Co nowego w płytach głównych 2018

Budowę nowego komputera warto zacząć od wybrania odpowiedniej płyty głównej. Mniej doświadczonym czytelnikom polecamy zapoznać się z naszymi zestawieniami, gdzie zebraliśmy polecane płyty główne Intel i płyty główne AMD. Jeżeli natomiast interesuje Was niekonwencjonalne wykorzystanie komputera i planujecie na tym zarobić, zerknijcie na zestawienie obejmujące płyty dla koparek kryptowalut.

Ostatnie miesiące przyniosły sporo nowych funkcji w płytach głównych. Położono większy nacisk na wzornictwo, usprawniono złącza i wprowadzono technologie dla graczy. Postanowiliśmy przyjrzeć się nowościom i ocenić, które rzeczywiście są warte uwagi.

Podświetlenie RGB LED, osłony i przyozdobiony laminat

Podświetlenie RGB LED to moda, która po kolei obejmuje prawie wszystkie podzespoły komputera. Nietrudno się domyślić, że dotyczy on również płyt głównych. W niektórych modelach znajdziemy tylko subtelne podświetlenie krawędzi PCB, natomiast w innych jest to strefowe, w pełni zarządzalne podświetlenie, które dodatkowo można zsynchronizować z innymi podzespołami czy peryferiami.

To jednak nie koniec, bo w większości modeli występują również osłony tylnego panelu I/O oraz sekcji audio (a niektóre konstrukcje są prawie w całości osłonięte takim „pancerzem”). Ponadto producenci coraz częściej przyozdabiają samą płytkę drukowaną.

Czy warto zwracać uwagę na przyozdobione płyty główne? Wszystko zależy od naszego gustu i tego jak bardzo zwracamy uwagę na wygląd sprzętu. Prawdę mówiąc upiększanie sprzętu to właściwie postępujący trend i obecnie występuje prawie we wszystkich modelach ze średniego i wysokiego segmentu. Szkoda tylko, że kosztem wyglądu traci funkcjonalność i bezawaryjność sprzętu (co szczególnie jest widoczne w przypadku designerskich radiatorów, które może i lepiej wyglądają, ale za to mogą mieć problemy z odprowadzaniem ciepła).

Wzmocnienie złączy

Jeżeli przyjrzymy się nowym płytom głównym, warto zwrócić uwagę na jeszcze jeden szczegół – dodatkowe wzmocnienie złączy. Producenci najczęściej usprawniają sloty PCI-Express x16 dla kart rozszerzeń, ale w niektórych modelach można też spotkać odporniejsze gniazda DIMM dla pamięci RAM oraz M.2/U.2 dla nośników SSD.

Wzmocnienie złączy ma zapobiegać uszkodzeniom sprzętu. O ile w przypadku złączy PCI-Express rzeczywiście ma to sens (szczególnie w przypadku montażu potężniejszych kart graficznych, które mogą wyłamać gniazdo z laminatu), tak sloty DIMM, M.2 i U.2 raczej nie mają szans się zepsuć. Znacznie lepiej warto tutaj zwrócić uwagę na inny szczegół…

Chłodzenie dla nośników SSD M.2

W nowoczesnych płytach głównych złącza M.2 dodatkowo są wyposażone w radiator, który ma zapobiegać przegrzewaniu nośnika SSD. W większości przypadków jest to osobna blaszka lub blok metalu, ale w niektórych konstrukcjach chłodzenie nośnika jest połączone np. z chłodzeniem chipsetu.

Dodatkowe chłodzenie sprawdzi się w przypadku topowych nośników SSD, które generują sporo ciepła i mogą się przegrzewać, co z kolei może prowadzić do spadków wydajności. Warto jednak zauważyć, że cześć dysków już fabrycznie występuje w wersji z radiatorem, więc nie wymaga zastosowania dodatkowego chłodzenia (np. GOODRAM IRDM Ultimate czy Plextor M9PeG).

