Saturn księżycowym potentatem w Układzie Słonecznym. Jowisz zdetronizowany 

Dotychczas Międzynarodowa Unia Astronomiczna nie miała okazji poprawnie oszacować świty Saturna. Przypisywano mu zaledwie 83 księżyce. Najnowsze ustalenia naukowców każą zwiększyć tę ilość do niewiarygodnych 145 naturalnych satelit. W ten sposób to Saturn, a nie Jowisz, jest najbardziej towarzyską planetą w znanym człowiekowi kosmosie. 

Odkrywanie księżyców Saturna techniką shift and stack 

Nowe księżyce Saturna zostały odkryte przez zespół astronomów kierowany przez Edwarda Ashtona, adiunkta w Instytucie Astronomii i Astrofizyki Academia Sinica. Pozwoliła na to technika określana jako „shift and stack”. 

Polega ona na przesuwaniu zestawu obrazów z prędkością, z jaką porusza się domniemany obiekt. W ten sposób księżyce, które są zbyt słabe, żeby ich obecność ujawnia pojedyncze zdjęcie, ukazują się jako widmo widoczne na obrazach powstałych ze stosu złożonych zdjęć. 

W przeszłości w ten sposób astronomowie poszukiwali już księżyców wokół Urana i Neptuna. W przypadku Saturna naukowcy zdecydowali się na nią po raz pierwszy ze względu na rozmiary planety. Nie wystarczy bowiem pozyskanie obrazu obiektu podejrzewanego o bycie księżycem. Astronomowie musieli być pewni, że rzeczywiście obiekt krąży wokół Saturna i nie jest na przykład asteroidą. 

Odkrycie nowych księżyców Saturna 

Oprócz żmudnej analizy zespół Edwarda Ashtona musiał zdobyć jednolite dane obserwacyjne, pozyskiwane przez kilka lat. W tym celu w latach 2019 – 2012 astronomowie korzystali z Kanadyjsko-Francusko-Hawajskiego Teleskopu (CFHT) zlokalizowanego na hawajskim szczycie Maunakea.  

Tak zgromadzony materiał pozwolił astronomom uznaczyć 63 obiekty, które należy identyfikować jako księżyce Saturna. Pierwszy z nich został ujawniony już w 2021 roku, a o pozostałych 62 księżycach świat dowiedział się w minionych kilku tygodniach.  

Która planeta Układu Słonecznego ma najwięcej księżyców? 

Jeszcze w lutym br. tytuł księżycowego potentata należał do Jowisza. Wtedy astronomowie dopatrzyli się wokół niego kolejnych 12 księżyców i zaczęli przypisywać największej planecie Układu Słonecznego aż 92 naturalnych satelit. 

Obecny wynik Saturna wysuwa planetę na księżycowe prowadzenie, ale nie jest pewne jak długo będzie. Wśród nowo odkrytych obiektów są bowiem księżyce o średnicy zaledwie 2,5 km. Podobnych danych dla kosmicznej świty Jowisza nadal brakuje. Istotny w tej kwestii jest bowiem nie tylko stan faktyczny i ogromną rolę odgrywa ewolucja technik obserwacyjnych, stosowanych przez astronomów. 

Źródło: Space.com, NASA