Asus NAS-M25 to proste w obsłudze urządzenie, które pozwala na wygodne gromadzenie danych w sieci. Oszczędza czas i nerwy. Poznaj jego możliwości.
Jedna z nieoficjalnych zasad głosi, że użytkownicy komputerów dzielą się na dwie grupy: tych, którzy robią kopie zapasowe i tych, którzy dopiero będą je robić. Gromadzenie danych to zagadnienie obszerne i w zależności od sytuacji może być skomplikowanym procesem. Problem składowania danych i tworzenia kopii zapasowych nie dotyczy tylko korporacji, instytucji czy nawet małych przedsiębiorstw. Jest to ważny element każdego najmniejszego systemu komputerowego, począwszy od telefonów komórkowych, poprzez smartfony i tablety, kończąc na notebookach, komputerach stacjonarnych i serwerach.
Przechowywanie danych i kopii zapasowych to także zagadnienie dotyczące warunków domowych. Jeśli już jesteśmy posiadaczami notebooka czy komputera z dużym dyskiem, nie wystarczy podzielić go na kilka partycji i przechowywać tam swoje dane. Ważnym elementem jest bezpieczna kopia zapasowa lub przechowywanie danych na serwerze w sieci domowej lub chmurze. W wielu przypadkach problem tworzenia kopii zapasowych komentowany jest jednym zdaniem: "Mnie to nie dotyczy". Wtedy wystarczy poprosić użytkownika, by wyrzucił natychmiast swój dysk twardy do śmietnika. W tym momencie całkowicie zmienia się podejście do duplikowania danych i zaczyna się proces analizy potrzeb związanych z systemem backupu.
Ten dość radykalny sposób uzmysłowienia użytkownikom domowym istotę archiwizacji i oceny ważności danych (stracone zdjęcia, dokumenty czy muzyka nagle stają się ważne i cenne). Powoduje natychmiastowe pojawienie się pytań, w jaki sposób kopiować dane na nośniki zapasowe, co robić by mieć kopie i co robić, by proces archiwizacji był prosty, szybki i nie zmuszał do żmudnego śledzenia zmian oraz wertowania dokumentacji.
W jaki sposób kopiować i przechowywać dane?
W warunkach domowych sposobów jest kilka i składają się z dwóch elementów: komponentów sprzętowych i oprogramowania. Pierwszy z nich to oczywiście nośnik lub nośniki danych, na których będziemy przechowywać kopie, drugi z nich to sposób archiwizacji - czyli użycie dodatkowego lub wbudowanego w dany system mechanizmu archiwizacji i kopiowania danych.
1. Najprostsza kopia zapasowa
Do wykonania tego typu kopii zapasowej nie jest potrzebna żadna skompilowana wiedza. Wykonanie prostej kopii zapasowej plików jest prostą czynnością. Wystarczy użyć mechanizmów wbudowanych w system operacyjny – Kopiuj – Wklej. Kopię zapasową najlepiej wykonać na drugi dysk – wewnętrzny lub podłączony pod port USB. Ten sposób pozwala na szybkie zdublowanie ważnych danych. Jednak metoda ta może być czasochłonna w przypadku wykonywania kopii zapasowej wielu różnych folderów z dysku twardego, których struktura jest skomplikowana.
Niemniej w przypadku utraty lub skasowania jakiegoś pliku możemy go szybko odtworzyć z nośnika zapasowego. Ten mechanizm ma jeszcze jedną zaletę. Kopie zapasowe są przechowywane na innym dysku i w przypadku awarii dysku systemowego pliki są w bezpiecznym miejscu. Wadą rozwiązania, oprócz ręcznego kopiowania wybranych folderów, jest brak możliwości odtworzenia całego systemu po awarii lub uszkodzeniu plików systemowych.
Dyski zewn. często służą do wykonywania backupu danych
2. Zwiększone bezpieczeństwo danych - RAID to nie backup
Jeśli z jakiś powodów nie chcemy wykonywać kopii zapasowych (a jest to błąd), można zwiększyć bezpieczeństwo danych budując macierz RAID w komputerze. Najprostszym rozwiązaniem jest utworzenie RAID-u programowego. Ten mechanizm dostępny jest m.in. w systemach Windows i Mac OS. Warto jednak pamiętać, że do poprawnego utworzenia RAID-u niezbędne są co najmniej dwa dyski twarde. Dlatego w przypadku większości notebooków ten mechanizm nie będzie możliwy (nie dotyczy jednostek z dwoma dyskami twardymi, np. Lenovo ThinkPad W701ds) ze względu na brak drugiego dysku twardego.
Warto pamiętać też, że na zwiększenie bezpieczeństwa danych pozwala dopiero RAID1 (wolumin zdublowany). Zamiast stosować RAID programowy można wykorzystać do tego celu rozwiązania sprzętowe, np. płytę główna obsługującą RAID lub zakupić kartę rozszerzeń.
Konfigurację tego typu rozpoczynamy na etapie przygotowania dysków twardych i woluminów. Tu w zależności od kontrolera mamy dyspozycji RAID 0, 1, 5 lub nawet 10.
Mechanizmu RAID nie należy traktować jako rodzaju kopii zapasowej. Ale jako zwiększone bezpieczeństwo w przypadku awarii jednego z dysków. Jeśli usuniemy jakiś plik z dysku, jest on bezpowrotnie usuwany, niezależnie od tego czy to jeden dysk twardy czy RAID.
3. Kopie danych na nośnikach optycznych
Choć nośniki optyczne stają się coraz mniej popularne na rzecz szybkich łączy internetowych i sieci komputerowych, w dalszym ciągu można je z powodzeniem stosować jako magazyn na kopie zapasowe. Niemal każdy notebook czy komputer PC ma napęd optyczny - najczęściej nagrywarkę DVD, coraz częściej również nagrywarkę Blu-ray. Dzięki tym urządzeniom oraz odpowiednim programom możemy stworzyć prosty system kopii zapasowych na dyskach optycznych.
