Czy warto kupić telewizor z HDR?

Żyjemy w czasach, w których telewizory 4K coraz bardziej się upowszechniają, niemal całkowicie dominując klasę średnią i wyższą. Z kolei inne rozwiązanie techniczne, które na dobre weszło na rynek trzy lata po debiucie 4K, tj. HDR, również zyskuje na popularności, choć w nieco wolniejszym tempie. Pomimo tego, zrozumienie zalet i wad techniki HDR nie jest tak oczywiste i sprawia pewne problemy nawet średnio-zaawansowanym użytkownikom. W związku z tym w niniejszym artykule postaramy się w przejrzysty sposób wyjaśnić podstawowe kwestie związane z HDR. Jeżeli poszukujecie zestawienia polecanych telewizorów HDR, to znajdziecie je tutaj.

Co to jest HDR?

HDR jest skrótowcem z języka angielskiego i oznacza „high dynamic range” czyli szeroki zakres dynamiki.

Czym jest „szeroki zakres dynamiki”?

Jest to w dużym uproszczeniu połączenie wysokiego kontrastu, a więc jasnej bieli i ciemnej czerni oraz szczegółowej gradacji tonów leżących pomiędzy bielą a czernią. Im jaśniejsza biel, im ciemniejsza czerń oraz im bardziej szczegółowa gradacja odcieni pomiędzy nimi, tym wyższa jakość obrazu.

Po co w zasadzie jest HDR?

HDR opracowano w jednym celu: aby rejestrować i reprodukować (odtwarzać) znacznie więcej informacji. Dla przykładu: standardowe telewizory mają 256 (2^8) stopni gradacji. Z kolei najlepsze telewizory HDR ‒ 1024 (2^10), czyli kilkakrotnie więcej. Lepsza, bardziej szczegółowa gradacja odcieni połączona z kilkukrotnie wyższą jasnością daje obraz znacznie wyższej jakości.

Co to jest „telewizor z HDR”?

Jest to taki telewizor, który spełnia absolutne minimum: potrafi rozpoznać sygnał HDR oraz przełączyć się w specjalny tryb obrazu przystosowany do wyświetlania tego typu obrazów: w trybie tym aktywowana jest odpowiednia krzywa jasności (EOTF) o nazwie PQ. Warto zaznaczyć, że telewizory HDR znacznie różnią się pomiędzy sobą: najgorsze rozpoznają tylko sygnał HDR i aplikują krzywą jasności; najlepsze są ponadto w stanie pokazać obrazy rzeczywiście wysokiej jasności zgodnie z oryginalnym sygnałem.

Czy istnieją telewizory, które są w stanie w pełni oddać możliwości techniki HDR?

Nie, takich telewizorów jeszcze nie ma i długo nie będzie. Standardy dotyczące HDR umożliwiają zakodowanie jasności do 10000 kandeli na metr kwadratowy. Niestety, żaden z aktualnie dostępnych telewizorów nie jest w stanie osiągnąć nawet połowy tej jasności. Ba, nie ma również takich monitorów studyjnych.

Czy każdy telewizor obsługą HDR jest lepszy od telewizora bez HDR?

To zależy. Telewizor to nie tylko HDR ‒ liczy się też współczynnik kontrastu, reprodukcja barw na wprost i pod kątem oraz ostrość i płynność ruchu. Jeżeli w danym telewizorze ww. parametry są kiepskie, to niewiele mu pomoże obsługa HDR, choćby nawet obsługiwał wszystkie 4 główne formaty.

Czy wszyscy producenci oferują telewizory z HDR?

Nie. Na przykład odrodzona w ubiegłym roku Toshiba nie miała telewizorów z obsługą HDR w swojej ofercie. W tym roku sytuacja ulegnie zmianie i telewizory tej firmy będą obsługiwały HDR10, Dolby Vision i HLG.

Samsung 55MU8002 - dobry telewizor 4K HDR

Jaka jest główna różnica pomiędzy 4K a HDR?

