Biznes w chmurze, czyli cloud computing w praktyce

Rozwój technologii oraz wciąż powiększająca się liczba przetwarzanych i gromadzonych danych przyczyniły się do powstania cloud computingu. Technologia ta wymusiła nie tylko zmiany prawne i organizacyjne, ale również przyczyniła się do powstania nowego modelu biznesowego. Co więc może dać chmura Twojej firmie?

Cloud computing, nazywany powszechnie chmurą, jest pojęciem stosunkowo młodym. Po raz pierwszy zostało ono użyte w 1996 r. przez S. E. Gilleta i M. Kapora w artykule: „The Self governing Internet: Coordination by Design”, opisującym przetwarzanie danych w chmurze. Obecnie najczęściej przytaczaną definicją jest ta przedstawiona przez NIST (National Institute of Standards and Technology) mówiąca, że: „przetwarzanie w chmurze jest modelem świadczenia usług przetwarzania danych, pozwalającym na dostęp na żądanie, przez sieć, do dzielonej puli zasobów (…) Zasoby te mogą być zamawiane przez klientów i w odpowiedni sposób konfigurowane w zależności od potrzeb użytkowników oraz dostarczane na żądanie i udostępniane przy minimalnym zaangażowaniu odbiorcy usługi”.

autor: Michał Zgajewski

Modele cloud computingu

W zależności od rodzaju zasobów oraz modelu ich wykorzystania, usługi świadczone w chmurze możemy podzielić na trzy grupy:

• Infrastructure as a Service (IaaS)
• Platform as a Service (PaaS)
• Software as a service (SaaS)

Pierwszy model polega na dostarczeniu klientowi zasobów: mocy obliczeniowej, przestrzeni dyskowej oraz infrastruktury sieciowej, pozwalających na wdrożenie systemów operacyjnych oraz aplikacji. W tym modelu klient zachowuje kontrolę nad systemami operacyjnymi, danymi oraz wdrożonymi aplikacjami. Z kolei model PaaS stanowi rozbudowany model IaaS do poziomu systemu operacyjnego i baz danych. Dostarcza on gotowe środowisko do tworzenia, przetwarzania, instalowania i uruchomiania własnych aplikacji biznesowych. Ostatni z modeli – SaaS – daje użytkownikowi ciągły dostęp do aplikacji informatycznych, płatność obejmuje jednak tylko to, z czego faktycznie klient skorzystał. Elementem odróżniającym SaaS od dwóch wcześniejszych modeli jest fakt, iż wykorzystywane oprogramowanie należy do jego dostawcy, który odpowiada za jego aktualizację oraz bezawaryjne działanie.

Bezpieczeństwo danych osobowych

Wśród osób, które z dystansem podchodzą do tematu chmury najczęściej podnoszonym argumentem jest zagadnienie bezpieczeństwa danych. Najwięcej wątpliwości budzi kwestia miejsca, gdzie są one przetwarzane. Jest to szczególnie istotne w przypadku przetwarzania danych osobowych. Zgodnie z Ustawą z dnia 29 sierpnia 1997 r. o ochronie danych osobowych podmiot, któremu się je powierza jest odpowiedzialny za wskazanie miejsca ich przetwarzania. Dlatego istotne jest, aby usługa cloud computingu była realizowana w oparciu o ośrodki zlokalizowane na terenie kraju lub w ramach Europejskiego Obszaru Gospodarczym.  

Korzyści płynące z wdrożenia chmury

Korzyści wynikające z wykorzystania cloud computingu można rozpatrywać z kilku perspektyw. Jeśli przedsiębiorstwu zależy na obniżeniu kosztów utrzymania infrastruktury technicznej lub nie może sobie pozwolić na rozwój zaplecza sprzętowego, a potrzebuje mocy obliczeniowej, wówczas chmura jest bardzo efektywnym rozwiązaniem. Decydując się na cloud computing rezygnujemy z obowiązku zakupu oprogramowania, drogich serwerów czy też systemów przechowywania danych, w konsekwencji nie musimy więc inwestować w utrzymanie całej infrastruktury. Jak wynika z badań Komisji Europejskiej, w 2012 r. aż 80 proc. firm korzystających z chmury, odnotowało spadek kosztów związanych z informatyką o 10-20 proc. Jest to wynik ruchomy, ponieważ wielkość oszczędności zależy od profilu działalności organizacji.   

