Wykorzystanie oprogramowania CAD 2D

Na początku warto zadać sobie pytanie – czy używanie oprogramowanie CAD 2D ma jeszcze sens? Odpowiedź na tak postawione pytanie jest wbrew pozorom prosta i bardzo krótka – brzmi ona „tak”. Zdecydowanie ciekawsze będzie natomiast jej uzasadnienie, tym bardziej, że w znacznej mierze może być ono polemiką z radykalnymi zwolennikami odejścia od projektowania 2D na rzecz prowadzenia całości prac projektowych w trzech wymiarach. Nie sposób pominąć też milczeniem faktu, że obojętne, czy projekt powstanie w 3D, czy w 2D, dokumentacja techniczna w większości przypadków przybierze na końcu postać płaskiego rysunku.

Szacuje się, że tylko niewielka część współcześnie prowadzonych prac projektowych polega na tworzeniu nowego produktu całkowicie od podstaw. Większość działań polega na dokonywaniu zmian, modyfikacji, ulepszeń w obszarze już istniejącej dokumentacji. Najczęściej – dokumentacji płaskiej. Nie można bowiem zapominać o tym, iż historia systemów CAD 3D liczy sobie niewiele więcej ponad dwie dekady, systemów CAD 2D – o kilkanaście lat więcej (oczywiście w rozumieniu współczesnych systemów CAD, pracujących na platformie PC), a projekty architektoniczne, mechaniczne, itp., powstają od wieków. Znakomita większość z nich pozostaje dostępna w postaci rysunków lub wydruków na papierowych arkuszach.

Dostępne systemy dwuwymiarowe

Współczesne systemy CAD 2D stanowią „inteligentne” odpowiedniki używanych przez dziesięciolecia desek kreślarskich. Można tu użyć słowa „inteligentne”, ponieważ systemy te oferują wyspecjalizowane narzędzia graficzne i integrują w sobie możliwości nie tylko tradycyjnego piórka, tuszu, gumki i suwaka logarytmicznego, ale  pozwalają również na budowanie relacji i powiązań pomiędzy elementami projektu. Co więcej, dostęp do nich staje się coraz bardziej powszechny ponieważ uznani producenci systemów CAD zaczynają oferować darmowe, przeznaczone do użytku komercyjnego systemy 2D takie jak pracujące lokalnie DraftSight czy Solid Edge 2D Drafting, lub też działające w chmurze jak ma to miejsce w wypadku AutoCAD-a 360.

Nie brak także rozwiązań tworzonych przez entuzjastów, które nierzadko zaskakują specjalizacją i wyjątkowymi możliwościami w danej dziedzinie. Wreszcie – jeśli ktoś zdecyduje się na odpłatny system CAD 2D, może wybierać wśród ogromnej oferty systemów, których zakup oznacza także dostęp do serwisu i wsparcie zapewniane przez producenta – tu uwidacznia się wyższość odpłatnych systemów CAD nad ich darmowymi odpowiednikami – a także łatwość korzystania z nakładek branżowych i rozszerzeń (dla przykładu systemy AutoCAD, BricsCAD, GstarCAD, TurboCAD, ZWCAD etc.). Co więcej, systemy 2D kosztują znacznie mniej niż rozwiązania 3D.

CAD 2D kontra 3D

Zwolennicy systemów 3D mogą w tym momencie powiedzieć, że w takim razie wyższość systemów CAD 2D sprowadza się w zasadzie do ich dostępności i ceny. Nie jest to jednak do końca prawdą. Nadal istnieją takie dziedziny i obszary działalności projektowej, w których podejście 2D może równoprawnie konkurować z projektowaniem 3D. Gdy pracujemy nad projektem naprawdę wielkich złożeń (okręty, instalacje fabryczne, itp. ), nierzadko projekt 3D może okazać się nieprzyjazny dla użytkownika, a praca nad nim, jako nad całością, uciążliwa i wymagająca wielu zasobów ludzkich i systemowych.

Oczywiście na przestrzeni zaledwie kilku ostatnich lat pojawiły się rozwiązania, które sprawiają, iż nawet system CAD 3D potrafi szybko przetwarzać obraz wielkiego, złożonego projektu (służą do tego funkcjonalności pozwalające na „ukrywanie” części danych niepotrzebnych na danym etapie pracy z projektem), a jednak liczne grono użytkowników świadomie pozostaje przy systemie 2D.

Niektórzy twierdzą także, że projektowanie 2D pozwala na rozwijanie wyobraźni, jest łatwiejsze w użytkowaniu i sprawia, że inżynier może skupić się na „esencji” tego, co jest obiektem jego pracy i wysiłku, a nie rozprasza się korzystając z wielu narzędzi, czy wręcz „gadżetów”, jakimi obrosły systemy 3D. Co do rozwijania wyobraźni – to chyba można się z tym zgodzić, co do łatwości pracy... cóż, dobrze funkcjonujący system 3D i tak posłuży nam do wygenerowania dokumentacji 2D, co więcej, pozwoli nam na uzyskanie takiej liczby rzutów, przekrojów itp., o jakich w przypadku pracy z CAD 2D moglibyśmy jedynie pomarzyć. I w tej sferze marzeń niestety zmuszeni bylibyśmy pozostać.

