Nowoczesne serwery NAS to nie tylko miejsce na udostępnianie plików. Coraz większa konkurencja sprawia, że prócz obsługi SMB, AFP czy iSCSi serwer NAS staje się centralnym magazynem np. na multimedia. Przy okazji tworzenia folderów współdzielonych wspomnieliśmy o opcji udostępniania plików multimedialnych. Aktywując tę opcję oraz włączając serwer DLNA, możemy przekształcić WD w serwer udostępniający muzykę, filmy i zdjęcia strumieniując je do urządzeń w sieci lokalnej. Dodatkowym atutem serwera DLNA w My Cloud EX4 jest możliwość wyłączenia strumieniowania do określonych odbiorników.
Z odtwarzania plików muzycznych mogą także skorzystać użytkownicy aplikacji iTunes. NAS pozwala na uruchomienie serwera iTunes opartego o serwer audio Firefly Media Server i zgromadzenie wszystkich plików muzycznych w jednym miejscu. Muzykę możemy umieścić w dowolnym folderze udostępnionym, np. w Public/Shared Music, a następnie wskazać ten zasób w ustawieniach serwera iTunes.
W zakładce Aplikacje mamy do wyboru dość proste i oferujące podstawowe funkcje aplikacje do pobierania plików. Urządzenie oferuje ściąganie plików poprzez protokół HTTP. Możemy ustawić harmonogramy pobierania, niestety zabrakło funkcji pobierania plików ze stron wymagających loogowania (np. płatne hostingi plików). NAS oferuje także pobieranie plików z serwerów FTP oraz plików torrent. W obydwu przypadkach możemy ustawić harmonogram pobierania. Nie możemy jednak limitować szybkości pobierania/wysyłania. Pozostaje jeszcze prosta webowa przeglądarka plików, która pozwala na podstawowe operacje plikowe.
WD My Cloud EX4 oferuje dodatkowo funkcję instalacji dodatkowych aplikacji. Nie ma ich tak wiele, jak w przypadku serwerów QNAP czy Synology. W WD mamy na razie do dyspozycji 10 aplikacji dostępnych do samodzielnego pobrania. Wśród ich: aMule, serwer streamujący IceCast, Joomla, phpBB, phpMyadmin, SqueezeCenter, Wordpress, Git oraz NZBGet i Transmission. Zainstalowane programy pojawiają się w panelu.
Dostęp do chmury
To, co jest najmocniejszą stroną WD My Cloud EX4 to system chmury prywatnej. W przypadku produktów WD mechanizm chmury prywatnej pojawił się znacznie wcześniej – bo już w dyskach My Book Live, a także routerach My Net. Jednak większe znaczenie zyskał dopiero po pojawieniu się dysków My Cloud oraz My Cloud EX4. Zaletą chmury WD jest jej bardzo prosty mechanizm konfiguracji i podłączania urządzeń klienckich.
Podłączanie urządzenia do usługi chmurowej wykonuje się na samym początku konfiguracji serwera. Dzięki rejestracji w usłudze wdmycloud.com (wcześniej wd2go.com) NAS będzie widoczny spoza sieci LAN przy użyciu panelu WWW. Jeśli na początku zrezygnowaliśmy z uruchomienia chmury to nic nie stoi na przeszkodzie, by zrobić to potem. Wystarczy w zakładce Ustawienia – Ogólne włączyć do niej dostęp. Komunikacja WD z usługą chmurową i urządzeniami klienckimi może odbywać się nawet, wtedy gdy NAS znajdueje się za NAT a użytkownik nie ma możliwości przekierowania portów. W takim przypadku następuje połączenie pośrednie. Oczywiście możemy uzyskać połączenie bezpośrednie przekierowując porty dla NAS-a.
Po konfiguracji ustawień portów możemy sprawdzić w panelu wdmycloud.com widoczność urządzeń chmury prywatnej WD. Urządzenie powinno pojawić się jako aktywne – tak jak na powyższej grafice.
Pora zatem uzyskać dostęp do naszej chmury. By użytkownik serwera NAS mógł posiadać dostęp do zasobów powinniśmy dla skonfigurowanego konta dodać adres mail. W ten sposób damy użytkownikowi możliwość podłączenia do chmury.