Na telewizorze HDR możemy oglądać dowolne materiały, nawet te o rozdzielczości niższej niż 4K. W takim wypadku telewizor przeskaluje je do 4K, oczywiście z lepszym lub gorszym skutkiem, zależnie od jakości materiału źródłowego. W przypadku HDR, do osiągnięcia zadowalającego efektu wymagane są materiały faktycznie zakodowane w tej technice. I choć istnieją sposoby konwersji „w locie” materiałów SDR (o standardowym zakresie dynamiki) do HDR, to nie dają one zadowalających rezultatów (efekty ich działania są rozczarowujące, podobnie jak konwersja 2D - 3D).

Jakie są najważniejsze formaty HDR?

Najbardziej znane formaty HDR to HDR10, Dolby Vision, HLG oraz, najnowszy HDR10+.

Co lepsze: HDR10 czy Dolby Vision?

Teoretycznie, z technicznego punktu widzenia Dolby Vision (DV) zapewnia lepszą jakość obrazu od HDR10, a to dzięki zastosowaniu dynamicznych metadanych umożliwiających dostosowanie jasności sygnału HDR do każdej sceny, a nawet klatki filmu z osobna, co pozwala uzyskać obraz znacznie bliższy oryginalnym założeniom twórców. Pomimo tego w praktyce wiele zależy od kluczowych parametrów telewizora. Jeżeli porównamy wyposażony w obsługę DV niskokontrastowy telewizor z matrycą LCD IPS z pozbawionym DV telewizorem OLED, okaże się, że ten drugi, dzięki doskonałej czerni i niemal nieskończonemu kontrastowi dosłownie zmiażdży IPS-owego elcedeka jakością oferowanego obrazu. Inaczej mówiąc, żaden, choćby najlepiej zaimplementowany DV nie będzie w stanie poprawić kiepskiego obrazu z telewizora z jasną czernią, kiepskim kontrastem i fatalnymi kolorami.

W praktyce implementacja DV w telewizorach może znacznie odbiegać od teorii. Dobrze znane są przypadki zawyżonego poziomu czerni w niektórych telewizorach LG lub nawet jej irytującej fluktuacji, a także problemy firmy Sony z opóźnioną o rok w stosunku do zapowiedzi implementacją DV w telewizorach Bravia z serii XE93/94 czy ZD9 z roku 2017. Pomimo problemów producenci starają się aktualizować oprogramowanie i wypuszczać niezbędne łatki, choć ze względu na konieczność uzgodnienia modyfikacji z mającą wszelkie prawa własności intelektualnej firmą Dolby, proces ten nie zawsze przebiega tak szybko, jak życzyliby sobie tego użytkownicy. Problemy z implementacją DV oraz konieczność uiszczania firmie Dolby opłat licencyjnych sprawiają, że niektórzy producenci jak np. Samsung, czy Panasonic nie oferują obsługi w DV w swoich telewizorach, a zamiast tego rozwijają nowy format HDR10+, który jest rozszerzeniem HDR10 o dynamiczne metadane. Teoretycznie HDR10+ jest w stanie oferować bardzo zbliżoną jeśli nie identyczną jakość obrazu jak DV, natomiast jest jeszcze zbyt wcześnie aby mówić, jak to wygląda w praktyce, bowiem proces certyfikacji pierwszych telewizorów z obsługą HDR10+ rozpoczął się dopiero w styczniu br. Sytuacji nie poprawia też niewielka podaż materiałów zakodowanych w najnowszym formacie. Czas pokaże jak szybko HDR10+ zyska na popularności. W chwili obecnej spośród 4 głównych producentów Samsung i Panasonic popierają HDR10+, a Sony i LG ‒ Dolby Vision.

To jaki w końcu telewizor z HDR mam wybrać?
Wszystkie firmy wspierają format HDR10, który jest najbardziej rozpowszechniony. Jeżeli chcesz znać odpowiedź na pytanie „czy warto kupić telewizor z HDR?” to jest ona twierdząca, ale pod warunkiem, że pozostałe parametry telewizora takie jak kontrast, odwzorowanie barw i ostrość obrazów ruchomych oraz jasność maksymalna będą na naprawdę wysokim poziomie.
Co jest lepsze: HDR czy HDR Pro?

W świecie telewizorów panuje obecnie spore zamieszanie spowodowane przez producentów, którzy nieustannie wymyślają i promują własne „wersje HDR-ów”, które w zamierzeniu mają wskazywać na przewagę telewizorów jednej marki nad drugą. Na następnej stronie znajdziecie kompleksową analizę tych terminów.