Płyta MSI X299 Gaming M7 ACK została zaprojektowana z myślą o graczach. Nie oznacza to jednak, że nie sprawdzi się też w innych zastosowaniach.
- obsługa procesorów Intel Kaby Lake-X i Skylake-X,; - możliwość podkręcania procesorów,; - nowoczesny zestaw złączy (M.2 32 Gb/s, U.2 32 Gb/s, USB 3.1 10 Gb/s),; - chłodzenie M.2 Shield Frozr,; - obsługa pamięci Intel Optane,; - karty sieciowe Killer E2500 i Killer Wireless-AC 1535,; - dwie kości BIOS-u + funkcja BIOS Flashback+,; - dobre rozplanowanie elementów na laminacie,; - efektowne wzornictwo.
Minusy- ograniczona przepustowość złączy PCIe x16 w konfiguracjach z procesorami Intel Kaby Lake-X,; - ograniczona dostępność gniazd SATA przy wykorzystaniu złącza U.2,; - funkcja Game Boost z przesadzonymi napięciami,; - nieopłacalna na tle innych płyt MSI X299.
Kontynuujemy testy płyt głównych X299 pod nowe, topowe procesory Intel Core X. Konstrukcje te sprawdzą się jako podstawa wydajnych komputerów do grania oraz stacji roboczych, ale, jak przystało na high-endową platformę Intela, trzeba też za nie odpowiednio zapłacić.
Tym razem do naszej redakcji zawitał model MSI X299 Gaming M7 ACK, który reprezentuje średnio-wysoki segment płyt X299 (przy okazji jest to też obecnie topowa propozycja w ofercie firmy MSI). Czy warto wydać za nią 1800 złotych? Pozostaje to sprawdzić w praktyce.
Co wyróżnia płytę MSI X299 Gaming M7 ACK?
- obsługa 4-rdzeniowych procesorów Intel Kaby Lake-X i 6-18-rdzeniowych Skylake-X
- możliwość podkręcania procesorów
- obsługa do 128 GB pamięci DDR4
- wsparcie dla konfiguracji 3-way SLI/CrossFireX
- nowoczesny zestaw złączy (M.2 32 Gb/s, U.2 32 Gb/s i USB 3.1 10 Gb/s)
- obsługa pamięci Intel Optane
- chłodzenie M.2 Shield Frozr dla nośników SSD M.2
- dwie karty sieciowe Killer DoubleShot Pro (GbE LAN + WiFi 802.11ac)
- efektowne wzornictwo (w tym podświetlenie Mystic Light)
- możliwość zainstalowania dodatkowych elementów wydrukowanych na drukarce 3D
MSI X299 Gaming M7 ACK na pierwszy rzut oka na pewno wyróżnia się efektownym wzornictwem, ale oferuje też bardzo dobrą funkcjonalność – gracze powinni więc być zadowoleni. Ponadto, dzięki wsparciu dla wydajniejszych procesorów Skylake-X, a także możliwości wykorzystania nawet 128 GB pamięci RAM oraz obsłudze wydajnych nośników SSD M.2/U.2, płyta teoretycznie powinna też zainteresować profesjonalistów.
MSI X299 Gaming M7 ACK - specyfikacja
Podstawka CPU | Intel LGA 2066 |
Chipset | Intel X299 |
Technologie multi-GPU | AMD 2-way/3-way, Quad CrossFireX Nvidia 2-way/3-way, Quad SLI |
Możliwość wykorzystania zintegrowanej grafiki | Nie |
Sloty RAM | 8 x DDR4 (Quad Channel) |
Maks. Taktowanie RAM | 4166 MHz (Quad Channel) / 4500 MHz (Dual Channel) |
Maks. Ilość RAM | 128 GB |
Sloty PCIe x16 | 4 (3.0 x16, 3.0 x4, 3.0 x16, 3.0 x8) |
Sloty PCIe x4 | Brak |
Sloty PCIe x1 | 2 (3.0 x1, 3.0 x1) |
mini PCIe | Brak |
Gniazda wentylatorów | 6 (1x CPU, 1x pompka, 4x obudowa) |
Porty SATA/SATA Express | 8x SATA III 6 Gb/s |
Sloty M.2 | 1x M.2 32 Gb/s (2242/2260/2280/22110) 1x M.2 32 Gb/s (2242/2260/2280) |
Sloty U.2 | 1x U.2 32 Gb/s |
Wi-Fi / Bluetooth | Wi-Fi 802.11ac / Bluetooth 4.2 (Killer Wireless-AC 1535) |
LAN | 1 (Killer E2500 ) |
USB 2.0 (tylny panel) | 7 (3) |
USB 3.0 (tylny panel) | 8 (4) |
USB 3.1 (tylny panel) | 3 (2) |
