Ricoh PJ X4241N - krótki rzut w rozdzielczości XGA

Czy ktoś jeszcze korzysta z rozdzielczości XGA w 2019 roku? Takie pytanie wydaje się retoryczne, ale w branży edukacyjnej i biznesowej taka rozdzielczość jeszcze może mieć wzięcie. Szczególnie gdy towarzyszą jej w przypadku projektora ciekawe dodatkowe funkcje istotne podczas pracy, która wiąże się z ciągłymi prezentacjami i to niekoniecznie w otoczeniu najnowszych sprzętów. Tym razem recenzujemy projektor Ricoh PJ X4241N, urządzenie oferujące krótki rzut, czyli umożliwiające uzyskanie 100 calowej przekątnej obrazu już przy umieszczeniu projektora w odległości około 120 centymetrów od ściany projekcyjnej.

To właśnie ten krótki rzut, a jak się przekonacie przyglądając się zewnętrzu projektora spora liczba złącz (tych widocznych od razu, jak i przesłoniętych zaślepką), łatwa obsługa serwisowa i stosunkowo cicha praca, stanowią o sile tego projektora. Który wyposażono w panel DLP wyświetlający natywnie obraz o rozdzielczości XGA czyli 1024 x 768 pikseli.

Istotnie gdyby tylko rozdzielczość miała decydować o ocenie projektora, kosztujące około 2200 złotych narzędzie miałoby trudną przeprawę. Lecz wspomniana branża edukacyjno-biznesowa stawia nie tylko na liczbę pikseli. Bo na nic ona, gdy okaże się, że danej treści nie możemy wyświetlić. Jak radzi sobie z tym wyświetlaniem Ricoh PJ X4241N? Przekonajmy się.

Specyfikacja projektora

Ricoh PJ X4241N to jeden z dwóch modeli z serii X4241, ten o niższej rozdzielczości (drugi to model HD, z obsługą sieci Wi-Fi) dedykowany obrazom 4:3, a zatem dobrze sprawdzający się na przykład podczas prezentacji.

• technologia wyświetlania: jednoczipowy DLP
• rozdzielczość: 1024 x 768 pikseli (akceptowane sygnały o rozdzielczości maksymalnej UXGA, 1080p)
• jasność i kontrast: 3300 lumenów / 13000:1 (on/off)
• ostrość i zoom: ręczna / brak
• współczynnik rzutowania: 0,58 : 1
• przesuwna oś / korekta zniekształceń: brak / auto lub ręczna (+/- 40 stopni)
• lampa: 250 W, wysokociśnieniowa
• żywotność lampy: 3500 godzin w trybie standardowym, 5000 godzin w trybie ECO
• złącza: HDMI, D-Sub x2 (wejście i wyjście, wsparcie wejścia komponentowego), Video (kompozyt, czincz), minijack (wejście/wyjście dźwięku), USB typu B, typu A, port RJ-45
• sieć Wi-Fi: brak
• funkcje odtwarzacza: wsparcie dla plików JPEG i MPEG2 oraz MPEG4 (zdjęcia i filmy)
• funkcje sieciowe: współpraca wieloprojektorowa, wyświetlanie z aparatu Pentax/Ricoh, zarządzanie poprzez przeglądarkę, PJ Link, Crestron, AMX, wsparcie dla DLNA
• dźwięk: wyjście lub wbudowany głośnik mono 10W
• głośność pracy: 38 dB w trybie standardowym, 32 dB w trybie Eco (wartości szczytowe)
• akcesoria: okulary 3D (dla obrazu przestrzennego), pióro cyfrowe (w zestawie interaktywnej tablicy dla projektora)
• wymiary i waga: 297 x 235 x 100 mm i 3,1 kilograma

Ricoh PJ X4241N z każdej strony

Projektor Ricoh PJ X4241N dostajemy w dość pokaźnych rozmiarów pudełku, dlatego zaskoczeniem są niewielkie rozmiary urządzenia. Zostało ono tak zaplanowane by dopasować się do krótkiego rzutu, który oznacza że projektor będzie najprawdopodobniej stał przed prelegentem, a już na pewno przed słuchaczami. Dobrym rozwiązaniem w przypadku tego projektora jest tez instalacja sufitowa (w obudowie mamy odpowiednie otwory). Pozycję projektora ustawionego na biurku wyregulujemy za pomocą wykręcanych nóżek, a jeśli to nie wystarczy w menu mamy korektę zniekształceń.

