Historia marki NVIDIA. Akceleratory, karty graficzne i nie tylko

W ostatnich latach marka NVIDIA może się kojarzyć ze świetnymi wynikami na giełdzie. Graczej z pewnością kojarzą namtomiast markę z produkcji kart graficznych, uznawanych za najlepsze na świecie. Okazuje się jednak, że to nie  dzięki GPU historia NVIDII zaprowadziła ją w to miejsce, w którym jest dzisiaj. Marka nie bała się inwestować w nowe technologie. Dziś produkowane przez nią akceleratory okazują się niezwykle przydatne. Pozwalają m.in. przetwarzać ogromne ilości danych. Poznajmy zatem historię marki NVidia i najważniejsze jej produkty.

Historia NVIDIA - początki sięgają 1993 r.

Choć marka NVIDIA może się kojarzyć z najnowszymi technologiami stosowanymi w IT, ma bardzo długą historię. Powstała 5 kwietnia 1993 r. w Santa Clara w stanie Kalifornia.

Założycielami NVIDII są:

• Jen-Hsun "Jensen" Huang - urodzony na Tajwanie, w Stanach Zjednoczonych zamieszkał mając 9 lat. Ukończył studia z inżynierii elektrycznej na Uniwersytecie Stanowym Oregonu. Potem został też magistrem na Uniwersytecie Stanforda. Co ciekawe, przed założeniem NVIDII pracował także w AMD, gdzie projektował mikroprocesory. Jensen był zafascynowany możliwościami, jakie na początku lat 90-tych dawała grafika komputerowa
• Chris Malachowsky - dorastał w New Jersey, studiował architekturę komputerową na Uniwersytecie Florydy i Uniwersytecie Santa Clara. Praktyczne umiejętności zdobywał m.in. w tak znanych firmach, jak Sun Microsystems i HP.Z pierwszej z nich odszedł sfrustrowany sposobem zarządzania. Także Chris widział spory potencjał w rozwoju akceleratorów grafiki
• Curtis Priem - trzeci z założycieli również część życia zawodowego spędził w Sun Microsystems, pracował również w IBM. W obu firmach był odpowiedzialny za projektowanie układów graficznych. Widział potrzebę stworzenia znacznie bardziej zaawansowanych procesorów graficznych.

Trójka założycieli NVIDII spotkała się w restauracji Denny's w San Jose. Pomysł stworzenia nowej firmy pojawił się w trakcie dość luźnej rozmowy. Wtedy zapewne nie wiedzieli jeszcze, że ich karty graficzne zrewolucjonizują rynek gier. Z czasem miało się okazać, że w historii NVIDIA pojawią się też kolejne produkty i technologie, być może o jeszcze większym znaczeniu dla miliardów użytkowników z całego świata.

Karty graficzne NVIDIA

Pierwszym produktem NVIDII był akcelerator NV1. Firma napotkała natomiast sporo problemów finansowych. Gry w 1996 r. nie udało jej się dogadać z japońskim gigantem SEGA w sprawie dostarczenia chipów graficznych do konsoli Dreamcast, (ostatecznie SEGA podpisała kontrakt z inną marką: PowerVR) przyszłość NVIDII stała się niepewna. Huang postanowił wtedy zwolnić aż połowę zespołu NVIDII. Wszystkie siły przerzucono natomiast do jednego projektu - rozwoju nowego układu graficznego RIVA 128. Udało się - karta trafiła na rynek w 1997 r. i odniosła spektakularny sukces. Przez pierwsze cztery miesiące aż milion egzemplarzy RIVA 128 trafił do odbiorców. NVIDIA uratowała się przed bankructwem i mogła dalej pisać swoją historię.

Po sukcesie karty RIVA 128, w historii NVIDII pojawiły się kolejne udane produkty. RIVA TNT i GeForce 256 stały się synonimami nowej jakości w kontekście grafiki w grach komputerowych.  NVIDIA co roku pokazywałą kolejne modele układów graficznych, których możliwości szybko rosły. Wiązało się to m.in. z obsługą kolejnych wersji DirectX, czy innych technologii z czasem stających się standardem w branży. Warto zaznaczyć, że wczesne modele kart graficznych NVIDIA były stosunkowo przystępne cenowo. Dzięki temu mogły cieszyć graczy z całego świata.