W przypadku komputerów z Windows możemy wykorzystać aplikację Nero BackItUp & Burn, która umożliwia tworzenie kopii zapasowych nie tylko na dyskach optycznych, ale także sieciowych czy na kartach pamięci. Pozwala także na synchronizację danych oraz planowanie zadań kopii zapasowych. Użytkownicy komputerów z Mac OS mogą skorzystać z rozwiązań dostępnych w pakiecie Toast Titanium i aplikacji Get Backup 2, która również umożliwia archiwizację danych nie tylko na nośnikach optycznych, ale w dowolnym miejscu w sieci lokalnej.
Tworzenie kopii zapasowych na płytach jest opłacalne w przypadku niewielkich ilości danych. Archiwizacja 40 czy nawet 100 gigabajtów na nośniku Blu-ray to niezbyt wygodne rozwiązanie. Niemniej w przypadku częstych kopii niewielkiej ilości danych ten mechanizm można z powodzeniem wykorzystywać, tworząc nawet skomplikowane archiwa o strukturze przyrostowej czy różnicowej.
4. Kopie na serwerze i w chmurze
Coraz powszechniejsze wykorzystanie sieci lokalnej i szybkich łączy internetowych umożliwia przechowywanie i tworzenie kopii zapasowych na serwerach NAS, SAN czy innym komputerze w sieci oraz w chmurze prywatnej lub internetowej. W zależności od złożoności backupu i jego wielkości możemy wykorzystać dodatkowe narzędzie w postaci programów, pozwalające na szybkie i sprawne zarządzanie kopiami zapasowymi, a także ich odpowiedni harmonogram. Dość obszerny wachlarz możliwości programowych pozwala dopasować odpowiednie oprogramowanie w zależności od potrzeb. Mamy do dyspozycji wiele płatnych i darmowych rozwiązań do archiwizacji danych.
Do kopiowania w lokalnej sieci LAN możemy wykorzystać stary komputer z dyskami USB, który będzie pracował pod kontrolą jednej z dystrybucji NAS (np. FreeNAS). Doskonałym i prostym rozwiązaniem, a jednocześnie dość tanim i energooszczędnym, są dedykowane urządzenia NAS w postaci kieszeni jedno- czy wielodyskowych (np. testowany Asus NAS-M25). Serwery NAS oprócz możliwości gromadzenia danych kopii zapasowych oferują również dodatkowe rozwiązania w postaci serwerów wydruku, serwerów mediów czy serwerów FTP.
Popularną metodą tworzenia kopii jest przechowywanie ich w chmurze internetowej. Z darmowych rozwiązań można wymienić chociażby Dropbox (dodatkowa przestrzeń płatna), SugarSync, Live Skydrive lub CrashPlan - multiplatformowe rozwiązanie pozwalające na przechowywanie kopii na serwerach zewnętrznych. Choć rozwiązanie jest płatne, to za około 3-5 dolarów miesięcznie (wersja CrashPLAN Unlimited dla jednego komputera) otrzymujemy nielimitowaną powierzchnię dyskową na kopie zapasowe.
Dodatkowym atutem jest możliwość podglądu backupu z poziomu smartfona:
Podobną usługę ma w swojej ofercie Mozy - MozyHome pozwala za 5 dolarów miesięcznie na kopiowanie danych do chmury na dysk o pojemności 50 GB lub 125 GB.
5. Obrazy dysków
Tworzenie obrazów dysków to dobra metoda na zwiększenie bezpieczeństwa i sposób na kopie zapasowe. Mechanizm pozwala na zachowanie wiernej kopii całego dysku lub dysków i struktury partycji systemowych, i z danymi. Kopię można wykonać w postaci pełnego obrazu a następnie wykonywać kopie różnicowe lub przyrostowe. Dodatkową zaletą niektórych aplikacji do tworzenia obrazów jest możliwość utworzenia dysku ratunkowego, który zawiera bootowalną dystrybucję systemu operacyjnego pozwalającego na przywrócenie dysku z kopii po awarii czy też przy wymianie dysku na większy.
Przykładem tego typu aplikacji jest Acronis True Image dla systemów Windows czy też DriveImage XML lub Carbon Copy Cloner dla Mac OS. Jeśli proces tworzenia obrazów jest zautomatyzowany i tworzony regularnie, możemy być pewni, że w przypadku awarii, uszkodzenia dysku lub zagubienia danych, w szybki sposób damy radę przywrócić cały system do stanu sprzed awarii lub odzyskać ważne pliki.
6. Rozwiązania systemowe
Oczywiście nie musimy kupować dodatkowych aplikacji, by móc zabezpieczyć swoje dane systemowe. Bez problemu stworzymy system kopii zapasowych na dowolnym dysku lub w sieci, stosując rozwiązania wbudowane w system operacyjny. W przypadku komputerów z Windows będzie to "Kopia zapasowa". Z kolei komputery z systemem Mac OS z powodzeniem mogą wykorzystać Time Machine. Time Machine można również przechowywać w chmurze. Do tego celu służy usługa Dolly Drive. Roczny koszt powierzchni 250 GB to niespełna 100 dolarów.
Jeśli mamy nieco więcej wiedzy na temat poleceń PowerShell, wiersza poleceń lub skryptów bash, możemy sami stworzyć swój własny mechanizm kopii zapasowych (kopiowanie, rsync, xcopy), który w zależności od potrzeb można dowolnie konfigurować i w pełni zautomatyzować.