Ponieważ jest to projektor krótkiego rzutu trzeba pamiętać, że ekran powinien być sztywny. W przeciwnym przypadku wszelkie jego pofalowanie od razu będzie zauważalne jako zniekształcenia obrazu.

Tylna ścianka, czyli ta, która najczęściej widzieć będą słuchacze wykładów/widzowie filmów edukacyjnych, nie ma żadnych ciekawych elementów. To co interesujące znajduje się z przodu. Tutaj mamy dużą soczewkę obiektywu (w zestawie jest też przejrzysta zaślepka), odbiornik podczerwieni (dzięki odbiciu sygnału od ekranu, zbiera dobrze sygnał z całego pomieszczenia) i wszystkie wymienione w specyfikacji złącza. A także port zasilania. Takie umiejscowienie złącz zapewnia estetyczną instalację, w której nie przeszkadzają kable sterczące w kierunku widzów.

Powietrze zasysane jest tradycyjnie z lewej (patrząc się na ekran) strony projektora, a wypuszczane przez otwory z prawej strony i na przedzie obudowy. Cyrkulację wspomagają wentylatory, których głośność można określić następująco. W trybie Eco projektor jest dość cichy (wydaje z siebie łagodny miarowy szum) nawet z perspektywy użytkownika domowego (a niewielkie rozmiary mogą zachęcać do przenoszenia projektora mimo nieszczególnej rozdzielczości wyświetlania). W trybie standardowym (wysokiej jasności) chłodzenie staje się już na tyle głośne, by zrozumieć dlaczego jest to projektor biznesowo-edukacyjny, a nie domowy. Nadal jednak jest akceptowalne.

W głębi otwory wbudowanego głośnika

Górna ścianka to tradycyjnie miejsce gdzie znajdziemy przyciski sterujące i trzy diody sygnalizujące stan projektora. Jest też dźwignia ręcznej regulacji ostrości tuż ponad soczewką obiektywu. Ta z kolej ma spore rozmiary i wystaje ponad obrys urządzenia, ale jest też dość dobrze chroniona więc nie powinniśmy jej uszkodzić (zaślepkę najlepiej zdejmować po instalacji urządzenia lub tuż przed projekcją).

Do projektora dołączony jest też niewielki pilot. Szkoda, że nie dysponuje własnym podświetleniem. Pilot jest uniwersalny, dlatego niektóre przyciski są w przypadku tego projektora nieaktywne.

Instalacja projektora

Instalacja projektora jest bezproblemowa. Jedynym elementem, który może irytować jest migająca dioda przycisku włączania. Oczywiście tylko wtedy gdy skupimy na niej nasz wzrok. Po włączeniu projektora po raz pierwszy wybieramy język, a potem decydujemy się czy chcemy by projektor pracował jako urządzenie podłączone do sieci (i korzystające z wszystkich tego zalet) czy jako zwykły projektor do którego sygnał trafia poprzez inne złącza lub z podłączonego pendrive, dysku USB (wspierane są wyłącznie formaty FAT16 i FAT32).

Projektor wyposażono w menu, które ma niewiele ustawień dedykowanych regulacji kolorystyki obrazu (najszersze opcje dostępne są po podłączeniu sygnału przez złącze D-Sub), więcej miejsca poświęcono funkcjom przydatnym podczas prezentacji. Takim jak timer, który odlicza czas pozostały do końca pokazu, włączanie i wyłączanie o zadanej porze, 4-punktowa korekcja kształtu obrazu, zarządzanie przez LAN i wyszukiwanie projektora w sieci.

Sporo ustawień znajdziemy w menu trybu Eco. Możemy wybierać spośród kilku poziomów mocy lampy, zdecydować czy chcemy by projektor był w gotowości do natychmiastowego rozpoczęcia prezentacji czy też ma mieć czas na rozgrzanie się (wtedy oczekiwanie zużywa minimalnę energie). Wyłączenie projektora to zawsze ułamek sekundy.

Ricoh PJ X4241N należy ustawić lub podwiesić pod sufitem w niewielkiej odległości od ekranu. Poniżej przykładowe odległości ekran-projektor i rozmiary rzutowanego obrazu.

