Pomiary kolorymetrem

Procedura testowa

Testy monitora wykonałem za pomocą X-Rite i1 Display Pro. Skorzystałem z firmowego oprogramowania i1Profiler oraz aplikacji DisplayCAL. Procedura obejmuje pomiar najważniejszych parametrów monitora (najpierw w ustawieniach fabrycznych, a następnie przy optymalnych ustawieniach). Mierzone parametry to:

• Jasność i kontrast
• Gamut (odwzorowanie palety barw sRGB wyrażone w procentach) - im wyższa wartość tym lepiej
• Temperatura barwowa (optymalna to 6500K - wartość niższa oznacza cieplejszy obraz (przewaga czerwieni), podczas gdy wyższa oznacza chłodniejszy obraz (większa ilość barwy niebieskiej)
• Gamma - odwzorowanie jasności wyświetlania tonów pośrednich (im pomiar bliższy krzywej referencyjnej tym lepiej)
• Delta E - jakość odwzorowania kolorów (im niższy wynik tym lepiej, punkt odniesienia to 3)

Ustawienia fabryczne

Pierwszego pomiaru wykonałem od razu po jego rozpakowaniu i uruchomieniu na około 30 minut, na ustawieniach fabrycznych, po wyłączeniu trybu oszczędzania energii. Oto najważniejsze wyniki:

• Jasność bieli: 427 cd/m2
• Temperatura: 6710K
• Kontrast: 1369.9:1
• Jasność czerni: 0.3114 cd/m2
• Delta E: 3,1

Deklarowana przez producenta w specyfikacji jasność maksymalna, to 450 cd/m2. Pomiar kolorymetrem pokazał, że wartość ta jest delikatnie zawyżona, ale i tak wynik niemal 430 cd/m2 jest naprawdę dobry. Z kolei kontrast jest już nieco powyżej wskazanych w dokumentacji wartości i wynosi 1369:1, co jest wynikiem bardzo dobrym, biorąc pod uwagę, że mamy tutaj do czynienia z matrycą typu IPS (panele VA są w stanie osiągnąć znacznie wyższe wartości, ale kosztem innych parametrów obrazu).

Fabryczna temperatura kolorów jest bardzo zbliżona do optymalnej wartości, za jaką przyjmuje się 6500K, co także należy pochwalić. Jedynie jasność czerni mogłaby być odrobinę niższa, ale mieści się w akceptowalnych granicach, więc nie mogę uznać tego za wielkie niedociągnięcie. Ot, muszę do czegoś się przyczepić, taka rola testera.

Monitor pokrywa 99,8% palety sRGB przy objętości 141,7%. W przypadku palety Adobe RGB wskaźnik ten wynosi 82,6% (przy objętości 97,7%), a DCI-P3 97,4% (przy objętości 100,4%). To świetna wiadomość, oznaczająca mianowicie, że urządzenie jest w stanie generować obraz naprawdę wysokiej jakości, nie tylko w kontekście rozrywki, ale i profesjonalnych zastosowań.

Oto wykresy pokrycia barw w poszczególnych paletach.

Gamut sRGB przy ustawieniach fabrycznych

Gamut Adobe RGB przy ustawieniach fabrycznych

Gamut DCI-P3 przy ustawieniach fabrycznych

Pomiar kolorymetrem pozwolił określić wartość jeszcze jednego parametru. Jest nim wskaźnik Delta E, który informuje o błędach w odwzorowaniu kolorów. Wyznacznikiem jest w tym przypadku wartość 3 pkt., powyżej której różnice w kolorach da się zauważyć bez specjalistycznego sprzętu. LG 32UL950-W w ustawieniach fabrycznych osiągnął wynik 3,1, czyli nieznacznie tę granicę przekroczył. Dla "zwykłych użytkowników" będzie to mimo wszystko niezauważalne, ale osoby, które chcą w pełni wykorzystać możliwości monitora, powinny przeprowadzić jego kalibrację (która w tym przypadku da pożądany efekt).