Jednak nie tylko aspekt finansowy jest istotny. Nie bez znaczenia jest również fakt, iż korzystając z infrastruktury dostawcy, klient ma też dostęp do wiedzy inżynierów usługodawcy, którzy opiekują się platformą i dbają o to, by użytkownik miał do niej nieprzerwany dostęp. Wartym podkreślenia jest również fakt, że przedsiębiorstwa korzystające z cloud computingu mogą swobodnie dostosowywać ilość wykorzystywanych zasobów do bieżących potrzeb.     

Cloud computing to również pomoc w ochronie środowiska. W przypadku dużych inwestycji można zaplanować wykorzystanie energooszczędnych serwerów oraz ekologicznych źródeł energii. Pozytywny wpływ na środowisko potwierdzają wyniki projektu badawczego UE na temat serwerów w chmurze (Eurocloud Server Project), które pokazują, że zużycie energii przez centra przetwarzania danych można obniżyć aż o 90 proc.

Chmura w praktyce

Niegdyś możliwość korzystania z ogromnych mocy obliczeniowych była zarezerwowana dla dużych przedsiębiorstw, które było stać na zakup samodzielnych serwerów i macierzy. Dziś może z tego przywileju skorzystać niemal każda firma, która zdecyduje się wprowadzić chmurę do swojego biznesu. Cloud computing jest rozwiązaniem nie tylko dla dużych korporacji, ale też dla średnich i małych firm, których działalność może obejmować między innymi: portale e-commerce, popularne portale informacyjne lub blogi, oferowanie oprogramowania wspierającego funkcjonowanie przedsiębiorstwa (CRM, ERP, obieg dokumentów, poczta online), udostępnianie platform (wideo, e-lerningowych, hostingowych), portale społecznościowe i fora, wyszukiwarki, hurtownie danych, systemy backupu, disaster recovery czy też środowiska testowe.

Przykładem zastosowania chmury może być projekt zrealizowany przez Atende S.A. w spółce Mobilis. Firma ta od ponad 25-ciu lat działa w branży transportowej. Obecnie obsługuje warszawskie, krakowskie oraz bydgoskie autobusowe linie miejskie oraz toruńskie linie podmiejskie. Spółka oferuje również regionalne, międzymiastowe i dalekobieżne linie autokarowe. Wraz ze swoim rozwojem i przejmowaniem kolejnych spółek kadra zarządzająca dostrzegła potrzebę rozwoju firmy w zakresie IT. Kluczowa dla firmy była kwestia oprogramowania, które miało wspierać obszar finansowo-księgowy oraz służyć zarządzaniu flotą i rozliczeniami. Wraz z przyrostem liczby nowych oddziałów, zdecydowano o zintegrowaniu oraz ujednoliceniu systemu. Firma stanęła przed wyborem pomiędzy: budową samodzielnej infrastruktury niezbędnej do działania głównej aplikacji lub wykorzystania w tym celu zewnętrznych zasobów.

Spółka zdecydowała się na drugi wariant w celu uniknięcia konieczności inwestowania dużych środków w stworzenie zaawansowanej i drogiej architektury sprzętowej. Przedsiębiorstwo nie dysponowało też własnym centrum danych uwzględniającym zaawansowane systemy bezpieczeństwa, zasilania czy klimatyzacji, w którym mógłby zostać skolokowany sprzęt informatyczny. Efektem prowadzonych pomiędzy stronami rozmów było przygotowanie w ciągu 5 dni środowiska, które uwzględniało pracę serwerów, specjalistyczne oprogramowanie i usługę backupu danych. Współpraca jaka nawiązała się między Atende oraz Mobilis, a która trwa nadal, zaowocowała nie tylko usprawnieniem działalności firmy, ale też zoptymalizowaniem jej wydatków na IT, ponieważ koszt usługi dla klienta jest proporcjonalny do wykorzystanych zasobów, zaś samo środowisko elastycznie dostosowuje się do potrzeb organizacji.

Jak pokazuje powyższy przykład przeniesienie biznesu do chmury przynosi wiele korzyści przedsiębiorstwu. Najważniejszymi są: miano nowoczesnej organizacji, niższe koszty prowadzenia działalności, nieograniczona przestrzeń składowania danych oraz dostępność do zasobów 24 godziny na dobę.