Rozbudowane zarządzanie chłodzeniem

Producenci płyt głównych zaczęli również zwracać uwagę na chłodzenie komputera. Lepsze modele to prawdziwe kombajny, które nie tylko dają możliwość monitorowania temperatur i prędkości obrotowej wentylatorów, ale również synchronizacji tych parametrów i optymalnego dostosowania chłodzenia do aktualnego obciążenia systemu. W topowych modelach dodatkowo producenci stosują złącza do wpięcia i monitorowania elementów z chłodzenia cieczą.

Lepsze zarządzanie chłodzeniem to chyba jedna z najważniejszych nowości w płytach głównych. Rozwiązanie to docenią zarówno mniej doświadczeni użytkownicy, którzy mogą wybrać jeden z predefiniowanych profili, jak i entuzjaści, którzy chcieliby konkretnie dopasować parametry do swoich potrzeb. Przy nowoczesnych płytach głównych właściwie możemy zrezygnować z zewnętrznych kontrolerów obrotów i czujników temperatury.

Technologie dla graczy

Od jakiegoś czasu obserwujemy też wysyp płyt głównych z segmentu dla graczy. Co się kryje pod stwierdzeniem „dla graczy”? Głównie są to technologie mające wpływ na rozgrywkę: USB o podwyższonej częstotliwości odświeżania, technologie optymalizujące ruch sieciowy pod kątem gier multiplayer (np. ASUS GameFirst, Gigabyte cFosSpeed czy ogólnie kontrolery sieciowe Rivet Networks Killer) oraz lepszej jakości kodeki audio i oprogramowanie z dodatkami mającymi wpływ na dźwięk w grach (np. ASUS Sonic Studio czy MSI Nahimic).

Czy warto zwracać uwagę na dodatki dla graczy? Jeżeli chodzi o dodatkowe technologie, to niektóre rozwiązania rzeczywiście mogą okazać się przydatne, ale w większości przypadków raczej będą tylko zbędnym dodatkiem. Na pewno warto zwrócić uwagę na lepszy kodek dźwiękowy - dobrym przykładem może tutaj być układ Realtek ALC1220, ale w niektórych high-endowych płytach znajdziemy też bardzo dobrej jakości układy dźwiękowe firmy Creative (np. Sound Core3D)

Co powinna mieć nowoczesna płyta główna?

Dobra płyta główna to funkcjonalna płyta główna. Warto więc zwrócić uwagę na udostępnione złącza dla kart rozszerzeń i dysków, a także dodatkowe kontrolery – układ dźwiękowy, układ sieciowy (i ewentualnie bezprzewodową kartę sieciową). Nie bez znaczenia jest też jakość zastosowanych komponentów. Wydajna sekcja zasilania i rozbudowane chłodzenie będzie odgrywało istotną rolę głównie jeżeli zależy nam na dodatkowym podkręcaniu sprzętu.

Wzornictwo to raczej kwestia drugorzędna, aczkolwiek na pewno znajdą się wśród nas osoby zwracające uwagę na wygląd sprzętu. W takim przypadku warto zadbać o osłony i podświetlenie RGB LED. Mimo wszystko nie powinniśmy przedkładać wyglądu płyty nad jej funkcjonalność czy bezawaryjność (co się tyczy głównie radiatorów).

Akcesoria w płytach głównych

W przypadku topowych serii producenci kuszą nas również dodatkowymi, ekskluzywnymi akcesoriami. Wyposażenie może obejmować bezprzewodową kartę sieciową, adaptery do wpięcia dysków M.2 czy nawet blok wodny na procesor. Warto jednak zauważyć, że bogate wyposażenie często idzie w parze z wysoką ceną płyty głównej. Jeżeli więc nie chcemy przepłacać, warto wybrać tańszy model, gdzie wyposażenie i tak obejmuje najważniejsze akcesoria.