Radeon HD5850 Sapphire

Po dwóch latach użytkowania produktu nVidii (to jest Ge Forcea 8800GT) nadszedł czas na zmianę karty graficznej. Wspomniany Ge Force nie jest złą kartą i nadal zapewniał wystarczającą wydajność w wielu grach, ale lata świetności ma już dawno za sobą. Braki w wydajności szczególnie czuło się w rozdzielczościach rzędu Full HD.

                Nie czekając aż karta umrze śmiercią naturalną, postanowiłem dokonać modernizacji sprzętu o nową grafikę. Tu pojawił się dylemat. Moim zdaniem najbardziej opłaca się kupować karty za 700-800zł. Czyli szybsze modele ze średniego przedziału cenowego. Tyle mniej więcej kosztował mnie w swoim czasie 8800GT od Gigabytea. Okazało się jednak, że mogę dokonać wyboru karty spośród tych z wyższej półki. W grę wchodziły tylko dwie, najnowsze dziecko nVidii  GTX470 albo popularny Radeon HD5850. Teoretycznie Ge Force byłby wyborem gwarantującym większą wydajność (z dyskusyjnym skutkiem w DX9-10) oraz bardziej przyszłościowym. Ja jednak zdecydowałem się na Radeona. Dlaczego? Wystarczyło posłuchać obu kart. Radeon ledwo szumi w Furmarku natomiast Ge Force… Sami wiecie. Jestem osobą, która prócz gier na komputerze także (albo pracuje. Montuję filmy i nie wyobrażam sobie, by o 1 w nocy karta mimo 1% obciążenia GPU szumiała w mi obudowie. Bardzo ważna jest dla mnie kultura grafiki, którą to zapewnił mi ów Radeon ( ale o tym później).

                Zdecydowałem się na model od Sapphirea z niereferencyjnym systemem chłodzenia. Zazwyczaj w tym miejscu pojawia się mała galeria zdjęć recenzowanego sprzętu. Ja nagrałem krótki filmik, który powinien dostarczyć więcej danych niż kilka zdjęć:

W dalszej części mini-recenzji, gdy tylko będzie to możliwe, nową kartę będę porównywał do Ge Forcea 8800GT w celu ukazania różnic w wydajności oraz ewentualnej opłacalności przesiadki na szybszy model.

Platforma, na której testowałem kartę(y) jest dokładnie taka sama jak w profilu, ale pozwolę ją sobie przytoczyć:

• Płyta główna: Gigabyte X48 DS4
• Procesor: Core 2 Duo E8200 2.66Ghz (na czas testów 3.6Ghz)
• Pamięć operacyjna: Kingston HyperX 1066mhz 4Gb
• Pamięć Masowa: Samsung F1 500GB + Segate 320GB
• Karta muzyczna: SB Audigy4
• Zasilacz: Chieftec 600W
• Monitor: Benq G2420HDB (24 cale FullHD)
• System operacyjny: Windows Vista 64bit SP2
   
• Radeon HD5850 (bez oc) Catalyst version 10.4
• Ge Force 8800GT 512MB(GPU 750mhz)

Kilka zdjęć porównawczych kart, wybaczcie mi jakość, zdjęcia robiłem „kalkulatorem”

Różnice w rozmiarze są naprawdę duże. Jak mogliście zauważyć na filmiku, karta ledwo weszła do mojej obudowy.

Pozwolę sobie wstawić zdjęcie z Benchmarkowego zestawienia GPU:

Spoglądając na to porównanie i podsumowując suche liczby można dojść do wniosku, że moc obliczeniowa nowej karty powinna być od 2 do 4 razy większa. Szczególnie pod względem wydajności geometrycznej.

TESTY

 Testy rozpocząłem od leciwego benchmaraka, jakim jest 3D Mark 06. Niestety, nie jest on już miarodajny. Zbyt dużą rolę gra w nim procesor. Kiedyś przy 700pkt w zakładce CPU nie było problemu, dzisiejsze i7 osiągają tam 7000pkt (mój podkręcony C2D około 3100pkt) Dlatego wyniki są tylko ciekawostką. Nie podaję wyniku ogólnego, jedynie HDT/SM3.0 score.
 