Obejrzyj w

Karty graficzne dla graczy - przełomowe i popularne modele GPU NVIDII

Jak NVIDIA stała się liderem w segmencie kart graficznych dla gier komputerowych? Odpowiedzią na takie pytanie mogą być liczne technologie, wprowadzane właśnie przez amerykańską markę. Pojawiały się w kolejnych modelach kart graficznych, chętnie wybieranych przez graczy. Nic dziwnego - pozwalały na płynną rozgrywkę przy efektownej grafice. Oczywiście, w historii NVIDIA widzieliśmy również dużo naprawdę przystępnych cenowo GPU dla mniej wymagających (lub dysponujących mniejszym budżetem) odbiorców.

W ponad 30-letniej historii NVIDIA pojawiło się kilka modeli kart graficznych, na które warto zwrócić szczególną uwagę:

• RIVA 128 (1997) - to pierwsza karta graficzna NVIDII ze zintegrowanym akceleratorem 3D. Kara obsługiwała też OpenGL, co pozwalało na lepszą wydajność w porównaniu z konkurencją. Na tej karcie mogliśmy zagrać m.in. w Quake III Arena.
• GeForce 256 (1999) - pierwsza karta graficzna obsługująca transformację, cieniowanie i oświetlenie (T&L) w czasie rzeczywistym. Od jej wprowadzenia sposób przetwarzania grafiki zmienił się już na zawsze Możliwości karty pozwoliły m.in. na uruchomienie gry Unreal Tournament.
• GeForce 2 GTS (2000) - wprowadziła technologię nFinite FX Engine oraz wsparcie dla DirectX 7, co pozwoliło na lepsze renderowanie efektów wizualnych i detali. Posiadacze takiej karty mogli cieszyć się płynną rozgrywką w takich grach, jak Counter-Strike lub GTA III.
• GeForce 4 (2002) - obsługa DirectX 8.1 i lepsze zarządzanie pamięcią, a także obsługa technologii nView i PureVideo
• GeForce seria 6000 (2004) - karty tej generacji po raz pierwszy obsługiwały Shader Model 3.0. Dzięki technologii SLI mogliśmy też korzystać z dwóch kart graficznych jednocześnie (w jednym komputerze), co znacznie zwiększało wydajność w grach
• GeForce 8800 GTX (2006) - to pierwsza karta obsługująca DirectX 10, wprowadziła zunifikowane jednostki cieniujące. Topową kartę AMD (główny rywal na rynku) z tamtych czasów (Radeon X1950) model ten pokonywał o 50-100% pod względem wydajności w grach. Z taką kartą mogliśmy zagrać w pełnego świetnych efektów graficznych Crysisa.
• GeForce GTX 480 (2010) - pierwsza karta z obsługą DirectX 11. Oferowała znaczne ulepszenia w wydajności oraz nowe możliwości dla programistów dzięki technologii CUDA. Dobra wydajność karty pozwoliła na uruchomienie takich tytułów, jak Battlefield: Bad Company 2 oraz Metro 2033.
• GeForce GTX 680 (2012) - tą kartą NVIDII udało się pokonać konkurencyjne modele spod znaku AMD pod względem wydajności, a także efektywności energetycznej. Z tą kartą nowe gry, jak Far Cry 3 i Assassin's Creed III mogliśmy uruchomić na wysokich detalach.
• GeForce GTX 980 (2014) - od czasu sukcesu tej mocarnej karty możemy mówić o niekwestionowanej dominacji NVIDII na rynku kart graficznych
• GeForce GTX 10-series (2016) - stworzone w nowej architekturze Pascal i procesie technologicznym TSMC 16 nm. Karta graficzna NVIDIA GeForce GTX 1080 Ti do dziś przez wiele osób jest uznawana za najlepsze GPU wszechczasów. Posiadacze innych, słabszych kart graficznych mogli pozazdrościć możliwości zagrania w DOOM (wersja z 2016) i Overwatch.
• GeForce RTX 2080 (2019) - to pierwsza karta z obsługą śledzenia promieni (ray tracing) w czasie rzeczywistym. Rozwiązanie zrewolucjonizowało sposób renderowania grafiki w grach, oferując niespotykaną jakość wizualną. Na tej karcie bez trudu uruchomimy takie gry, jak Shadow of the Tomb Raider oraz Cyberpunk 2077, a także wiele wydawanych dziś tytułów.