Gniazda zasilania | 1x 24-pin + 1x 8-pin + 1x 4-pin |
Audio | Realtek ALC1220 |
Dodatkowe technologie | Military Class 6, Turbo Socket, Steel Armor, M.2 Shield Frozr, BIOS Flashback+, Gaming Device Port, Game Boost, VR Boost, X-Boost, Audio Boost 4 Pro, Killer DoubleShot Pro, Mystic Light |
Format | ATX (30,5 x 24,4 cm) |
Pudełko i wyposażenie
Płyta została zapakowana w kartonowe opakowanie, na którym oczywiście rozpisano najważniejsze funkcje i specyfikację techniczną. W zestawie znajdziemy następujące dodatki:
- 4 przewody sygnałowe SATA
- mostek HB SLI
- rozgałęziacz dla taśm RGB LED
- dwie antenki dla karty Wi-Fi
- zaślepkę panelu I/O
- płytę z oprogramowaniem i sterownikami
- naklejki do podpisania przewodów SATA
- śrubki do mocowania elementów 3D
- naklejkę z logo MSI Gaming
Wyposażenie nie jest zbyt bogate, ale znajdziemy w nim wszystkie niezbędne akcesoria. Na upartego przydałoby się więcej kabelków SATA i mostek 3-way SLI (w końcu płyta pozwala na taką konfigurację).
Wygląd i budowa
Co tu dożo mówić, płyta wygląda po prostu obłędnie. Producent postawił na ciemną stylistykę, a całość uzupełnia efektowne podświetlenie RGB LED (Mystic Light) – główne diody umieszczono na radiatorze sekcji zasilania i chipsetu, osłonie tylnego panelu oraz osłonie sekcji audio, a dzięki specjalnej aplikacji można wybrać odpowiedni kolor i styl podświetlenia (również z poziomu smartfona lub tabletu). Czy da się wyłączyć "świecidełka"? Tak, ale tylko z poziomu aplikacji.
Gdyby jednak standardowe podświetlenie okazało się niewystarczające, producent przewidział możliwość podpięcia dwóch dodatkowych taśm RGB LED (na laminacie umieszczono jedno złącze, ale w zestawie znajdziemy rozgałęziacz).
To jednak nie koniec możliwości upiększenia płyty, bo producent przewidział możliwość doposażenia jej o elementy wydrukowane na drukarce 3D. Co istotne, w zestawie dodawane są specjalne śrubki do montażu dodatkowych elementów.
Dla procesora przeznaczono podstawkę LGA 2066 w usprawnionej wersji Turbo Socket – można tutaj zainstalować modele z generacji Kaby Lake-X oraz Skylake-X, a przy ich podkręcaniu pomoże wydajna, 12-fazowa sekcja zasilania oraz zewnętrzny generator zegara bazowego OC Engine 2. Entuzjastów zainteresuje też wyświetlacz diagnostyczny oraz punkty pomiarowe napięć umieszczone przy dolnej krawędzi laminatu (Core, IO, SA, DDR, CPU, Ring).
Płyta którą otrzymaliśmy do testów miała wyraźne problemy z wysokimi temperaturami sekcji zasilania. Co prawda odesłaliśmy ją do producenta w celu rozwiązania problemu (podobno jest to przypadłość tylko niektórych sampli testowych), ale poprawiona sztuka nie wypadała dużo lepiej pod tym względem, bo przy mocnym obciążeniu procesora sekcja nadal była bardzo gorąca. Nie wiemy jednak czy jest to przypadłość tylko naszej sztuki czy ogólnie całej konstrukcji.
Po obydwóch stronach podstawki umieszczono po cztery ekranowane banki pamięci DDR4. Warto jednak pamiętać, że w przypadku słabszych układów Kaby Lake-X z 2-kanałowym kontrolerem pamięci wykorzystywane są tylko cztery dolne sloty (max. 4500 MHz), natomiast w przypadku wydajniejszych Skylake-X z 4-kanałowym można obsadzić wszystkie osiem (max. 4133 MHz). W rozróżnieniu zainstalowanego procesora pomoże kontrolka przy dolnych bankach pamięci (w KBL-X świeci się na biało, a w SKL-X na czerwono).