 Jak widać na wykresie Nowy Radeon nie miażdży punktacją starego Ge Forcea. „Zaledwie” 51% punktów więcej to niezbyt wiele, nie tego się spodziewałem porównując karty w „zestawieniu GPU” Jak jednak wiadomo 3D Mark 06 jest już bardzo stary (biorąc pod uwagę rozwój rynku komputerowego) i nie ma sensu sugerować się wynikami w tym benchmarku.

Skoro starszy 3D Mark nie sprawuje się dobrze w testowaniu współczesnych kart graficznych, to może nowszy 3D Mark Vantage ukaże widoczne różnice w wydajności GPU. Tak samo jak i w poprzednim benchmarku tak i tu podaję jedynie wyniki GPU score. Jedną z przyczyn takiego postępowania jest fakt, że testy Ge Forcea niestety przeprowadziłem w swoim czasie z włączonym PhysXem, co nienaturalnie podbiło punktację procesora. GPU score jest niezależne od tego czynnika.

 W tym benchmarku sytuacja zmienia się diametralnie. Nowy Radeon 5850 generuje wynik wyższy nawet o 240%.
Podczas testów tego benchmarka na karcie 8800GT o płynnym FPSie można było zapomnieć. Spadki do 8FPS były standardem. Jak ma się sytuacja z nowym Radeonem? Zapraszam do mojego filmiku. Może trochę mało profesjonalnie ale wiarygodnie:

GRY

Jak wiadomo nie samymi benchmarkami sprawdza się wydajność kart graficznych. Wydajne karty przede wszystkim kupuje się po to, by umilić sobie czas grając w coraz to nowsze tytuły. Testy w grach sprawdzałem w dwóch rozdzielczościach charakterystycznych dla nowych telewizorów LCD. HD ready (1360x768) oraz Full HD (1920x1080) We wszystkich grach ustawiłem filtrowanie anizotropowe na maksymalny możliwy tryb 16x (wymuszając w sterownikach) Dla mnie jest to opcja obowiązkowa, gdyż niesamowicie wpływa na jakość podłoża, ścian etc. w grach. Dodatkowo każda gra miała ustawiony możliwie maksymalny tryb jakości grafiki. Wyjątkiem było Metro 2033 ale o tym później.

Na pierwszy ogień wziąłem Just Cause 2.

Jako że największe obciążenie GPU można osiągnąć w tej grze puszczając wbudowany benchmark, tak też zrobiłem. Wcześniej jednak wyłączyłem na karcie nVidii symulację wody przez GPU (Radeon tego nie obsługuje)

Najpierw testy w rozdzielczości HD ready:

 Zakładając, że układ graficzny w tej grze byłby obciążony ciągle tak samo jak w „Betonowej Dżungli”, to stary Ge Force nie zapewniłby nawet minimum FPS do komfortowej gry. 20FPS vs 41 na Radeonie 5850 jest różnicą dosyć dużą. Jak powyższe wyniki mają się do realnej rozgrywki? W grze faktyczny FPS jest wyższy. Ge Force średnio pokazywał 25FPS, Radeon nawet 50FPS jednak o ile na karcie od „czerwonych” grało się ciągle bardzo komfortowo, to Ge Force miał bardzo nieprzyjemną przypadłość- duże spadki FPS, w lesie nawet do 10FPS, co okazywało się tak irytujące, że musiałem wyłączyć wygładzanie krawędzi i zmniejszyć tryb filtrowania.

Testy w rozdzielczości Full HD dobiły Ge Forcea.

14FPS na Ge Forceu 8800GT z tendencją do spadków nawet do 5FPS sprawiają, że zamiast gry mamy wprawdzie dosyć ładny ale jednak pokaz slajdów. Radeon 5850 „pręży muskuły” średnio generując 32FPSy bez wyraźnych dropów. Osobiście gram w Just Cause 2 w powyższy trybie tylko z AAx8 i nie spotkałem się jeszcze, by FPS spadł poniżej granicy płynności. Jednak FPS poniżej 30 klatek się zdarzał. Nie zmienia to faktu, że prawie non stop na ekranie widać 40-70 FPSów. Dodam jeszcze swoje subiektywne odczucie; według mnie w terenach lesistych w Just Cause 2, las w rozdzielczości HD ready wygląda jakby inaczej (gorzej) w stosunku do Full HD i wcale nie chodzi tu o bardziej widoczne piksele.

