Samsung 9100 PRO ma być propozycją dla wymagających użytkowników, którzy oczekują możliwie najwydajniejszego dysku SSD NVMe. Sprawdziłem, jak jest w rzeczywistości.
Po długim oczekiwaniu wreszcie jest! Samsung zaprezentował swój pierwszy dysk SSD NVMe obsługujący interfejs PCI-Express 5.0. Mowa o modelu Samsung 9100 PRO, który ma przyciągnąć uwagę najbardziej wymagających użytkowników, szukających maksymalnej wydajności. Trzeba jednak przyznać, że Samsung wszedł na rynek dość późno – konkurencja nie próżnowała, a nośniki SSD PCIe 5.0 zdążyły już się upowszechnić i są dostępne w ofertach większości liczących się producentów. Sprawdziłem, czym koreański gigant zamierza wyróżnić się na tle rywali.
Test dysku Samsung 9100 PRO 4TB
Specyfikacja dysków Samsung 9100 PRO
Dyski Samsung 9100 PRO dostępne są w czterech wariantach pojemnościowych: 1 TB, 2 TB, 4 TB oraz 8 TB. Warto jednak zaznaczyć, że wersja 8 TB pojawi się dopiero w trzecim kwartale 2025 roku. Producent oferuje zarówno standardowe modele, jak i wersje z fabrycznym radiatorem. Na uwagę zasługuje fakt, że nośniki te to w pełni autorskie konstrukcje Samsunga. Oznacza to, że zastosowano w nich własny kontroler, kości pamięci NAND oraz pamięć DRAM LPDDR4X.
| Model | Goodram IRDM PRO Gen 5 | Kioxia Exceria Plus G4 | Samsung 9100 PRO |
| Pojemność | » 1 TB » 2 TB » 4 TB | » 1 TB » 2 TB | » 1 TB » 2 TB » 4 TB » 8 TB |
| Interfejs | PCI-Express 5.0 x4 / NVMe 2.0 | PCI-Express 5.0 x4 / NVMe 2.0 | PCI-Express 5.0 x4 / NVMe 2.0 |
| Kontroler | Phison PS5026-E26 (8-kanałowy) | Phison PS5031-E31T (4-kanałowy) | Samsung Presto (8-kanałowy) |
| Kości pamięci | Micron 3D TLC NAND (232-warstwowe) | Kioxia 3D TLC NAND BiCS8 (218-warstwowe) | Samsung V-NAND V8 (236-warstwowe) |
| Pamięć podręczna DRAM | » 1 TB: 2 GB LPDDR4 » 2 TB: 4 GB LPDDR4 » 4 TB: 8 GB LPDDR4 | » 1 TB: 64 MB HBM » 2 TB: 64 MB HBM | » 1 TB: 1 GB LPDDR4X » 2 TB: 2 GB LPDDR4X » 4 TB: 4 GB LPDDR4X » 8 TB: 8 GB LPDDR4X |
| Transfery (odczyt/zapis) | » 1 TB: 11 500/9000 MB/s » 2 TB: 12 000/11 000 MB/s » 4 TB: 12 000/11 000 MB/s | » 1 TB: 10 000/7800 MB/s » 2 TB: 10 000/8200 MB/s | » 1 TB: 14 700/13 300 MB/s » 2 TB: 14 700/13 400 MB/s » 4 TB: 14 800/13 400 MB/s » 8 TB: 14 800/13 400 MB/s |
| Operacje I/O (odczyt/zapis) | » 1 TB: 1 300 000/1 400 000 IOPS » 2 TB: 1 400 000/1 400 000 IOPS » 4 TB: 1 400 000/1 400 000 IOPS | » 1 TB: 1 300 000/1 400 000 IOPS » 2 TB: 1 300 000/1 400 000 IOPS | » 1 TB: 1 850 000/2 600 000 IOPS » 2 TB: 1 850 000/2 600 000 IOPS » 4 TB: 2 200 000/2 600 000 IOPS » 8 TB: 2 200 000/2 600 000 IOPS |
| Chłodzenie | blaszka | brak | blaszka/radiator |
| Gwarancja Współczynnik TBW | » 1 TB: 5 lat / 700 TB TBW » 2 TB: 5 lat / 1400 TB TBW » 4 TB: 5 lat / 3000 TB TBW | » 1 TB: 5 lat / 600 TB TBW » 2 TB: 5 lat / 1200 TB TBW | » 1 TB: 5 lat / 600 TB TBW » 2 TB: 5 lat / 1200 TB TBW » 4 TB: 5 lat / 2400 TB TBW » 8 TB: 5 lat / 4800 TB TBW |
| Cena | » 1 TB: 779 zł » 2 TB: 1169 zł » 4TB: 2299 zł | » 1 TB: 600 zł » 2 TB: 1000 zł | » 1 TB: ~750 zł (~850 zł z radiatorem) » 2 TB: ~1100 zł (~1200 zł z radiatorem) » 4TB: ~2100 zł (~2200 zł z radiatorem) » 8 TB: b.d. |
Dyski Samsung 9100 PRO to topowe konstrukcje, które w pełni wykorzystują możliwości interfejsu PCI-Express 5.0. Warto jednak zauważyć, że modele o pojemności 1 TB i 2 TB oferują nieco gorsze parametry w porównaniu do większych wersji, zwłaszcza pod względem liczby losowych operacji przy odczycie. Co ważne, dyski mają być dostepne w bardzo przystępnych cenach (jak na modele pod PCIe 5.0).