Prawdą jest także, że w zasadzie do pracy w systemach CAD 3D wystarcza znajomość samego oprogramowania i nie trzeba być inżynierem projektantem, by skutecznie posługiwać się takim narzędziem. Pozostaje oczywiście pytanie, czy projekt stworzony przez laika, nawet z wykorzystaniem najlepszych dostępnych rozwiązań 3D, będzie poprawny np. pod względem technologicznym, tzn. czy uda się go z powiedzeniem wykonać. Ale z drugiej strony praca w 2D wcale nie musi oznaczać, iż projekt pozbawiony będzie błędów. Praktyka wskazuje, iż wiele z nich można wyeliminować właśnie projektując od początku w środowisku 3D. A i tak efekt końcowy zależeć będzie od klasy projektanta, który będzie posługiwał się danym narzędziem, chociaż możliwości, jakie dają systemy 3D, są oczywiście nieporównywalnie większe.

I jeszcze jedno: ostatnio w prasie tematycznej i w branży pojawia się coraz więcej głosów wskazujących na to, że większość systemów CAD 3D to tak naprawdę aplikacje CAD 2D/3D, a system 3D stanowi „nadbudowę” do funkcjonalności 2D. Co więcej, sposób pracy, filozofia projektowania pozostają takie, jak w przypadku 2D i przynajmniej teoretycznie ograniczają potencjał użytkownika.

Dominik Malec, inżynier specjalizujący się w zagadnieniach związanych z modelowaniem, analizą statyczno-wytrzymałościową oraz tworzeniem dokumentacji rysunkowej w firmie Robobat Polska; www.robobat.pl

Patrząc na rozwój narzędzi IT, w tym również na rozwój programów wspomagających proces projektowy, należy brać zawsze pod uwagę punkt widzenia docelowego użytkownika. Obecnie z oprogramowania CAD 2D korzystają przede wszystkim projektanci. Ta grupa zawodowa jest grupą, która się stale kształci i rozwija. Dzięki temu inżynierowie, którym do tej pory wystarczały rozwiązania 2D szukają czegoś, co pozwoli im pracować nie tylko szybciej, ale też jednocześnie pozwoli unikać błędów wynikających z braku wiedzy o „przestrzeni” projektowanego obiektu, czyli wiedzy 3D. Z ich punktu widzenia technologia 2D jest obecnie technologią przestarzałą.

Jeżeli jednak pomyślimy o inżynierach zajmujących się końcową dokumentacją w postaci rzutów i przekrojów płaskich, to dla nich narzędzie do pracy 2D jest jak najbardziej przydatne. Dlatego coraz częściej na rynku pojawiają się systemy mobilne pozwalające korzystać z takiej płaskiej dokumentacji na bieżąco np. bezpośrednio na hali fabrycznej. Przykładem takiej aplikacji jest m.in. AutoCAD WS, program przeznaczony do pracy na przysłowiowym „placu budowy” pozwalający na podejrzenie dokumentacji, która stworzona została w pracowni.

Gdy mówimy o rynku systemów CAD, nadal znaczna część sprzedawanych rozwiązań (w skali światowej) to systemy 2D, z czego od lat korzysta firma Autodesk ze swoim programem AutoCAD LT, chociaż powoli traci na korzyść systemów będących w pewnym stopniu jego „klonami”, opartymi np. na jądrze IntelliCAD. Warto też zauważyć, że niemal w każdym przedsiębiorstwie stosunek licencji systemów 2D do 3D będzie przemawiał na korzyść tych pierwszych. Co więcej wiele wskazuje na to, że systemy 2D przeżywać będą wkrótce swego rodzaju renesans.

Przyszłość systemów 2D

Pierwszy krok w kierunku zapewnienia przyszłości i dalszych dróg rozwoju systemom 2D zrobił Autodesk wraz z projektem o nazwie „Project Butterfly”, który dość szybko przekształcony został na AutoCAD WS. Projekt ten obecnie znany jest pod nazwą AutoCAD 360. Pozwala on na pracę z projektem CAD „w chmurze”, w oknie przeglądarki, bez konieczności instalowania aplikacji lokalnie na komputerze użytkownika. Co więcej, działanie systemu w chmurze daje nam możliwość pracy z dowolnego miejsca i, w zasadzie, z dowolnego urządzenia mobilnego mającego dostęp do Internetu. AutoCAD 360 jest obecnie traktowany jako swego rodzaju wyznacznik kierunku rozwoju systemów 2D.

Drugi krok uczynił Siemens, implementując możliwości Technologii Synchronicznej do obszaru szkicownika i dokumentacji płaskiej w najnowszej wersji prawdziwego „kombajnu” CAD 3D, jakim jest NX 9.0. Co prawda, możliwości te odnoszą się – przynajmniej na razie – do środowiska 2D w ramach systemu 3D, ale myślę, że pozostaje tylko kwestią czasu, kiedy rozwiązanie to trafi do Solid Edge ST, a następnie do Solid Edge 2D Drafting. Jest to jednak temat na oddzielny artykuł.