Na pokładzie umieszczono łącznie sześć złączy dla kart rozszerzeń: dwa PCI-Express 3.0 x1 i wzmocnione cztery PCI-Express 3.0 x16 (elektrycznie x16/x4/x16/x8). Przepustowość złączy PCIe 3.0 x16 zależy jednak od zastosowanego procesora – w przypadku modeli Kaby Lake-X z 16 liniami PCIe 3.0 można połączyć dwie karty graficzne w trybie SLI/CrossFire x8/x8 (jedna też będzie działać tylko w trybie x8), natomiast po zainstalowaniu układów Skylake-X z 28 lub 44 liniami można już skorzystać z trybu 3-way SLI/CF x8/x8/x8 lub x16/x16/x8. Pełną rozpiskę znajdziecie w tabelach powyżej.
Chłodzenie M.2 Shield Frozr zostało połączone z radiatorem na chipsecie - na zawiasach zamontowano metalową płytkę w kształcie litery "U", a na jej ramionach od spodu umieszczono termopady, które przekazują ciepło z z nośników M.2 do radiatora
Całkiem nieźle wygląda też zestaw złączy dla dysków i napędów. Producent udostępnił osiem gniazd SATA 6 Gb/s, a także dwa M.2 32 Gb/s (2242-22110 i 2260-22110) i jedno U.2 32 Gb/s. Sloty M.2 wyposażono w chłodzenie M.2 Shield Frozr, które powinno się sprawdzić w przypadku najwydajniejszych i najgorętszych nośników SSD pod PCIe 3.0 x4 (te często osiągają blisko 100 stopni Celsjusza). Co istotne, platforma X299 pozwala wykorzystać też potencjał pamięci Intel Optane.
Warto jednak pamiętać, że poszczególne złącza dzielą ze sobą linie transmisyjne. Przykładowo po podłączeniu nośnika do U.2 tracimy cztery gniazda SATA, a każdy nośnik M.2 SATA odejmuje po kolejnym SATA. Szczegóły w tabelach powyżej.
Profesjonalistów zainteresuje technologia VROC (Virtual RAID on CPU), która pozwala zbudować super szybką macierz RAID z nośnikami SSD pod PCIe 3.0 x4. Funkcja ta jest jednak dostępna tylko na platformach z procesorami Skylake-X, a dodatkowo trzeba tutaj dokupić specjalny "klucz" wpinany w odpowiednie złącze na płytę główną (umieszczono je w pobliżu gniazd SATA).
Na laminacie umieszczono też kilka dodatkowych złączy. Producent udostępnił po dwa pinowe złącza do wyprowadzenia dwóch portów USB 2.0 i USB 3.0, a także jedno do wyprowadzenia portu USB 3.1 10 Gb/s (z zewnętrznego kontrolera ASMedia ASM3142). Dla wentylatorów łączenie przewidziano sześć 4-pinowych gniazd (w tym jedno o podwyższonej obciążalności dla pompki z chłodzenia cieczą).
Na uwagę zasługują też dodatkowe przyciski do włączania i restartowania komputera, a także pokrętło OC Genie do automatycznego podkręcania procesora (o czym w dalszej części artykułu). Bardziej spostrzegawczy zauważą też dwie kości BIOS-u oraz przełącznik do wybierania aktywnego czipu.
Płyta dla graczy nie może się obyć bez dobrej jakości układu dźwiękowego. Producent zastosował więc tutaj układ Audio Boost 4 PRO, pod którym kryją się dwa 8-kanałowe kodeki Realtek ALC1220 (dla wyjść na froncie obudowy i tylnym panelu), dodatkowo wzbogacone o wysokiej klasy kondensatory marki Nichicon. Całość odseparowano od reszty laminatu, co powinno zapobiegać pogorszeniu jakości dźwięku.
Tylny panel wygląda podobnie, jak w innych płytach głównych X299 tego producenta. Udostępniono bowiem port PS/2 dla myszki lub klawiatury, a także trzy porty USB 2.0, cztery porty USB 3.0 (rozdzielane z huba ASMedia ASM1074) i dwa porty USB 3.1 10 Gb/s (z zewnętrznego kontrolera ASMedia ASM3142). Dwa przyciski służą do przywracania domyślnych ustawień i awaryjnej aktualizacji UEFI (BIOS Flashback+).
Ponadto znajdziemy tutaj gigabitową kartę sieciową Killer E2500 i bezprzewodową Killer Wireless-AC 1535 (Wi-Fi 802.11ac + Bluetooth 4.2), a także złącza audio wspomnianego już układu dźwiękowego Audio Boost 4 PRO (5x minijack i optyczne S/PDIF).
Na kolejnych stronach zajrzymy do UEFI, sprawdzimy możliwości automatycznego podkręcania procesora, a także skontrolujemy wydajność i pobór mocy platformy z płytą MSI X299 Gaming M7 ACK.