Samsung 9100 PRO 4 TB
Producent udostępnił mi dysk Samsung 9100 PRO o pojemności 4 TB bez fabrycznego radiatora. Taka pojemność bez problemu pomieści sporą bibliotekę nowych gier, pliki z projektami tworzonych filmów, czy obszerne archiwum zdarzeń systemowych dla technologii Microsoft Recall.
Jak już wspomniałem we wstępie, dysk bazuje na w pełni autorskiej konstrukcji. Na pokładzie znalazł się 8-kanałowy kontroler Samsung Presto (S4LY027), kości pamięci Samsung V-NAND V8 (236-warstwowe) oraz 4 GB pamięci LPDDR4X. Całość wspomaga technologia Intelligent TurboWrite 2.0 – w praktyce jest to bufor SLC, którego rozmiar dostosowuje się do dostępnej przestrzeni (w przypadku modelu 4 TB maksymalnie jest to 442 GB). Dzięki temu dysk ma oferować wysoką wydajność zapisu nawet przy intensywnym obciążeniu.
Udostępniona mi wersja nie była wyposażona w radiator, dlatego konieczne jest zamontowanie jej na płycie głównej ze złączem M.2 PCIe 5.0 posiadającym chłodzenie — w przeciwnym razie nośnik osiąga bardzo wysokie temperatury, co może prowadzić do przegrzewania i spadku wydajności. Nie stanowi to jednak istotnej wady, ponieważ większość nowoczesnych płyt głównych standardowo oferuje chłodzenie dla dysków SSD NVMe.
Samsung 9100 PRO bez radiatora osiąga bardzo wysokie temepratury (zrzut ekranu po lewej), więc koniecznie trzeba go zamontować w złączu z radiatorem (zrzut ekranu po prawej)
Producent przygotował również wersje z fabrycznie zamontowanym radiatorem, który jest niższy niż w większości innych modeli pod PCI-Express 5.0. W przypadku wersji o pojemności 1 TB, 2 TB i 4 TB radiator ma grubość 8,8 mm (zgodnie z normą PCI-SIG D8), co umożliwia montaż nie tylko w komputerach, ale także w laptopach i konsoli PlayStation 5. Natomiast wersja o pojemności 8 TB posiada grubszy radiator o wysokości 11,25 mm, który mimo to nadal będzie pasować do konsoli PlayStation 5.
Dysk Samsung 9100 PRO w wersji z radiatorem (foto: Samsung)
Dyski Samsung 9100 PRO mają zapewniać rewelacyjne osiągi. Producent deklaruje transfery sekwencyjne sięgające 14 800 MB/s przy odczycie i 13 400 MB/s przy zapisie. Liczba operacji losowych z kolei ma dochodzić 2,2 mln IOPS przy odczycie i 2,6 mln IOPS przy zapisie. To wartości, które mogą sugerować absolutny top dysków PCIe 5.0. Jak będzie w praktyce? Sprawdzę to podczas testów.
Na koniec warto wspomnieć, że producent udziela na dysk 5-letniej gwarancji, która została ograniczona współczynnikiem TBW – dla wersje o pojemności 4 TB jest to 2400 TB. Oznacza to, że na dysku można dzień w dzień przez cały okres trwania gwarancji zapisywać ponad 1300 GB danych – to ogromna wartość, którą trudno będzie wykorzystać nawet przy tworzeniu treści.
