Pomiary kolorymetrem

Procedura testowa

Testy monitora wykonałem za pomocą X-Rite i1 Display Pro. Skorzystałem z firmowego oprogramowania i1Profiler oraz aplikacji DisplayCAL. Procedura obejmuje pomiar najważniejszych parametrów monitora (najpierw w ustawieniach fabrycznych, a następnie przy optymalnych ustawieniach). Mierzone parametry to:

• Jasność i kontrast
• Gamut (odwzorowanie palety barw sRGB wyrażone w procentach) - im wyższa wartość tym lepiej
• Temperatura barwowa (optymalna to 6500K - wartość niższa oznacza cieplejszy obraz (przewaga czerwieni), podczas gdy wyższa oznacza chłodniejszy obraz (większa ilość barwy niebieskiej)
• Gamma - odwzorowanie jasności wyświetlania tonów pośrednich (im pomiar bliższy krzywej referencyjnej tym lepiej)
• Delta E - jakość odwzorowania kolorów (im niższy wynik tym lepiej, punkt odniesienia to 3)

Ustawienia fabryczne

Pierwszego pomiaru wykonałem po wyjęciu monitora z pudełka, na ustawieniach fabrycznych, co oznacza tryb Gracz 1. Oto najważniejsze wyniki:

• Jasność bieli: 382 cd/m2
• Temperatura: 7180K
• Kontrast: 2590:1
• Jasność czerni: 0.1875 cd/m2
• Delta E: 3,14

Jasność fabryczna jest naprawdę wysoka. Wprawdzie nieznacznie poniżej 400, które wskazuje producent w dokumentacji urządzenia, ale wciąż jest to wartość w pełni satysfakcjonująca. Także kontrast jest wysoki, co jest charakterystyczne dla matryc VA i co stanowi wyraźną przewagę nad ekranami typu IPS. Charakterystyczną cechą matrycy zastosowanej w tym monitorze, jest chłodna temperatura kolorów. Wartość 7180K świadczy o zauważalnej przewadze niebieskich tonów.

Gamut przy ustawieniach fabrycznych 6500K

Monitor pokrywa 98,5% palety sRGB przy objętości 128,6%. W przypadku palety Adobe RGB pomiar pokazał pokrycie 82,2% przy objętości 88,6%. To wartości przekraczające poziom deklarowany przez producenta, który w specyfikacji podaje 95-procentowe pokrycie sRGB. Takie wyniki zdecydowanie należy pochwalić. Dzięki nim monitor staje się naprawdę o wiele bardziej funkcjonalny i wszechstronny, nie ograniczając się jedynie do zastosowań typowo gamingowych.

Wskaźnik Delta E przy fabrycznych ustawieniach przekroczył 3 pkt., co jest graniczną wartością, poza którą ewentualne błędy w odwzorowaniu kolorów stają się widoczne gołym okiem. Na szczęście da się to zniwelować kalibracją i profilowaniem, o czym za chwilę.

Gamma przy ustawieniach fabrycznych

Większe zastrzeżenia miałem do wykresu gammy, który pokazuje dość mocne odchylenia od optymalnych wartości, szczególnie w początkowej części wykresu. Także ten element można jednak poprawić.

Pomiar parametrów obrazu wykonałem także w pozostałych trybach przygotowanych przez producenta. Wyniki prezentują się następująco:

Gracz 2

• Jasność - 363 cd/m2
• Kontrast - 1280:1
• Temperatura kolorów - 7310K
• Jasność czerni - 0,1976 cd/m2
• Delta E - 3,2

FPS 1

• Jasność - 359 cd/m2
• Kontrast - 744:1
• Temperatura kolorów - 7300K
• Jasność czerni - 0,4436 cd/m2
• Delta E - 6,85

RTS

• Jasność - 331 cd/m2
• Kontrast - 740:1
• Temperatura kolorów - 7320K
• Jasność czerni - 0,4458 cd/m2
• Delta E - 5

Efekt HDR

• Jasność - 512 cd/m2
• Kontrast - 2325:1
• Temperatura kolorów - 7490K
• Jasność czerni - 0,2196 cd/m2
• Delta E - 5,57

Żywy

• Jasność - 333 cd/m2
• Kontrast - 2480:1
• Temperatura kolorów - 7190K
• Jasność czerni - 0,1848 cd/m2
• Delta E - 4,53

Czytelnik

• Jasność - 88 cd/m2
• Kontrast - 117:1
• Temperatura kolorów - 5040K
• Jasność czerni - 0,751 cd/m2
• Delta E - 7,85

sRGB

• Jasność - 174 cd/m2
• Kontrast - 2560:1
• Temperatura kolorów - 6980K
• Jasność czerni - 0,094 cd/m2
• Delta E - 1,66

Tryby różnią się od siebie bardzo mocno (głównie jasnością i kontrastem, który potrafi spaść nawet poniżej 1000, a w przypadku trybu czytelnika niemal do 100), więc warto przejrzeć każdy z nich, aby wybrać najbardziej odpowiadający naszym potrzebom. Warto przy tym wiedzieć, że tylko tryb Gracz 1 daje możliwość zmiany wszystkich parametrów obrazu (np. kolorów, czy kontrastu). W pozostałych wariantach poszczególne opcje są niedostępne i musimy zadowolić się np. regulacją jasności.