• 50 cali (najmniejszy sugerowany) - 59 cm
• 80 cali - 110 cm
• 120 cali - 149 cm

Instrukcja przewiduje wyświetlanie jeszcze większych przekątnych (nawet 400 cali), ale dla zachowania odpowiedniego komfortu najlepiej ograniczać się do wymienionego powyżej zakresu.

Odtwarzanie z USB

Projektor radzi sobie z niewielką liczbą formatów multimedialnych. Zdjęcia mogą być zapisane wyłącznie jako JPEG, który ma rozmiar nie większy niż 10 MB, a rozdzielczość nie przekracza 25 Mpix. To oczywiście wystarczająco dużo by w ten sposób pokazać nawet szczegółowe obrazy czy tabele. Niestety brak wsparcia dla formatu PDF wymusza albo użycie zewnętrznego odtwarzacza, albo jak proponuje Ricoh konwersję na JPEG. Pokaz slajdów może być uruchomiony automatycznie po podłączeniu nośnika USB do projektora.

W przypadku filmów możemy odtworzyć pliki o maksymalnym rozmiarze 4 GB (naturalne ograniczenie FAT32) i rozdzielczości 1920 x 1080 pikseli przy maksymalnie 30 kl/s (formaty MPEG2, MP4, QT). Działa to bardzo sprawnie.

Jasność obrazu

Jasność projektora wynosi 3300 lumenów (według instrukcji). Zmierzona to 2950 lumenów, a w trybie Eco 2250 lumenów. Co to oznacza? Projektor poradzi sobie z odtwarzaniem treści w średnio oświetlonych pomieszczeniach, a dzięki dużemu kontrastowi dobrze wypadnie w przypadku prezentacji. Nie jest to raczej projektor przeznaczony do pracy w świetle dziennym, lepiej będzie zasłonić żaluzje na oknach. Niemniej nie trzeba całkowicie wygaszać świateł co pozwala słuchaczom skupić się nie tylko na treści prezentacji, ale też na wykonywaniu notatek.

Fotografia wskazujaca na typ kola filtrów w projektorze

Projektor korzystający z technologii DLP może narazić nas na podziwianie efektu tęczy. W przypadku Ricoha PJ X4241N byłem w stanie ją zauważyć, ale tylko przy oglądaniu obrazu pod dużym kątem (co raczej nawet w mniejszej sali nie powinno mieć miejsca).

Trzeba za to pamiętać o dość dużej bezwładności automatyki regulacji jasności lampy. Stara się ona dostosować tę do warunków panujących w otoczeniu, ale czułe oko może dostrzec wtedy delikatne migotanie. Lepiej ustawić jasność na jedną z predefiniowanych w menu wartości.

Wysoka równomierność oświetlenia ekranu w testowym egzemplarzu

Przy maksymalnej jasności projektor zużywa 298 W, a w trybie ECO o minimalnej jasności 198 W. Tryb spoczynkowy to pobór 1,8 W, w sytuacji gdy projektor jest w stanie gotowości do natychmiastowego włączenia już 11 W.

Kolorystyka

Mówi się, że projektor nawet biznesowy nie może oszczędzać na odwzorowaniu kolorów. Ricoh PJ X4241N raczej nie hołduje ten zasadzie. Ale też nie jest tak źle. Radzi sobie z szerokim zakresem barw i te, które daje radę wyświetlić odwzorowuje dość precyzyjnie. Możemy tu liczyć na soczyste czerwienie jak i głębokie błękity, a także liczne inne barwy.

Problemem są obrazy, w których mamy dużo odcieni danego koloru. Dlatego nie spodziewajmy się referencyjnego oddania barw. Po prostu prezentacje czy filmy będą miały dużo kolorów, co na pewno przyda się gdy pokazujemy dużo wykresów i diagramów, ale też gradientowe przejścia mogą wydać się trochę „brudne”.

Obraz wyłącznie poglądowy

Podczas wyświetlania filmów (w końcu biznes to także edukacja za pomocą obrazu ruchomego) daje się we znaki technologia DLP. Z jednej strony mamy tu mocne czernie, ale trudno będzie w nich odnaleźć szczegóły, chyba że zdecydujemy się na zwiększenie jasności w menu (co niestety nie pozostaje bez konsekwencji dla jasnych partii obrazu). Te same mocne czernie jednakże zapewniają też czytelność prezentacji z dużą liczbą treści tekstowych. A to właśnie jedna z tych treści, którym dedykowany jest ten projektor.