Test dysku Samsung 9100 PRO 4 TB
Dysk Samsung 9100 PRO przetestowałem na nowej platformie, która obsługuje nowoczesne nośniki SSD NVMe pod PCI-Express 5.0 (dysk zamontowałem w złączu M.2 PCI-Express ze sporym radiatorem).
Platforma testowa
- Procesor: AMD Ryzen 7 7700X
- Płyta główna: ASUS ROG Crosshair X670E Hero
- Pamięć RAM: G.Skill Trident Z5 Neo 2x 16 GB 6000 MHz CL30
- Karta graficzna: AMD Radeon (zintegrowany)
- Dysk systemowy: Kingston KC3000 1TB
- Zasilacz: be quiet! Dark Power 13 850W
Wydajność dysku porównałem do innych modeli pod PCI-Express 5.0 (zabrakło jednak najwydajniejszych konstrukcji, które korzystają z kontrolera Phison E26 i kości pamięci 2400 MT/s). Na wykresach umieściłem również inne modele pod PCI-Express 4.0, co pozwoli też zobracować różnicę między starą a nową generacją nośników.
CrystalDiskMark
CrystalDiskMark to benchmark syntetyczny, który ma na celu sprawdzić maksymalne teoretyczne osiągi dysków. Testy przeprowadziliśmy w bardziej wymagającym trybie NVMe, który mierzy transfery odczytu/zapisu przy większej głębokości kolejki.
CrystalDiskMark 8 - odczyt SEQ1M Q8T1
[MB/s] więcej = lepiej
| Samsung 9100 PRO 4TB (PCIe 5.0) |  14753,15 |
| Patriot Viper PV553 2TB (PCIe 5.0) |  12404,27 |
| Lexar NM1090 2TB (PCIe 5.0) | 12393,74 |
| Goodram IRDM PRO Gen5 2TB (PCIe 5.0) | 12379,03 |
| Kioxia Exceria Plus G4 2TB (PCIe 5.0) | 10416,97 |
| Lexar NM790 2TB (PCIe 4.0) |  7450,51 |
| Kingston KC3000 2TB (PCIe 4.0) | 7388,59 |
| Kioxia Exceria Plus G3 2TB (PCIe 4.0) | 5071,81 |
CrystalDiskMark 8 - odczyt SEQ128K Q32T1
[MB/s] więcej = lepiej
| Samsung 9100 PRO 4TB (PCIe 5.0) | 14761,96 |
| Patriot Viper PV553 2TB (PCIe 5.0) | 12341,06 |
| Lexar NM1090 2TB (PCIe 5.0) | 12196,35 |
| Goodram IRDM PRO Gen5 2TB (PCIe 5.0) | 12173,7 |
| Kioxia Exceria Plus G4 2TB (PCIe 5.0) | 10415,8 |
| Lexar NM790 2TB (PCIe 4.0) | 7453,32 |
| Kingston KC3000 2TB (PCIe 4.0) | 7442,21 |
| Kioxia Exceria Plus G3 2TB (PCIe 4.0) | 5071,77 |
CrystalDiskMark 8 - odczyt RND4K Q32T16
[MB/s] więcej = lepiej
| Samsung 9100 PRO 4TB (PCIe 5.0) | 7337,52 |
| Lexar NM1090 2TB (PCIe 5.0) | 7137,96 |
| Goodram IRDM PRO Gen5 2TB (PCIe 5.0) | 7131,58 |
| Patriot Viper PV553 2TB (PCIe 5.0) | 6384,19 |
| Kioxia Exceria Plus G4 2TB (PCIe 5.0) | 5944,5 |
| Kingston KC3000 2TB (PCIe 4.0) | 4223,95 |
| Lexar NM790 2TB (PCIe 4.0) | 3877,84 |
| Kioxia Exceria Plus G3 2TB (PCIe 4.0) | 2401,11 |
CrystalDiskMark 8 - odczyt RND4K Q1T1
[MB/s] więcej = lepiej
| Samsung 9100 PRO 4TB (PCIe 5.0) | 90,01 |
| Goodram IRDM PRO Gen5 2TB (PCIe 5.0) | 88,14 |
| Lexar NM1090 2TB (PCIe 5.0) | 87,77 |
| Patriot Viper PV553 2TB (PCIe 5.0) | 87,71 |
