Procedura testowa
Testy monitora wykonałem za pomocą X-Rite i1 Display Pro. Skorzystałem z firmowego oprogramowania i1Profiler oraz aplikacji DisplayCAL. Procedura obejmuje pomiar najważniejszych parametrów monitora (najpierw w ustawieniach fabrycznych, a następnie przy optymalnych ustawieniach). Mierzone parametry to:
- Jasność i kontrast
- Gamut (odwzorowanie palety barw sRGB wyrażone w procentach) - im wyższa wartość tym lepiej
- Temperatura barwowa (optymalna to 6500K - wartość niższa oznacza cieplejszy obraz (przewaga czerwieni), podczas gdy wyższa oznacza chłodniejszy obraz (większa ilość barwy niebieskiej)
- Gamma - odwzorowanie jasności wyświetlania tonów pośrednich (im pomiar bliższy krzywej referencyjnej tym lepiej)
- Delta E - jakość odwzorowania kolorów (im niższy wynik tym lepiej, punkt odniesienia to 3)
Ustawienia fabryczne
Pierwszy pomiar wykonuję po przywróceniu monitora do ustawień fabrycznych (po uprzednim jego "rozgrzaniu" przez co najmniej 30 minut). W przypadku tego monitora wybrałem Preset 1 (zakładka 2) oraz DV Mode Standard. Z pozostałych opcji: Eco Mode - wyłączony, Auto Brightness - wyłączone, Black Level - 50 procent, Uniformity - wyłączone, Sharpness - 50 procent.
Oto szczegółowe wyniki pomiaru.
- Jasność bieli: 212 cd/m2
- Temperatura: 7310K
- Kontrast: 1065.1:1
- Gamma: 2,18
- Jasność czerni: 0,1318 cd/m2
- Delta E: 1,27
Jak widać, temperatura kolorów wyraźnie przychyliła się w niebieskie (chłodne odcienie). Jasność nieznacznie przekroczyła 210 cd/m2, czyli poniżej deklarowanej w specyfikacji technicznej, ale wynika to z faktu, że fabrycznie parametr jasności ustawiony jest na 60 procent, co daje spory zapas regulacji, a jego zwiększenie do maksimum pozwala przekroczyć 300 cd/m2. Kontrast przekraczający 1000:1 wypada dobrze, aczkolwiek jest nieco niższy niż podany w specyfikacji.
Gamut sRGB przy ustawieniach fabrycznych w trybie Standard
Gamut Adobe RGB przy ustawieniach fabrycznych w trybie Standard
Gamut DCI-P3 przy ustawieniach fabrycznych w trybie Standard
Testy pokrycia barw w poszczególnych paletach pokazał, że monitor całkiem nieźle radzi sobie z paletą sRGB (pokrycie 94,1 procent przy objętości 104,6 procent). Nieco mniej niż deklaruje producent (110 procent sRGB), ale wciąż jest dobrze. Nieznaczne odchylenia występują jedynie w rejonach koloru czerwonego. Subiektywna jakość obrazu stoi na bardzo wysokim poziomie. Kolory są żywe, wyraźne, a obraz ostry jak brzytwa.
Potwierdzają to dalsze pomiary, szczególnie parametr Delta E. Przy ustawieniach fabrycznych wyniósł on 1,12, co jest świetnym wynikiem, oznaczającym, że jeśli jakiś kolor pojawia się na ekranie, to wygląda on tak, jak powinien.
Jednocześnie muszę zaznaczyć, że jeśli ktoś szuka pełnego pokrycia palety Adobe RGB, to ten monitor nie jest stworzony dla niego. Tutaj pokrycie wynosi 69,7 procent (przy objętości 72 procent), co jest wartością wyraźnie niższą niż deklarowane przez producenta 81,6 procent. Jeśli chodzi o paletę DCI-P3, to jej pokrycie wynosi 74 procent.
Predefiniowane profile obrazu
W menu monitora można wybrać jeden z kilku przygotowanych przez producenta profili. Różnią się one bardzo wyraźnie między sobą, zarówno kontrastem, jasnością, temperaturą kolorów, jak i wskaźnikiem Delta E.
Najwyższy kontrast zmierzyłem w trybie DICOM Sim, który stworzony został z myślą o gabinetach lekarskich i przeglądaniu dokumentacji medycznej. Z kolei w trybie sRGB zanotowałem najbliższą optymalnej temperaturę kolorów (6400K). Natomiast tryb Low Blue Light charakteryzuje się ciepłymi barwami i niską jasnością.
Oprócz tego do dyspozycji mamy jeszcze tryby DV Mode: Standard, Text, Movie, Gaming, Photo oraz Dynamic. Najlepiej wypada ten ostatni, w którym wszystkie parametry są najbardziej zbliżone do optymalnych.