Sam dostęp do zasobów można zrealizować na dwa sposoby – poprzez aplikację na komputery Mac OS i Windows, a także przy użyciu mobilnych pakietów WD Cloud oraz WD Photos. Pozostaje jeszcze trzecia możliwość, która niestety z niewiadomych powodów została pominięta w EX4, a bez problemu działa np. w routerach My Net. Otóż mowa o dostępie poprzez WWW oraz mapowanie zasobów jako zdalne dyski sieciowe. I na temat tej ostatniej metody chciałbym powiedzieć kilka słów. Otóż tworząc linię produktową routerów My Net WD wprowadził usługę chmury z możliwością dostępu do danych poprzez przeglądarkę internetową. Dodatkową możliwością jest mapowawanie udostępnionego zasobu tak jak klasycznego dysku sieciowego. Co nam to daje? Otóż nie musimy wykorzystywać dodatkowych aplikacji, by wymieniać dane pomiędzy komputerem a zasobami chmury. Zdalne mapowanie folderu jest świetnym rozwiązaniem w przypadku pracy poza domową siecią LAN.
Przy próbie zalogowania się poprzez stronę wd2go.com do serwera EX4 i wylistowania jego zasobów udostępnionych zostaniemy odesłani do strony informującej, iż powinniśmy pobrać i zainstalować aplikację WD My Cloud. Co jednak ciekawe opisaną wyżej metodę dostępu do EX4 producent publikuje na swoich stronach wsparcia. Na chwilę obecną trudno powiedzieć czy zmieni się działanie wd2go dla serwerów NAS, czy też w dalszym ciągu będzie promować aplikację desktopową.
Powróćmy do aplikacji na komputery PC i Apple. WD zaprojektował własny system wymiany informacji pomiędzy chmurą a komputerami. Aby połączyć komputer z chmurą i NAS-em możemy to zrobić na 3 sposoby. Po pierwsze, jeśli jesteśmy w tej samej sieci lokalnej co serwer WD to aplikacja WD My Cloud sama odnajdzie kompatybilne urządzenia. Wystarczy kliknąć interesujący nas serwer, router lub dysk WD i uwierzytelnić kontem z serwera NAS.
Podłączenie do usługi WD My Cloud możemy także wykonać nie będąc w sieci lokalnej. W takim przypadku musimy uwierzytelnić się kontem wdmycloud.com lub specjalnym kodem wygenerowanym z poziomu interfejsu konfiguracyjnego WWW serwera. Urządzenia podłączone dla danego konta użytkownika możemy sprawdzić w panelu konfiguracyjnym.
By skorzystać z zasobów danego dysku sieciowego czy NAS-a WD wystarczy rozwinać strukturę drzewa udostępnionych zasobów. Aplikacja pozwala na przeprowadzanie typowych operacji plikowych – kopiowania, wycinania, kasowania plików czy otwierania oraz wysłania mailem bezpośredniego linku do pobrania danego pliku. Oczywiście aplikacja pozwala także na pobieranie i wysyłanie plików do chmury z dysku komputera.
Funkcjonalność chmury została także przeniesiona na platformy mobilne. WD udostępnia aplikacje WD My Cloud oraz WD Photos dla systemów Android, iOS oraz Windows Phone. Mechanizm łączenia się z chmurą wygląda podobnie jak w przypadku aplikacji komputerowej. Albo wyszykujemy NAS w sieci LAN albo podajemy kod wygenerowany w interfejsie konfiguracyjnym. W przypadku WD My Cloud aplikacja pozwala na wyświetlanie i pobierania wszystkich plików na lokalne urządzenie mobilne. Z uwagi na ograniczenia np. iOS czy Windows Phone możemy wysyłać do chmury jedynie zdjęcia. W przypadku systemu Android nie ma tych ograniczeń.
Przydatną funkcją aplikacji chmurowej jest możliwość podłączenia do niej kont Dropbox, Google Drive oraz Skydrive. Dzięki temu pliki znajdujące się w każdej z chmur można bez problemu przenosić pomiędzy nimi. Dodatkowo możemy także pobrać dowolny plik lub wysłać link do pobrania mailem.
