Macierz RAID to świetny sposób by zabezpieczyć się przed utratą danych. Zobacz jak wykonać cały proces w najnowszym Windowsie.
Najbezpieczniejszą metodą ochrony danych, z których na bieżąco korzystamy, jest połączenie kilku dysków twardych w tzw. macierz RAID (z ang. Redundant Array of Independent Disks, nadmiarowa macierz niezależnych dysków). Tego typu rozwiązanie możemy użyć do ochrony danych w systemie Windows 8 korzystając z funkcji pozwalającej na utworzenie miejsca do magazynowania.
Ochrona danych
Mówi się, że każdy albo już był ofiarą awarii dysku albo nią będzie. Niestety ciągle jeszcze zdarzają się awarie dysków, w efekcie których tracimy ważne dane. Jest to szczególnie dotkliwe obecnie, gdy pojemności dysków osiągnęły olbrzymie rozmiary, a wielkości tworzonych ciągle plików też nie są małe. Najskuteczniejszą metodą ochrony danych jest tworzenie ich kopii bezpieczeństwa ale trudno sobie wyobrazić kopiowanie ciągle rosnącej liczby zdjęć czy filmów. Nawet wykorzystanie nagrywalnych płyt DVD już dawno stało się mało wygodne zaś napędy Blu-ray i płyty tego typu nadal sporo kosztują. Znacznie tańsze może być użycie zwykłych dysków twardych. Warto je wówczas połączyć ze sobą i wykorzystać do ochrony danych stosując rozwiązania znane od lat pod nazwą macierze RAID.
Pozwalają one połączyć kilka dysków w jeden system widziany przez system jako pojedynczy dysk logiczny, na którym mogą być zapisywane dowolne dane. W zależności od rodzaju macierzy RAID, które oznaczane są zwykle cyframi od 0 do 6, pojemność takiego dysku może być sumą pojemności poszczególnych dysków lub tylko częścią tej pojemności. Warto tylko pamiętać, że system RAID 0, w którym korzystamy z pełnej pojemności wszystkich dysków nie zabezpiecza dodatkowo danych, pozwala tylko na uzyskanie dużo większych szybkości zapisu i odczytu plików. Dopiero RAID 1 istotnie podnosi bezpieczeństwo danych. W rozwiązaniu tym dane są równocześnie kopiowane na wszystkie połączone dyski tworząc dyski lustrzane. Przy awarii jednego z dysków wszystkie pliki są nadal dostępne w całości na pozostałych dyskach. Wystarczy wymienić dysk, a wszystkie pliki zostaną na niego skopiowane automatycznie. Bardziej złożone systemy RAID wymagają użycia dodatkowego dysku do zapisu informacji o plikach albo rozdzielenia plików wraz z takimi informacjami na wszystkich dyskach, co pozwala odtworzyć dane, gdy jeden z dysków ulegnie awarii. Może to się wydawać kosztowne ale w sytuacji gdy stale pracujemy z dużymi plikami danych to rozwiązania tego typu może się okazać tańsze niż kopiowanie danych na nośniki zewnętrzne. Przy tym stale można korzystać z tych danych, a wszelkie zmiany są na bieżąco zapisywane na dyskach.
Kontroler RAID w Windows 8
Zwykle do połączenia dysków w macierz RAID konieczne jest zastosowanie odpowiedniego kontrolera, który steruje pracą dysków oraz zapisem i odczytem plików. Niektóre z płyt głównych są wyposażone w taki kontroler, ale wiele tańszych modeli płyt głównych nie ma możliwości łączenia dysków w macierz RAID. W takim przypadku można wykorzystać kontrolery RAID, wykonane w postaci osobnej karty wpinanej do płyty lub można też zastosować odpowiednie programy. Właśnie w programowy kontroler RAID wyposażony jest system Windows 8. Jego obsługa jest bardzo prosta i poradzi sobie z nią nawet mało doświadczona osoba.
Przygotowanie dysków
Do utworzenia miejsca do magazynowania potrzebne są przynajmniej dwa dyski twarde. Przy tym należy się pogodzić z tym, że duża część ich pojemności nie będzie dostępna bowiem zostanie zużyta na zachowanie bezpieczeństwa danych. Tylko w najprostszym rozwiązaniu pojemność dysków będzie w pełni wykorzystana, ale wówczas bezpieczeństwo danych będzie takie samo jak przy użyciu pojedynczego dysku.
Niezależnie od przyjętego systemu ochrony danych najlepiej jest zastosować dyski o tej samej pojemności. Nie muszą one pochodzić od tego samego producenta ale utworzony system będzie pracował tak szybko jak najwolniejszy z dysków. Na dyskach nie wolno zostawić żadnych ważnych plików, bowiem wszystkie dane zostaną z nich usunięte w trakcie tworzenia miejsc do magazynowania.
Do tworzenia miejsca do magazynowania można wykorzystać dyski twarde zamontowane w komputerze lub dyski zewnętrzne podłączone do niego za pomocą innych interfejsów, np. USB czy IEEE 1394 FireWire lub za pomocą portów E-SATA.
W naszym przykładzie wykorzystalismy dwa dyski Western Digital o pojemności 1 TB (jeden to model WDC10EALX, a drugi to WD10EZRX), ale opisana procedura dotyczy dowolnych dysków, niezależnie od ich producenta oraz pojemności. Pamiętaj tylko, że faktyczna pojemność każdego dysku jest niższa od podawanej przez producentów, którzy przyjmują, że 1 TB odpowiada 1000 MB, a 1 MB to 1000 kB itd. podczas gdy systemy operacyjne stosują przelicznik 1024 (1 TB to 1024 MB, a 1 MB to 1024 kB itd.).
Jeżeli nowe dyski mają być zamontowane w komputerze to ich montaż można wykonać w sposób opisany w artykule Zarządzanie dyskami w Windows 8.
Przygotowanie puli dla miejsca do magazynowania
Zanim utworzone zostanie miejsce do magazynowania należy połączyć wybrane dyski w jedną pulę. Jej pojemność będzie równa łącznej pojemności użytych dysków. Przygotowaną pulę możesz następnie wykorzystać do utworzenia wielu miejsc do magazynowania o różnej pojemności i różnej odporności na utratę danych.
Pamiętaj, że jeżeli dysk użyty do tworzenia puli trzeba będzie kiedyś wykorzystać, jako osobny dysk twardy, to należy usunąć go z miejsca do magazynowania. System sformatuje go wówczas z użyciem tabeli partycji typu GPT. Jeżeli dysk zostanie przeniesiony do innego komputera i nie będzie widoczny przez system to należy go wyczyścić narzędziem DISKPART. Opiszemy to szczegółowo w przygotowywanym artykule „Usuwanie tablicy MBR i GPT”.