Projektor najlepiej sprawdza się w trybie wyświetlania Standardowy i Video. Jasny zwiększa mocno jasność obrazu i sprawdzi się przede wszystkim wtedy gdy nie zależy nam bardzo na kolorystyce przekazu. Tryb Foto ociepla barwy nadając im czerwonawy odcień. Jest też symulacja DICOM, ale należy ją używać wyłącznie w celach poglądowych.

Czytelność obrazu

Za pomocą dźwigni regulacji ostrości możemy bardzo precyzyjnie ustawić ostrość wyświetlania. Zważywszy na fakt, że mamy do czynienia z projektorem XGA należy ocenić ją jako dobrą. Trzeba tylko pamiętać, że miękki powyginany ekran utrudni utrzymanie nie tylko prostokątnego kształtu prezentacji, ale też zachowanie ostrości w każdym jej miejscu (widać to szczególnie przy wyświetlaniu tekstu). Gdy warunek płaskiego sztywnego ekranu jest spełniony, czytelność obrazu z Ricoh PJ X4241N nie budzi zastrzeżeń.

Przy rozdzielczości XGA krawędzie lusterek w chipie DMD są widoczne na obrazie

Zestaw interaktywny

Ciekawą cechą Ricoh PJ X4241N jest możliwość wykorzystania go jako elementu tablicy interaktywnej. W tym celu należy zakupić odpowiednie pióro i moduły. Jeden z nich należy podłączyć do projektora poprzez złącze, ktore znajduje się pod zaślepką na lewej górnej krawędzi obudowy. Rzecz nie tak oczywista i łatwa do znalezienia, gdy nie wiemy gdzie jej szukać.

Ricoh PJ X4241N - opnia

Czy jeszcze czegoś nie wspomniałem w tej recenzji? Tak, na pewno warto wiedzieć, że Ricoh PJ X4241N to model projektora wprowadzony na rynek jeszcze w 2015 roku. Choć projektory tak szybko nie starzeją się, to w świetle sporego postępu technologii projektorowych w ostatnich latach cztery lata to spory szmat czasu.

Widać to w specyfikacji Ricoha PJ X4241N. Nie dostaniemy tu lampy o trwałości przekraczającej nawet 10 tysięcy godzin, ale też 5 tysięcy godzin w trybie Eco to nie najgorszy wynik. Projektor wchodząc na rynek prezentował się bardzo dobrze, a dziś mimo upływu czasu wciąż może zadowolić klienta.

Kim w tym przypadku będzie nabywca projektora? Wiadomo, że to przede wszystkim odbiorca biznesowo-edukacyjny. Można tego Ricoha zaprzęgnąć do rozrywki, ale nie oszukujmy się, w cenie około 2200 złotych są lepsze propozycje. I to w samej stajni Ricoha.

Klient, który odkryje w Ricohu PJ X4241N swojego wybrańca, doceni krótki rzut (i wiążące się z tym zalety instalacji w pobliżu ekranu), dobrą (zważywszy rozdzielczość XGA) jakość obrazu, przyzwoite (ale też z ograniczeniami - jasność jak i liczba odcieni barwy) kolory i szerokie możliwości połączeniowe (być może też możliwość pracy jako element tablicy interaktywnej), które uzupełnia wsparcie pracy w sieci. Tylko przewodowej, bo model XGA tego projektora został pozbawiony wbudowanego Wi-Fi (a szkoda).

Plusem mogą okazać się też niewielkie rozmiary i dość duża jasność projektora o ile ograniczymy się do wykorzystania PJ X4241N w mniejszych i nieco zacienionych salach.

Ricoh PJ X4241N - ocena

• wysoka jakość wykonania
• dużo złącz
• wbudowany odtwarzacz zdjęć i filmów
• dobra jakość obrazu jak na rozdzielczość XGA
• wygodna instalacja
• współpraca z zestawem interaktywnego ekranu
   
• rozdzielczość XGA ogranicza 
• brak wbudowanego Wi-Fi
• zakres kolorów duży, ale malo pośrednich odcieni
• brak torby na projektor w zestawie