Kopie zapasowe
Kilka słów warto także wspomnieć o kopiach zapasowych. To ważny, lecz często pomijany element nowoczesnego cyfrowego domu czy biura. Niejednokrotnie ważne lub krytyczne dane z punktu widzenia funkcjonowania firmy są przechowywane bez należytej staranności. W przypadku awarii dysku, infekcji wirusa czy przypadkowego skasowania plików użytkownik ma nie lada problem. Podobnie wygląda sytuacja z serwerami NAS. Choć posiadają one zwiększony stopień ochrony, jakim jest macierz RAID 1, 5 czy 10 jednak nie należy ich traktować jako formę backupu.
WD w swoim systemie udostępnia kilka mechanizmów tworzenia kopii zapasowych. Pierwszy z nich najprostszy to wykonywanie kopii zawartości NAS-a na nośnik USB. Wystarczy utworzyć nowe zadanie, w którym wskazujemy foldery źródłowe i dysk docelowy podłączony do portu USB. Podobne zadanie możemy utworzyć dla kierunku odwrotnego – kopia zawartości nośnika USB na serwer NAS. W mechanizmie tworzenia lokalnych kopii USB zabrakło ich wykonywania na podstawie harmonogramów.
Jeśli w sieci lokalnej lub w dwóch lokalizacjach posiadamy kilka serwerów WD My Cloud EX4 to możemy wykorzystać funkcję tworzenia zdalnych kopii zapasowych. Takie rozwiązanie ma swoje zalety – po pierwsze dane przechowywane są na zupełnie innym sprzęcie a dodatkowo możemy jeden z serwerów umieścić w innej lokalizacji niż główny serwer NAS. Pozwoli to na tworzenie kopii off-site. W przypadku np. kradzieży czy pożaru macierzystej lokalizacji dane z głównego NAS-a możemy szybko odzyskać. Zdalny serwer NAS może być także w zupełnie innej sieci LAN, a komunikacja odbywać się może przez internet.
Jeśli jesteśmy przy kopiach off-site to WD zaimplementował w EX4 dwie usługi kopii chmurowych: ElephantDrive oraz Amazon S3. W tym pierwszym przypadku producent udostępnia całkowicie za darmo 100 GB powierzchni dyskowej w chmurze na kopie zapasowe. Plusem rozwiązania w przypadku ElephantDrive jest dostęp do backupów zdalnie, a także dodatkowa aplikacja na komputery.
Serwer NAS umożliwia tworzenie kopii zapasowych lokalnie. Wykorzystując harmonogram zadań możemy uruchamiać cykliczne backupy jednego folderu do drugiego lub folderu z jednego wolumenu na drugi.
Jak już wcześniej wspomnieliśmy EX4 udostępnia funkcję tworzenia kopii zapasowych Time Machine dla komputerów Mac OS. Użytkownicy Windows nie pozostaną osamotnieni. Producent oddaje w ich ręce aplikację znaną z nośników WD USB czy Live – WD Smartware. Jednak dla posiadaczy systemów NAS przygotował on wersję Pro. Daje ona możliwość tworzenia kopii zapasowych z 10 komputerów w sieci lokalnej na kompatybilne nośniki WD. Wystarczy zainstalować aplikację na komputerze i ją uruchomić. Wyświetlą się dostępne w sieci urządzenia sieciowe WD. Należy wskazać EX4 i wpisać adres mail by system mógł zweryfikować licencję. Następnie wskazujemy, jakie dane mają być kopiowane z lokalnych komputerów. Aplikacja pozwala na wykonywanie cyklicznych kopii zapasowych zgodnie z ustalonym harmonogramem. Możemy także aktywować ciągłą kopię zapasową – Smartware będzie na bieżąco monitorował pliki i tworzył ich kopie. Równie proste co tworzenie kopii jest ich przywracanie. Wystarczy tylko wskazać, jakie pliki oraz gdzie mają być przewrócone.
Oczywiście możemy pominąć wykorzystywanie aplikacji Smartware Pro i tworzyć kopie zapasowe przy użyciu standardowego mechanizmu z systemu Windows.
