Pierwszy w Polsce synchrotron na dobrej drodze

Na terenie III Kampusu Uniwersytetu Jagiellońskiego naukowcy z Narodowego Centrum Promieniowania Synchrotronowego Solaris pracują nad pierwszym w Polsce synchrotronem. To akcelerator cząstek emitujący promieniowanie elektromagnetyczne o dużym natężeniu. Krakowscy inżynierowie pochwalili się, że udało im się pozyskać pierwsze elektrony. Te następnie trafią do akceleratora, w którym będą rozpędzane do prędkości bliskiej prędkości światła. 

Pierwsze tego typu urządzenie badawcze w Polsce może przysłużyć się wielu dziedzinom nauki, takim jak biologia, chemia, fizyka, inżynieria materiałowa, medycyna, farmakologia, geologia czy krystalografia. ich przydatność potwierdzają wyniki 60 funkcjonujących już na świecie synchrotronów. Przyczyniły się one między innymi do opracowania skutecznych metod diagnostycznych w medycynie, a niektóre z odkryć zostały nawet nagrodzone Noblem.

Pierwsze elektrony polskiego Solarisa zostały pozyskane przy użyciu elektronowego działa RF Gun. Tam też rozpoczyna się proces przyspieszania, który dopełniany jest już w samym akceleratorze liniowym. Naukowcy dążą do prędkości bliskiej prędkości światła, aby uzyskać promieniowanie synchrotronowe, będące specjalnym światłem do badań.

„Otrzymanie pierwszych elektronów z działa elektronowego poprzedzone było wielogodzinną pracą fizyków, informatyków i inżynierów SOLARIS. Oczekiwaliśmy w pełnym napięciu czy wszystkie parametry zostały poprawnie obliczone i czy wszystko zostało odpowiednio zaprojektowane” – powiedziała koordynatorka operacji Adriana Wawrzyniak.

Przed Narodowym Centrum Promieniowania Synchrotronowego Solaris jeszcze sporo pracy i testów. Udana pierwsza próba pozwala jednak żywić nadzieję na sukces. 

Źródło: PAP, Synchrotron UJ