Systemy ERP w Polsce

Polski rynek systemów ERP jest jeszcze rynkiem rozwijającym się niemniej, według opinii specjalistów zaczyna on dojrzewać. Co ważne, wśród klientów rośnie świadomość korzyści niesionych przez systemy ERP i tego typu oprogramowanie jest wdrażane już nie tylko w wielkich przedsiębiorstwach – obecnie przychody w głównej mierze generuje rynek MŚP, a większość klientów pochodzi z sektorów produkcyjnego, handlu detalicznego i hurtowego oraz specjalistycznych usług. Według danych IDC Polska, wartość polskiego rynku systemów klasy EAS (ang. Enterprise Application Software), do którego zalicza się systemy klasy ERP, CRM, BI, finansowo-księgowe czy wdrożenia baz danych szacowana jest w 2013 roku na nieco ponad 240 miliona dolarów, i stanowi, niestety, sporo poniżej procenta wartości światowego rynku systemów biznesowych EAS. Również w porównaniu z Europą polski rynek ERP nie wypada najlepiej. Rynek systemów ERP w Polsce stanowi jedynie 2% europejskiego rynku systemów tej klasy. Na szczęście, prognozy IDC dotyczące polskiego rynku EAS, w tym rynku ERP, mówią o spodziewanym rocznym wzroście wartości sprzedaży systemów biznesowych w Polsce na poziomie 3,5% w okresie czterech kolejnych lat.

Kierunki rozwoju i trendy, będące kluczowym elementem polskiego rynku, są identyczne jak w przypadku rynku globalnego.

Producenci oprogramowania również coraz częściej oferują architekturę zorientowaną na usługi i obsługę ściśle określonych procesów biznesowych. Podobnie jak na świecie, coraz większym zainteresowaniem cieszą się systemy ERP udostępniane w chmurowym modelu SaaS. W ostatnich latach producenci rozwiązań klasy ERP, dedykowanych dla małych i średnich firm, radzili sobie całkiem dobrze. Oprócz dbania o bieżącą sprzedaż, dostawcy mniejszych systemów klasy ERP konsekwentnie rozwijają również funkcjonalnie swoje produkty, dzięki czemu poszerzają bazę kliencką i zwiększają udziały w rynku.

Dużym zainteresowaniem na polskim rynku cieszą się aplikacje do zarządzania łańcuchem dostaw, przepływami pracy (workflow) oraz funkcjonalności analityki biznesowej. Pierwsze dwa moduły mają za zadanie koordynowanie działania poszczególnych działów przedsiębiorstwa tak, aby współpraca pomiędzy nimi przebiegała sprawnie, a firma mogła osiągnąć maksymalną efektywność. Business Intelligence jest dla firmy pewnego rodzaju centrum badawczym. Z jego pomocą zarząd przedsiębiorstwa może łatwo i szybko analizować kondycję każdego działu firmy, wybierać do współpracy kontrahentów oferujących swoje usługi na jak najbardziej korzystnych warunkach, a także decydować o tym, które kontrakty są najbardziej opłacalne dla firmy. Aplikacja analityki biznesowej umożliwia menadżerom podejmowanie racjonalnych decyzji opartych na faktycznych danych zgromadzonych w systemie.

Warto też zastanowić się jakie jest nasycenie polskiego rynku systemami ERP. Według opublikowanego przez GUS corocznego raportu „Społeczeństwo informacyjne w Polsce” w 2012 roku (szczegółowe dane za rok 2013 nie są jeszcze dostępne) na 93 577 zarejestrowanych przedsiębiorstw w system ERP wyposażonych było 12 620 firm, co stanowi zaledwie 13,5% wszystkich firm. Odsetek dużych firm zatrudniających powyżej 250 pracowników wyposażonych w system ERP to już 69% (2085 na 3022 firmy). Spośród średnich firm zatrudniających od 50 do 249 pracujących w system ERP było w 2012 roku wyposażonych 27,8 procent przedsiębiorstw, a wśród małych do 49 osób włącznie system ERP posiadało zaledwie 8,3% firm. Co ciekawe, na przestrzeni lat 2007-2009 (GUS dopiero od 2007 roku zaczął publikować raporty zawierające dane na temat systemów ERP i CRM), odsetek małych i średnich przedsiębiorstw korzystających ze zintegrowanych systemów ERP co roku systematycznie spadał, a zmiana trendu nastąpiła dopiero w 2010 roku kiedy to w małych firmach odsetek przedsiębiorstw korzystających z systemów ERP wynosił 6,6%, a średnich 22% – dla porównania, dla dużych firm było to wówczas 57,9%, o 4,1 punktu procentowego więcej niż w roku 2009.

Zjawisko niskiego wykorzystania systemów ERP w Polsce wynika z kilku czynników. W wypadku małych firm są to przede wszystkim koszty wdrożenia systemu i niezbędnej infrastruktury IT. Ponadto wiele małych i średnich firmy nie ma jeszcze wystarczającej świadomości co do korzyści wynikających z wykorzystania systemów IT w swojej działalności biznesowej. Firmy te boją się też usztywnienia sposobu ich działania po wdrożeniu systemu ERP, zapominając o tym, że na pewnym etapie rozwoju system tego typu pozwala uporządkować i zebrać w jednym miejscu wszystkie informacje dotyczące działania przedsiębiorstwa, co pozwala określić dalszy kierunek rozwoju. Zadziwiająco niskie jest jeszcze nasycenie systemami ERP w dużych polskich przedsiębiorstwach. Tymczasem wg raportu firmy Aberdeen Group z 2012 roku w USA praktycznie wszystkie duże firmy korzystają z systemów ERP, a wśród średnich firm odsetek ten wynosi 84%.

Wg Eurostatu, krajach Unii Europejskiej średnia wykorzystywania systemów klasy ERP jest blisko dwukrotnie wyższa niż dla Polski (ok. 21% i 23% dla krajów „starej piętnastki”), jednak nadal oznacza to, że tylko co piąta firma w Unii Europejskiej posiada zintegrowane systemy klasy ERP.

Jeśli chodzi o producentów systemów ERP w Polsce to na rynku funkcjonuje sporo rodzimych przedsiębiorstw, z których największy wg danych z 2012 roku podawanych przez firmę IDC jest Comarch posiadający 12,5-procentowy udział w rynku. Z kolei największym, bo 40,9-procentowym udziałem pochwalić się może SAP. Trzeci jest zaś Oracle mający 11,7% polskiego rynku. Kolejne dwa miejsca zajmują IFS oraz BPSC z udziałami odpowiednio 4,8% i 4,0%. Co ciekawe, procentowe udziały wymienionych firm oscylują wokół tych wartości od kilku już lat. Podobnie od kilku lat nie zmienia się również kolejność czołówki dostawców systemów ERP na polskim rynku.

Spośród pozostałych producentów oprogramowania ERP obecnych na polskim rynku wymienić należy firmy Microsoft, enova, Exact, CleAR, InsERT, Asseco, Epicor, ODL, PC Guard, Sente, Simple, Streamsoft, Infor, Unit4 TETA (dawniej TETA) czy Macrologic – wybór oprogramowania jest duży, a to tylko niektóre z obecnych na naszym rynku systemów klasy ERP. W tym miejscu warto też wspomnieć o częściowym wycofaniu się w 2013 roku z polskiego rynku firmy QAD. Kilka miesięcy temu zlikwidowany został bowiem polski oddział tej firmy, a system QAD dostępny jest obecnie jedynie poprzez przedstawicieli.