Ustawienia optymalne
Przyjmuje się, że optymalny poziom luminancji w warunkach domowych to 120 cd/m2, a za najlepszą temperaturą barwową uznawana jest wartość 6500K. Dzięki możliwości zmiany ustawień poszczególnych składowych kolorów (RGB) można dostroić monitor do pożądanych wartości. Przy kontraście 50 i jasności 25, poszczególne kolory należy ustawić w taki sposób:
R = 253
G = 251
B = 246
Oto uzyskane wyniki po zastosowaniu tych ustawień:
- Jasność bieli: 119,4 cd/m2
- Temperatura: 6510K
- Kontrast: 1038.3:1
- Delta E: 0,46
Jak widać, niewielka korekta barwami pozwoliła uzyskać naprawdę dobre rezultaty. Najważniejszym efektem tych działań jest obniżenie wskaźnika Delta E do zaledwie 0,46, czyli praktycznie wszystkie kolory są wiernie odwzorowane na ekranie. Także temperatura barw powróciła do optymalnych wartości, a kontrast pozostał na satysfakcjonującym poziomie przekraczającym 1000:1.
Kalibracja sprzętowa
Jest to opcja przeznaczona dla szczególnie wymagających użytkowników. Aby z niej skorzystać, potrzebne jest oprogramowanie SpectraView II oraz oczywiście kolorymetr. Kalibracja sprzętowa to coś znacznie więcej niż tylko stworzenie profilu na komputerze. Aplikacja SpectraView dostosowuje bowiem ustawienia bezpośrednio w monitorze, dzięki czemu kolory są jeszcze wierniej odwzorowane niż w przypadku modyfikacji ustawień w systemie komputera. Użytkownik ma pełną kontrolę nad tym, w jaki sposób chce skalibrować monitor.
Oto wyniki pomiarów po wykonaniu kalibracji:
- Jasność bieli: 120 cd/m2
- Temperatura: 6500K
- Kontrast: 1021.6:1
- Jasność czerni: 0.0984 cd/m2
- Delta E: 0,31
Jeśli więc naszym priorytetem jest właśnie wierność kolorów wyświetlanych na ekranie, to kalibracja sprzętowa jest najlepszą drogą, aby to osiągnąć.
Poziomy luminancji
W specyfikacji technicznej producent deklaruje maksymalną luminancję na poziomie 350 cd/m2. W trakcie testów udało mi się uzyskać wartość nawet większą - aż 416 cd/m2, co jednak wymagało podniesienia zarówno jasności, jak i kontrastu na maksymalny poziom. Co za tym idzie, jakość wyświetlanego obrazu na tym cierpiała (widoczne zaburzenia kontrastu i barw), chociaż nie tak duże, jak zazwyczaj się to dzieje przy ustawieniu tak skrajnych parametrów. Nie mniej, znacznie korzystniejsze dla oczu i walorów wizualnych jest pozostanie przy niższych wartościach (szczególnie kontrastu).
Z tego właśnie powodu poniższe wyniki uzyskałem przy optymalnych ustawieniach monitora, temperaturze barwowej 6500K i fabrycznie ustawionym kontraście 50.
- 0% = 54 cd/m2
- 10% = 88 cd/m2
- 20% = 108 cd/m2
- 30% = 134 cd/m2
- 40% = 160 cd/m2
- 50% = 186 cd/m2
- 60% = 212 cd/m2
- 70% = 236 cd/m2
- 80% = 260 cd/m2
- 90% = 283 cd/m2
- 100% = 307 cd/m2
Luminancja rośnie o ok. 24-26 cd/m2 na każde 10 punktów na skali jasności monitora. Zakres regulacji jasności monitora wynosi nieco ponad 250 cd/m2, co jest w pełni satysfakcjonującą wartością. Pozwala bowiem na swobodę w dostosowywaniu tego parametru do własnych potrzeb i preferencji użytkownika. Jeśli z jakiegoś powodu 307 cd/m2 to będzie natomiast zbyt mało - zawsze można zwiększyć kontrast, co skutkować będzie także zwiększeniem luminancji.
Równomierność podświetlania
równomierność podświetlenia (kliknij aby powiększyć)
W tym elemencie NEC MultiSync EA271U wypadł poniżej oczekiwań. Jak widać na powyższym wykresie, na znacznej części matrycy występują istotne różnice w luminancji, sięgające kilkunastu procent. Zaburzeniu ulega przy okazji także kontrast i parametr Delta E.
Można to zjawisko nieco ograniczyć korzystając z funkcji Uniformity, która znajduje się w menu OSD, w drugiej zakładce. Po jej uruchomieniu zmniejsza się wprawdzie maksymalna luminancja matrycy, ale zyskuje się za to znacznie lepszą jej równomierność - maksymalne odchylenie od środka wynosi 5 cd/m2.