Kolejną grą, która według mnie jest zarazem jedną z najbardziej obciążających układ graficzny jest Crysis. Crysis jakiego ja posiadam, został zakupiony prawie trzy lata temu i do tej pory sprawia niesamowite wręcz problemy współczesnym kartom graficznym. Pozwoliłem sobie lekko „zmodować” Crysisa poprawiając między innymi oświetlenie na bardziej naturalne.
Testy przeprowadziłem w następującym miejscu: pierwsza misja, miejsce przed skałami na plaży (do których stoję plecami):

 Nie bawiłem się tym razem w benchmark tak, jak to było przy Just Cause 2. Postanowiłem sprawdzić średni FPS w realnej grze, idąc odcinek ścieżki widniejącej na zdjęciu. Testy oczywiście w DX10

Patrząc na wykres od razu widzimy słabość Ge Forcea i wyraźną przewagę Radeona. A trzeba zaznaczyć, że to dopiero HD ready. 8800GT jest wyraźnie zbyt obciążony wysokim trybem AA. Dodam, że o ile z AAx8 na tym Ge Forceu daje nam średnią ilość FPS na poziomie 15, to po zwiększeniu trybu do AAx16 tracimy tylko 1FPS. Mimo wszystko gra absolutnie nie jest grywalna na tej karcie w tak wysokich ustawieniach. 62FPSy na Radeonie mówią same za siebie.

Czas na Rozdzielczość Full HD i zarazem na wbicie gwoździa do wydajnościowej trumny dziecka nVidii.

Przy tej rozdzielczości Ge Force zapewnia nam pokaz slajdów na poziomie 6 FPS. Przy takiej szybkości problemem jest otwarcie menu głównego, a co dopiero próby zrobienia czegokolwiek w grze. O dziwo, niczego pochlebnego nie mogę powiedzieć o nowym Radeonie.  Średnia na poziomie 20FPS to nic specjalnego. Poniżej granicy płynności, a trzeba zaznaczyć, że w grze zdarzają się bardziej obciążające układ graficzny miejsca.

W tym miejscu dodam, że Radeon ma bardzo dziwną przypadłość w tej grze. Włączenie AAx8 obcina bardzo dużo FPSu. Czyżby 1GB pamięci na karcie nie wystarczał? Zmniejszenia AA do poziomu x4 z marnych 20 FPS skacze aż do 40, znowu mamy bezprecedensową płynność. Postanowiłem też sprawdzić, jak wygląda w takim razie jakość AAx4 vs AAx8 na Radeonie. To są fragmenty sceny z testu.

AAx4 ,AAx8

Według mnie różnicy brak, a jak się przyjrzeć, to wręcz AAx4 wygląda jakby „łagodniej”…
Odnośnie GF8800GT dodam, że przy tak wysokim trybie karta nie wyrabiała i co jakiś czas Crysis najpierw zacinał się na parę minut, a później wywalał do pulpitu. Cóż, z zakładki GPUz wiem, że w HD ready zajęte było 495mb z 512mb dostępnych w pamięci karty graficznej. Do Full HD przydało by się drugie tyle.

Kolejnym testem jaki zafundowałem kartom, to uwielbiane ostatnio przez testerów Metro 2033.

Gra całkowicie mi nie przypadła do gustu, ale to już temat na osobną recenzję. Niewątpliwie jednak stanowi podobne albo i większe wymagania co do GPU jak stary już Crysis.
Ustawienia w tej grze były trochę inne. Jakość zamiast na Very high ustawiłem na High. DirectX ustawiłem na 9. Z niewiadomych przyczyn nie mogłem włączyć DX10 na Ge Force. Pozostałe ustawienia to AAA i AFx16. Miejsce testu widnieje na zdjęciu:

Ustawienie przeze mnie rozdzielczości Full HD to czysta abstrakcja dla Ge Forcea.

 15 FPS to mało, ale spadki generowanych klatek na sekundę do poziomu 7FPS były normą, ta gra nawet w DX9 bardzo obciąża układ graficzny. Oczywiście Ge Force potrafił pokazać nawet 50FPS, ale było to rzadkością. By cieszyć się tą grą, trzeba było zmniejszyć rozdzielczość do HD ready. A gra ma tę dziwną przypadłość, że w tak małej rozdzielczości wygląda dziwnie brzydko.
 

HD 5850 też nie ma się czym pochwalić. Wprawdzie zapewnia całkowicie płynną rozgrywkę, to jednak w tak hermetycznym tytule nie widzieć 50-70FPSów, jest dla gry ogromnym minusem.