Karty graficzne do kopania kryptowalut

Wraz z rozwojem technologii blockchain, popularne stało się wykorzystywanie kart graficznych w koparkach kryptowalut. Szukając jak najlepszej wydajności, wybór nierzadko pada na GPU NVidii. W czasie wzrostu cen kryptowalut (przede wszystkim najpopularniejszych, czyli Bitcoina i Ethereum), spotkaliśmy się z prawdziwym boomem. Zainteresowanie zakupem najmocniejszych kart graficznych spotkało się ze zrozumieniem sprzętu. Na rynek trafiły liczne modele dedykowane do koparek kryptowalut. Nie posiadały wyjść video, posiadały za to wyjątkowo dobrą wydajność.

Najpopularniejsze karty NVidii do kopania kryptowalut to:

• GeForce RTX 4090
• GeForce RTX 4080
• GeForce RTX 3090
• Geforce RTX 3080

NVIDIA to nie tylko karty graficzne

Przez całą swoją historię NVIDIA opracowywała i rozwijała technologie, używane potem między innymi w kartach graficznych. Obecnie NVIDIA angażuje się w automatyzację przemysłową. Dostarcza rozwiązania oparte na sztucznej inteligencji. Pozwalają m.in. analizować dane z wielu czujników (np. w pojazdach autonomicznych lub z autopilotem). Odpowiednie rozwiązania trafiają też do najbardziej zaawansowanych linii produkcyjnych. Chipy i akceleratory NVIDII pozwalają optymalizować procesy produkcyjne. Technologie GPU są natomiast wykorzystywane do analizy danych - są do tego doskonałe ze względu na ogromną wydajność.

Chipy NVIDIA są dziś wykorzystywane m.in. w:

• narzędziach i technologiach do trenowania sztucznej inteligencji i modeli deep learning
• badaniach naukowych i medycznych
• branży automotive - NVIDIA rozwija zresztą własną platformę dla autonomicznych samochodów (NVIDIA Drive). Systemy przetwarzają obraz, podejmują decyzje w czasie rzeczywistym, dbają o bezpieczeństwo pasażerów i innych uczestników ruchu

Rewolucyjne technologie NVIDIA 

NVIDIA opracowała platformę programistyczną CUDA. Pozwala na efektywne wykorzystanie mocy obliczeniowej GPU do ogólnych obliczeń. Twórcy oprogramowania mogą więc wykorzystywać moc obliczeniową karty graficznej. CUDA sprawdza się w różnych zastosowaniach - od poprawy wydajności aplikacji i gier, przez analizę danych, aż po wymagające ogromnej mocy obliczeniowej symulacje naukowe.

NVIDIA byłą też pionierem we wprowadzaniu technologii Ray Tracing do kart graficznych z serii RTX. Ich karty posiadają dedykowane rdzenie do obsługi śledzenia promieni, co skutkuje generowaniem grafiki o niespotykanej wcześniej jakości. Ray tracing wykorzystywane jest zarówno w grach, jak i aplikacjach (np. do projektowania).

Wiele graczy może również kojarzyć usługę GeForce Now. Jest to platforma pozwalająca na grę w chmurze. Gra jest uruchamiana na serwerze NVIDII, a komputer (lub inne urządzenie) użytkownika musi jedynie wyświetlić obraz, czy odpowiada za sterowanie.  Nie trzeba mieć więc potężnego komputera lub konsoli, aby uruchomić najnowszą grę na wysokich detalach.

Dlaczego NVIDIA ma tak wysoką wartość na giełdzie?

Od 2023 r. NVIDIA może się pochwalić wyceną przekraczającą 1 bilion dol. To efekt sporego (i ciągle rosnącego) popytu na produkty marki. Nie chodzi jednak oczywiście wyłącznie o karty graficzne NVIDII. Mowa natomiast między innymi o rozwiązaniach przeznaczonych do zadań związanych ze sztuczną inteligencją.