Na uwagę zasługuje tryb Efekt HDR. Charakteryzuje się on bardzo wysoką jasnością, siegającą 512 cd/m2. Jak sama nazwa wskazuje, pozwala on uzyskać efekt technologii High Dynamic Range, dzięki czemu oglądając "zwykłe" treści SDR, możemy odczuć różnicę w postaci mocniej nasyconych kolorów, wyrazistemu kontrastowi oraz wspomnianej już wcześniej wysokiej jasności. Oczywiście nie jest to tożsame z faktycznym HDR, bardziej ze znanym z telewizorów trybem "kontrast dynamiczny", ale warto sprawdzić tę opcję.

Najbliższy optymalnym parametrom obrazu jest tryb sRGB, w którym i kontrast i temperatura kolorów mają bardzo poprawne wartości. Jedynie jasność maksymalna wyraźnie się obniża, ale do pracy będzie w pełni wystarczająca.

Spośród pozostałych wariantów wspomnieć jeszcze można np. o trybie czytelnika, w którym temperatura obrazu jest bardzo wyraźnie ocieplona (poniżej 5000K), co ma ograniczać zmęczenie oczy w przypadku pracy z dużą ilością tekstu.

I jeszcze jedna rzecz, która dla wielu osób może okazać się bardzo przydatna. Jest to funkcja My Display Preset, dzięki której możemy zdefiniować ustawienia monitora, które będą stosowane automatycznie w momencie uruchomienia konkretnej aplikacji na komputerze.

Ustawienia optymalne

Przyjmuje się że optymalny poziom luminancji w warunkach domowych to 120 cd/m2, a za najlepszą temperaturą barwową uznawana jest wartość 6500K. Dzięki możliwości zmiany ustawień poszczególnych składowych kolorów (RGB) można bez problemu dostroić monitor do tych wartości, zwłaszcza że już fabryczne ustawienia są niemal idealne.

Przy kontraście 70 i jasności 24, poszczególne kolory należy ustawić w taki sposób:

R = 34
G = 26
B = 27

Oto uzyskane wyniki:

• Jasność bieli: 120 cd/m2
• Temperatura: 6500K
• Kontrast: 2455:1
• Jasność czerni: 0.0887 cd/m2
• Delta E: 0.5

Mimo iż kontrast jest delikatnie niższy niż w fabrycznych ustawieniach, to wciąż pozostaje na tyle wysoki, aby uznać go za mocny punkt testowanego monitora. Poprawiła się także jasność czerni oraz przede wszystkim wskaźnik Delta E, który spadł do wartości zaledwie 0,5 pkt.

Gamma przy ustawieniach optymalnych

Jeśli chodzi o gammę, to tutaj także profilowanie bardzo poprawiło wynik, co widać na wykresie, który jedynie w końcowej części odbiega od optymalnych wartości w wyraźny sposób.

Poziomy luminancji

W specyfikacji technicznej producent podaje wartość maksymalną luminancję na poziomie 400 cd/m2. W trakcie testów taką wartość uzyskałem jedynie w trybie Efekt HDR, gdzie kolorymetr pokazał imponujący wynik 512 cd/m2. W pozostałych ustawieniach rezultaty nie zbliżyły się do 400 cd/m2.

Test poziomu luminancji przeprowadziłem przy optymalnych ustawieniach monitora, temperaturze barwowej 6500K i kontraście 70. Oto wynik:

• 0% =  53 cd/m2
• 10% = 80 cd/m2
• 20% = 108 cd/m2
• 30% = 136 cd/m2
• 40% = 163 cd/m2
• 50% = 190 cd/m2
• 60% = 216 cd/m2
• 70% = 241 cd/m2
• 80% = 267 cd/m2
• 90% = 292 cd/m2
• 100% = 318 cd/m2

Przy ustawieniu jasności na 0 obraz jest ciemny, więc korzystanie z monitora nie będzie wygodne ani komfortowe. Optymalną wartość 120 uzyskuje się ok. 1/4 skali jasności monitora. Warto podkreślić, że luminancja rośnie bardzo stabilnie o ok. 26-27 cd/m2 na każde 10 punktów na skali jasności monitora. Z kolei zakres regulacji jasności wyniósł 265 cd/m2, co jest ponadprzeciętnym wynikiem.

Ponieważ parametr kontrastu ma istotny wpływ na poziom jasności, dokonałem kolejnego pomiaru, przy kontraście obniżonym do 50, czyli wartości, jaką zazwyczaj przyjmuję w trakcie testów monitorów.

Oto zaś wyniki:

• 0% =  31 cd/m2
• 10% = 47 cd/m2
• 20% = 63 cd/m2
• 30% = 79 cd/m2
• 40% = 95 cd/m2
• 50% = 111 cd/m2
• 60% = 125 cd/m2
• 70% = 140 cd/m2
• 80% = 155 cd/m2
• 90% = 169 cd/m2
• 100% = 185 cd/m2

Wyraźnie widać, jak wielki jest ten wpływ. Maksymalna luminancja obniżyła się o 130 cd/m2. Zakres regulacji oczywiście także uległ zmniejszeniu i wyniósł 154 cd/m2.

Równomierność podświetlania

Poziom równomierności podświetlenia wypadł nieźle. Różnice pomiędzy środkiem ekranu, a jego skrajnymi punktami utrzymują się na poziomie 5-6 procent, co jest praktycznie niezauważalne w trakcie pracy, czy grania. Środkowa część wypada szczególnie dobrze, bowiem tutaj zmierzona wartość luminancji jest niemal idealna, co jest niezmiernie rzadkim zjawiskiem.