Jeśli chodzi o pomiar gammy, to wypada on całkiem nieźle, z niewielkim tylko odchyleniem w końcowej części wykresu.

Pomiar parametrów obrazu wykonałem także w pozostałych trybach przygotowanych przez producenta, których jest naprawdę sporo. Wyniki prezentują się następująco:

Żywy

• Jasność - 352,9 cd/m2
• Kontrast - 1128.7:1
• Temperatura kolorów - 8200K
• Jasność czerni - 0,3127 cd/m2
• Delta E - 2,76

Efekt HDR

• Jasność - 425 cd/m2
• Kontrast - 1361:1
• Temperatura kolorów - 7000K
• Jasność czerni - 0,3127 cd/m2
• Delta E - 6,15

Czytelnik

• Jasność - 109,8 cd/m2
• Kontrast - 127.8:1
• Temperatura kolorów - 5300K
• Jasność czerni - 0,8598 cd/m2
• Delta E - 5,7

Kino

• Jasność - 428,7 cd/m2
• Kontrast - 1365.3:1
• Temperatura kolorów - 6900K
• Jasność czerni - 0,314 cd/m2
• Delta E - 2,59

RGB

• Jasność - 190,5 cd/m2
• Kontrast - 1368:1
• Temperatura kolorów - 5500K
• Jasność czerni - 0,1393 cd/m2
• Delta E - 1,21

DCI-P3

• Jasność - 427 cd/m2
• Kontrast - 1365:1
• Temperatura kolorów - 6900K
• Jasność czerni - 0,313 cd/m2
• Delta E - 2,61

FPS

• Jasność - 299 cd/m2
• Kontrast - 511.6:1
• Temperatura kolorów - 7200K
• Jasność czerni - 0,5847 cd/m2
• Delta E - 9,44

RTS

• Jasność - 331 cd/m2
• Kontrast - 1059.8:1
• Temperatura kolorów - 7100K
• Jasność czerni - 0,3126 cd/m2
• Delta E - 6,46

EBU

• Jasność - 193,8 cd/m2
• Kontrast - 1391.9:1
• Temperatura kolorów - 5600K
• Jasność czerni - 0,1392 cd/m2
• Delta E - 2,25

REC 709

• Jasność - 194,2 cd/m2
• Kontrast - 1398.9:1
• Temperatura kolorów - 5600K
• Jasność czerni - 0,1389 cd/m2
• Delta E - 1,73

Jak widać producent nie oszczędzał na tym aspekcie i przygotował imponującą liczbę gotowych ustawień, z których można skorzystać. Powyższe wyniki jednoznacznie pokazują różnice pomiędzy nimi, ale pozwolę sobie na słowo dodatkowego komentarza. Tryb czytelnika wydaje się mocno odstawać parametrami od pozostałych, ale zostało to uczynione z premedytacją. Obraz przy tym ustawieniu ma w założeniach zmniejszać zmęczenie oczu podczas dłuższej pracy z tekstem. Stąd obniżony kontrast, jasność i ciepła temperatura kolorów.

Z kolei tryb Kino świetnie nada się do oglądania filmów. Ma wysoką jasność i kontrast.

Monitor wyposażono także w dwa tryby gier - FPS i RTS, które wyróżniają się ostrym, jasnym obrazem, mającym poprawić widoczność w grach.

Tryby sRGB, EBU i REC 709 zanotowały naprawdę dobre wyniki w kontekście wskaźnika Delta E, jasności czerni i kontrastu, ale z jakiegoś powodu paleta barw jest mocno ocieplona i odbiega od 6500K.

Monitor posiada także funkcję kalibracji sprzętowej. Jeśli dysponujemy kolorymetrem i aplikacją True Color Pro, to możemy z niej skorzystać. Utworzony wówczas profil pojawi się w menu monitora i będzie go można w każdej chwili uaktywnić.

Ustawienia optymalne

Przyjmuje się że optymalny poziom luminancji w warunkach domowych to 120 cd/m2, a za najlepszą temperaturą barwową uznawana jest wartość 6500K. Dzięki możliwości zmiany ustawień poszczególnych składowych kolorów (RGB) można bez problemu dostroić monitor do tych wartości, a w przypadku tego modelu, wymagało to będzie zaledwie minimalnych ingerencji.

