Czym się różni R w kółku "®" od TM?

Czy Twoją uwagę zwrócił fakt, że przy logach niektórych firm widnieje R w kółku „®”, a przy innych oznaczenie TM? Chcesz wiedzieć, kto i kiedy może się takimi oznaczeniami posługiwać i czym się one różnią? Zastanawiasz się, co oznaczają inne, często spotykane symbole takie ©? Po lekturze poniższego tekstu już nigdy nie zgubisz się w gąszczu oznaczeń marek. 

R w kółku – kto może się nim posługiwać?

R w kółku, czyli znak ® jest oznaczeniem widniejącym przy nazwach znanych, popularnych marek. Ze względu na to, że słynna R-ka jest powszechnie rozpoznawalna i wzbudza pozytywne skojarzenia, przedsiębiorcy chętnie umieszczają ją przy logo swojej firmy. Nie każdy jednak może posługiwać się omawianym oznaczeniem, a za bezprawne jego używanie mogą grozić konsekwencje. 

Oznaczenie R w kółku, czyli ® można umieszczać tylko i wyłącznie przy zarejestrowanych znakach towarowych. Rejestracja znaku towarowego może nastąpić na trzech poziomach. Wybór zależy od tego, na jakim terytorium działa konkretna firma i jaki jest jej zasięg. Na poziomie krajowym rejestracji dokonuje się w krajowym Urzędzie Patentowym (w Polsce jest to Urząd Patentowy Rzeczpospolitej Polskiej, który znajduje się w Warszawie). Na poziomie regionalnym, czyli unijnym, znak rejestruje się w Urzędzie Unii Europejskiej ds. Własności Intelektualnej (EUIPO), którego siedziba znajduje się w Alicante.

Trzeci poziom to poziom międzynarodowy. Zgłoszenia wówczas dokonuje się w Biurze Międzynarodowym Światowej Organizacji Własności Intelektualnej (WIPO) w Genewie. Zarejestrowany znak towarowy to taki, który został zgłoszony w urzędzie, zweryfikowany i pomyślnie zarejestrowany. Symbol ® można umieszczać tylko przy chronionych, czyli zarejestrowanych znakach towarowych. Bez zgody właściciela nikt nie może wykorzystywać nazw i grafik, przy których znajduje się ten symbol. Co istotne, z “R-ki” nie można korzystać od razu po złożeniu wniosku do weryfikacji. Należy poczekać, aż Urząd Patentowy wyda decyzję o udzieleniu prawa ochronnego.

R w kółku a TM – różnica 

TM, to również często spotykane oznaczenie. TM, czyli z angielskiego trademark (znak towarowy), to znak towarowy, który nie jest zarejestrowany. Może to być np. znak, którego zgłoszenie już nastąpiło, ale nie został jeszcze zarejestrowany (nie została wydana decyzja o przyznaniu ochrony). Przedsiębiorcy czasem umieszczają też znaczek TM po to, by zasygnalizować, że dane oznaczenie należy do nich i że zamierzają je chronić. Różnica pomiędzy tymi dwoma oznaczeniami jest więc taka, że TM oznacza znak towarowy, który nie musi być zastrzeżony, natomiast  ® dotyczy znaków zarejestrowanych. 

Odróżnianie „®” od TM i © to nie wiedza tajemna. To również wiedza mniej przydatna od znajomości tabliczki mnożenia, ale zarazem, w niektórych sytuacjach, wiedza której brak może być dość kosztowny!

Co grozi za nielegalne używanie R-ki?

Posługiwanie się symbolem “R” bez zezwolenia, czyli nie posiadając świadectwa ochronnego udzielonego przez Urząd Patentowy, jest niezgodne z prawem. Jest to zabronione, ponieważ wprowadza w błąd. Wyobraźmy sobie sytuację, w której mało znana firma używa podobnej nazwy i szaty graficznej do innej, popularnej marki. Jeżeli są mocno do siebie zbliżone, a jednocześnie oferują podobny lub ten sam produkt czy usługę, konsumenci mogą pomylić obie firmy. Straty odnotowuje wówczas ta popularna marka. Mniej znana firma wykorzystuje renomę i wizerunek marki, do której się upodabnia. W tej sytuacji, jeżeli duża marka zastrzegła wcześniej swój znak towarowy, może chronić się, wymagając od konkurencji zaprzestania takich działań, a także wypłaty odszkodowania. 

Umieszczanie symbolu R w kółku przy niezastrzeżonych nazwach i oznaczeniach jest oszustwem, które można zgłosić na policję. Jeżeli ktoś wykryje, że firma używa “R” przy niezastrzeżonym znaku, np. na fanpage’u czy w reklamie Google Ads, a nawet na papierowej ulotce, może powiadomić o tym organy ścigania osobiście lub anonimowo. Ponadto, zgodnie z artykułem 308 ustawy Prawo własności przemysłowej na przedsiębiorcę, który posługuje się  R-ką nielegalnie, nakładana jest kara grzywny. Znak towarowy do zweryfikowania przez policję może zgłosić każdy (np. czujna konkurencja…). 

Co oznacza oznaczenie C w kółku ©?

© to skrót od copyright, czyli prawa autorskiego. Symbol ten można często spotkać na produktach spożywczych. Copyright to prawa, które przysługują autorowi z tytułu stworzenia dzieła. Chodzi tutaj m.in. o prawo do korzyści finansowych wynikających ze stworzenia czegoś. 

Kilka wniosków na temat oznaczeń

• ® to zarejestrowane znaki towarowe, TM dotyczy zaś tych niezarejestrowanych.
• Nie można używać oznaczenia ® do niezarejestrowanego znaku towarowego.
• ® można używać dopiero wtedy, gdy urząd wyda decyzję o zarejestrowaniu znaku towarowego.
• Za używanie “R-ki” bez świadectwa ochronnego grozi kara grzywny.
• Złamanie prawa w tym zakresie może być zgłoszone na policję.