W tym samym miejscu sprawdziłem także ilość FPSów na Radeonie w DX11 i wszystkich możliwych detalach na Very high. Marne 20FPS na karcie za 1200zł potrafi być wkurzające…

Kartę testowałem jeszcze pobieżnie w Battlefield Bad Company 2. W trybie multiplayer w rozdzielczości Full HD i AAx4 FPS bardzo skacze, ale skoki przeważnie są między 30-60 klatkami zapewniając płynność. Wielu zapewnie twierdzi, że do tego typu gry 60FPS powinno być standardem. Zgadzam się, ale ja wolę, by gra wyglądała maksymalnie realistycznie kosztem większej liczby moich zgonów podczas rundy ;) Dropy do 25 klatek są bardzo rzadkie i nieodczuwalne podczas gry.

Sprawdziłem wydajność karty w środowisku DirectX 11 podczas teselacji. Posłużyłem się benchmarkiem Heaven 2.1.
Pełne testy dla wszystkich trybów opublikowałem już na benchmark.pl

• benchmarki_i_rankingi/Unigine-22/benchmark/8831
  

Szkoda, że Radeon posiada tylko jeden marny teselator na pokładzie. Już zwykły tryb teselacji bardzo mocno obciąża GPU powodując spadki płynności poniżej 25FPS. To jeden z największych braków Radeona w stosunku do GTX470 i bardzo intensywnie wykorzystywany przy promocji nVidii.

KULTURA PRACY

W tym miejscu zakończę testy karty i napiszę coś o kulturze pracy Radeona w stosunku do Ge Forcea.

8800GT miał bardzo poważną wadę. Wentylator firmy ZALMAN wprawdzie w miarę dobrze chłodził układ, to bez przerwy działał na maksymalnych obrotach. Próbowałem wszystkiego ale bez skutku. W grach było to wskazane, jednak w trybie 2D szum był bardzo męczący, szczególnie gdy chciałem się skupić, a komputer chodził w tle.

Niereferencyjne chłodzenie Radeona HD5850 sprawuje się wyśmienicie, a co najważniejsze jest niesamowicie ciche, rzekłbym bezgłośne. W trybie 2D wentylator automatycznie pracuje jedynie na 21% swoich możliwości. Taka niska prędkość obrotowa wentylatora schładza GPU do temperatury około 37*C.
Pod obciążeniem wentylator stopniowo przyśpiesza, jednak cały czas starając się zachować minimum głośności. Podczas wygrzewania Fur Markiem zauważyłem, że sterowniki starały się nie dopuścić, by karta osiągnęła 80*C. Ostatecznie przy 79*C wentylator pracował na 47% swoich możliwości i tak już zostało. Karta zaczyna być słyszalna dopiero przy 40-45% prędkości obrotowej, a automatycznie w grach nie przekracza 38%, będąc całkowicie zagłuszana prze pozostałe wentylatory. Ręcznie ustawiam wentylator na 45% w grach i godzinna sesja w BF BC2 nie rozgrzewa układu bardziej niż do 67*C. Chłodzenie oferowane przez Sapphire jest genialne w moim odczuciu.

Dla ciekawych głośności chłodzenia zamieszczam filmik który nagrałem przy wykorzystaniu dosyć czułego mikrofonu. Głośność  turbinki w granicach 100% jest naprawdę porażająca. Niemniej przy 30% słychać szum powietrza obiegającego kartę oraz klikanie myszy oddalonej o kilka metrów.

PODSUMOWANIE

W posumowaniu nowego Radeona HD 5850 mogę powiedzieć, że jest to naprawdę dobra karta graficzna z potencjałem na przyszłość. Czuję jednak pewien niedosyt. Już teraz są gry, które potrafią wyssać z owej karty ostatnie soki, nie wspominając o trzyletnim Crysisie. Zdaję sobie też sprawę z tego że procesor jaki posiadam jest absolutnym minimum do tej karty i coraz częściej będzie mnie ograniczał. Mimo wszystko system chłodzenia i jego cisza sprawiają, że często można zapomnieć, iż w obudowie drzemie jedna z szybszych jednoprocesorowych kart dostępnych na rynku.

Plusy

• Ogólna wydajność
• System chłodzenia
• Energooszczędność w trybie 2D

Minusy

• Rozmiary karty
• Braki wydajności podczas teselacji w DX11
• Cena w obecnej chwili.