GPU i akceleratory NVIDII stały się kluczowymi elementami w wielu branżach. Znajdują zastosowanie wszędzie tam, gdzie wykorzystuje się nowe technologie i sztuczną inteligencję. NVIDIA stała się liderem w swojej dziedzinie także dzięki inwestycjom i współpracy z tak uznanymi firmami, jak OpenAI (twórcy znanego ChatGPT).

NVIDIA jest dziś jednym z kluczowych graczy na rynku AI. Wraz z rozwojem tej branży, rośnie też więc wartość firmy. 

NVIDIA - akceleratory obliczeniowe i AI

NVIDIA produkuje akceleratory obliczeniowe,jest jednym z liderów w tej branży. Stały się kluczowymi komponentami w obliczeniach wysokiej wydajności (HPC). Bez nich ciężko byłoby sobie też wyobrazić działanie sztucznej inteligencji, tak rozwiniętej, jaką znamy dzisiaj. W porównaniu do klasycznych procesorów (CPU) akceleratory obliczeniowe NVIDII pozwalają na równoległe przetwarzanie danych. W dużej mierze zwiększa to szybkość wykonywania obliczeń.

Technologie dostrzegane przez NVidię są pomocne w wykonywaniu różnych symulacji, a także w projektowaniu trójwymiarowym. Co ważne, działają w czasie rzeczywistym. Znajdują rozwiązanie w architekturze, przy tworzeniu nowych produktów, a także podczas rozwiązywania skomplikowanych zadań.

Obejrzyj w

Obecnie najważniejszymi inicjatywami NVIDII związanymi z AI są:

• Omniverse - platforma pozwalająca twórcom i inżynierom współpracę w czasie rzeczywistym, w wirtualnym środowisku. Służy m.in. do modelowania 3D, czy projektowania
• Picasso - platforma służąca do generowania grafik i obrazów, powstałych przy użyciu AI. Powstałe grafiki i animacje mogą być wyjątkowo realistyczne. Picasso ma zastosowanie przede wszystkim w reklamie i w branży rozrywkowej
• NeMo - framework pozwalający na budowę modeli językowych i przetwarzania naturalnego języka (NLP), pozwala na tworzenie zaawansowanych modeli językowych, które dziś cieszą się ogromną popularnością
• BioNemo - wykorzystuje moc obliczeniową GPU pomagając w przyspieszeniu badań z zakresu medycyny i biologii. Służy do szybkiej analizy biologicznych danych, może pomóc w powstaniu nowych leków, czy całych terapii

Już jakiś czas temu NVIDIA zapowiadała, że AI w grach to podstawa. Z czasem przekonaliśmy się, że było to prawdziwe założenie. Możemy powiedzieć, że historia zatacza koło. NVIDIA odpowiada bowiem teraz i za produkcję układów graficznych i za rozwój AI, które zobaczymy w grze.

Historia NVIDIA - podsumowanie

Początki historii NVIDII są nierozerwalnie związane z grafiką komputerową. Firma tworzyła zaawansowane układy i karty graficzne. Początkowo znajdowały zastosowanie przede wszystkim w branży związanej z grami. Dzięki kartom graficznym NVIDII gracze mogli wyświetlać obraz w świetnej grafice, która z generacji na generację stawała się coraz lepsza. Poza samą stroną sprzętową, NVIDIA odpowiada także za liczne technologie, czy wdrożenie ich do układów graficznych.

Z czasem działalność NVIDII rozszerzyła się. Zauważono, że moc obliczeniowa kart graficznych i jej unikalna charakterystyka (sposób działania inny, niż w typowych procesorach) sprawdza się wyśmienicie w skomplikowanych zadaniach. Karty graficzne NVIDII (oraz innych producentów) sprawdziły się jako najważniejszy element koparek kryptowalut.

W ostatnich latach moc obliczeniowa akceleratorów NVIDII została wykorzystana w wielu technologiach związanych m.in. ze sztuczną inteligencją, przetwarzaniem naturalnego języka, czy do projektowania. To właśnie w tych dziedzinach powinniśmy szukać odpowiedzi na pytanie: dlaczego NVIDIA stała się tak wysoko cenioną firmą i jednym z liderów w branży technologicznej.

Obejrzyj w