Przy kontraście 70 i jasności 24, poszczególne kolory należy ustawić w taki sposób:

R = 51
G = 49
B = 49

Oto uzyskane wyniki:

• Jasność bieli: 120 cd/m2
• Temperatura: 6500K
• Kontrast: 1336:1
• Jasność czerni: 0.0898 cd/m2
• Delta E: 0.56

Kontrast praktycznie się nie zmienił, czyli pozostał na bardzo dobrym, wysokim poziomie. Pozostałe parametry uległy już natomiast znaczącej poprawie. Widać to przede wszystkim na jasności czerni, która bardzo wyraźnie się obniżyła oraz na wskaźniku Delta E, który po wyniósł tym razem 0,56, co jest naprawdę doskonałym rezultatem.

Gamma przy ustawieniach optymalnych

Wykres gammy już przy fabrycznych ustawieniach prezentował się nieźle, a przy ponownym pomiarze wygląda jeszcze lepiej. Średni wynik gammy to 2,19 i niemal na całej długości wykresu widać, że pokrywa się on lub odbiega w minimalnym stopniu od optymalych wartości.

Poziomy luminancji

W specyfikacji technicznej producent podaje wartość maksymalną luminancję na poziomie 450 cd/m2. W trakcie testów udało mi się przekroczyć wartość 400, ale do tej podanej przez LG nieco zabrakło.

Test poziomu luminancji przeprowadziłem przy optymalnych ustawieniach monitora, temperaturze barwowej 6500K i kontraście 70. Oto wynik:

• 0% =  26 cd/m2
• 10% = 65 cd/m2
• 20% = 104 cd/m2
• 30% = 143 cd/m2
• 40% = 182 cd/m2
• 50% = 220 cd/m2
• 60% = 257 cd/m2
• 70% = 296 cd/m2
• 80% = 332 cd/m2
• 90% = 371 cd/m2
• 100% = 408 cd/m2

Optymalną wartość 120 uzyskuje się przy 1/4 skali jasności monitora. Luminancja rośnie stabilnie o ok. 35-40 cd/m2 na każde 10 punktów na skali jasności monitora. Imponuje zakres regulacji jasności, który wyniósł aż 382 cd/m2, co daje pełną kontrolę nad jej wartością.

Zmiana kontrastu w menu monitora wpływa na poziom jasności, dlatego prezentuję drugi pomiar, przy kontraście obniżonym do 50. Taką w większości przypadków przyjmuję w trakcie testów monitorów (na takim bowiem poziomie producenci zwykli go ustawiać fabrycznie).

Oto wyniki:

• 0% = 18 cd/m2
• 10% = 45 cd/m2
• 20% = 72 cd/m2
• 30% = 99 cd/m2
• 40% = 125 cd/m2
• 50% = 152 cd/m2
• 60% = 177 cd/m2
• 70% = 204 cd/m2
• 80% = 229 cd/m2
• 90% = 256 cd/m2
• 100% = 282 cd/m2

Wyniki są jednoznaczne. Maksymalna luminancja obniżyła się o 125 cd/m2, a zakres regulacji wynosi 264 cd/m2 (co i tak jest wysokim wynikiem).

Równomierność podświetlania

Poziom równomierności podświetlenia pokazał, że różnice na powierzchni matrycy są stosunkowo niewielkie, biorąc pod uwagę rozmiary monitora. W górnej części nie przekraczają one 9 procent, a w środkowej utrzymują się na bardzo dobrym poziomie 2-3 procent.

Monitor wyposażony jest w funkcję wyrównywania poziomu jasności ekranu. Po jej włączeniu maksymalna jasność obniża się o ok. 30 cd/m2. Krawędzie matrycy zostają lepiej podświetlone, ale jednocześnie zwiększa się jasność obszarów bliżej środka ekranu. Delikatnemu obniżeniu ulega także kontrast.