Policja chce żebyś odblokował telefon? Warto znać swoje prawa

Nowoczesne smartfony są urządzeniami, które przechowują ogromną ilość naszych prywatnych informacji. Mimo że na co dzień wielu z nas bez wahania udostępnia te informacje różnym firmom zewnętrznym, to jednak kiedy mamy do czynienia z bezpośrednim kontaktem z innymi ludźmi, sprawa wygląda nieco inaczej. Nie jesteśmy skłonni pokazywać innym osobom, co znajduje się w naszych smartfonach. Nasze zdjęcia, wiadomości - to wszystko jest naszą prywatną sprawą.

Czy policja może nas zmusić do odblokowania telefonu?

Jeżeli znajomy lub obca osoba poprosi nas o pokazanie zawartości naszego smartfona, zazwyczaj odmawiamy. Ale co w przypadku, gdy prosi o to funkcjonariusz policji?

Na tak ogólne pytanie nie ma krótkiej i jednoznacznej odpowiedzi. W największym skrócie można powiedzieć, że jednym z podstawowych elementów zasady prawa do obrony i jednym z fundamentów rzetelnego procesu karnego jest zakaz zmuszania kogokolwiek do dostarczania dowodów na swoją niekorzyść – wyjaśnia dr hab. Szymon Pawelec z Wydziału Prawa i Administracji Uniwersytetu Warszawskiego.

Zgodnie z prawem, funkcjonariusze policji nie mają prawa zmuszać nikogo do odblokowania telefonu. Dotyczy to nawet osób podejrzanych o popełnienie przestępstwa. Prawo w tym przypadku działa na korzyść obywatela, podobnie jak w sytuacji składania wyjaśnień. Nikt nie może zmusić podejrzanego do złożenia wyjaśnień, podobnie jak do udzielania odpowiedzi na pytania, które mogą mu zaszkodzić.

W niektórych sytuacjach służby prowadzące śledztwo mogą próbować zdobyć dane bez aktywnej współpracy zatrzymanego lub podejrzanego. Jednakże prof. Pawelec jest zdania, że można odmówić dobrowolnego wykonania takiego żądania. - Konsekwencje tej odmowy oraz ewentualne skarżenie czynności realizowanych w wyniku odmowy to już natomiast odrębny temat – dodaje profesor.

W przypadku prośby policji o odblokowanie telefonu wystarczy powiedzieć "odmawiam odblokowania telefonu".

Obejrzyj w

Policja może nabrać podejrzeń

Policjanci nie mają prawa zmuszać nikogo do odblokowania telefonu. Może to jednak prowadzić do podejrzenia, że smartfon, który posiadamy, jest skradziony. Jeżeli funkcjonariusz poprosi o podanie numeru IMEI telefonu, który mamy przy sobie, możemy zostać zatrzymani na 48 godzin. Z drugiej strony, wystarczyłoby trzymać na plecach smartfona oryginalną "naklejkę" z kodem IMEI, co wystarczy do przekazania danych. Anonimowy policjant przyznał, że w praktyce nikt nie zatrzymuje legitymowanych obywateli z tak błahego powodu.

Jeżeli nie odblokujemy telefonu w celu podania numeru IMEI, policja może dokonać jego zatrzymania, jeśli są podejrzenia, że w pamięci urządzenia mogą znajdować się materiały będące dowodami przestępstwa. W takiej sytuacji sami sobie zaszkodzimy. Telefonu bowiem prędko nie odzyskamy, gdyż będzie stanowić element śledztwa. Wówczas należy złożyć zażalenie do sądu, a jeżeli ten uzna, że nie było podstaw do zatrzymania urządzenia, odzyskamy je z powrotem.

Podsumowując: funkcjonariusze policji nie mają prawa żądać od nas odblokowania telefonu, jeżeli nie ma do tego jasnych podstaw prawnych. Możemy odmówić, nawet w przypadku, gdy na naszym smartfonie znajdują się materiały stanowiące dowód na naszą niekorzyść. Nikt nas do tego nie zmusi.