| Kioxia Exceria Plus G4 2TB (PCIe 5.0) | 86,36 |
| Kingston KC3000 2TB (PCIe 4.0) | 83,76 |
| Lexar NM790 2TB (PCIe 4.0) | 80,95 |
| Kioxia Exceria Plus G3 2TB (PCIe 4.0) | 56,61 |
CrystalDiskMark 8 - zapis SEQ1M Q8T1
[MB/s] więcej = lepiej
| Samsung 9100 PRO 4TB (PCIe 5.0) | 13455,9 |
| Lexar NM1090 2TB (PCIe 5.0) | 12084,02 |
| Goodram IRDM PRO Gen5 2TB (PCIe 5.0) | 12075,28 |
| Patriot Viper PV553 2TB (PCIe 5.0) | 11831,41 |
| Kioxia Exceria Plus G4 2TB (PCIe 5.0) | 8793,97 |
| Kingston KC3000 2TB (PCIe 4.0) | 6918,68 |
| Lexar NM790 2TB (PCIe 4.0) | 6731,39 |
| Kioxia Exceria Plus G3 2TB (PCIe 4.0) | 3960,93 |
CrystalDiskMark 8 - zapis SEQ128K Q32T1
[MB/s] więcej = lepiej
| Samsung 9100 PRO 4TB (PCIe 5.0) | 13456,99 |
| Lexar NM1090 2TB (PCIe 5.0) | 12088,77 |
| Goodram IRDM PRO Gen5 2TB (PCIe 5.0) | 12071,11 |
| Patriot Viper PV553 2TB (PCIe 5.0) | 11838,88 |
| Kioxia Exceria Plus G4 2TB (PCIe 5.0) | 8794,48 |
| Kingston KC3000 2TB (PCIe 4.0) | 6903,82 |
| Lexar NM790 2TB (PCIe 4.0) | 6725,83 |
| Kioxia Exceria Plus G3 2TB (PCIe 4.0) | 3961,79 |
CrystalDiskMark 8 - zapis RND4K Q32T16
[MB/s] więcej = lepiej
| Kingston KC3000 2TB (PCIe 4.0) | 6684,33 |
| Samsung 9100 PRO 4TB (PCIe 5.0) | 6427,44 |
| Goodram IRDM PRO Gen5 2TB (PCIe 5.0) | 6230,64 |
| Lexar NM1090 2TB (PCIe 5.0) | 6010,43 |
| Patriot Viper PV553 2TB (PCIe 5.0) | 5947,72 |
| Kioxia Exceria Plus G4 2TB (PCIe 5.0) | 5734,67 |
| Lexar NM790 2TB (PCIe 4.0) | 4231,52 |
| Kioxia Exceria Plus G3 2TB (PCIe 4.0) | 3956,01 |
CrystalDiskMark 8 - zapis RND4K Q1T1
[MB/s] więcej = lepiej
| Kingston KC3000 2TB (PCIe 4.0) | 317,29 |
| Patriot Viper PV553 2TB (PCIe 5.0) | 316,58 |
| Kioxia Exceria Plus G4 2TB (PCIe 5.0) | 315,66 |
| Lexar NM1090 2TB (PCIe 5.0) | 315,4 |
| Kioxia Exceria Plus G3 2TB (PCIe 4.0) | 310,82 |
| Goodram IRDM PRO Gen5 2TB (PCIe 5.0) | 309,4 |
| Lexar NM790 2TB (PCIe 4.0) | 263,05 |
| Samsung 9100 PRO 4TB (PCIe 5.0) | 259,7 |
Samsung 9100 PRO imponuje sekwencyjnymi osiągami, deklasując wcześniej testowane modele z interfejsem PCIe 5.0 i kontrolerem Phison E26 zarówno pod względem odczytu, jak i zapisu. Warto jednak zwrócić uwagę na stosunkowo słabe parametry losowego zapisu — w tej kategorii nośnik wypada gorzej nie tylko w porównaniu z innymi dyskami PCIe 5.0, ale również z niektórymi modelami PCIe 4.0.
PCMark 10 Full System Drive Benchmark
Test PCMark 10 sprawdza wydajność dysku pod kątem typowego użytkowania komputera. Wykorzystałem tryb Full System Drive Benchmark, który wykorzystuje szeroki zestaw zadań i aplikacji.
PCMark 10 Full System Drive Benchmark
[punkty więcej = lepiej
| Samsung 9100 PRO 4TB (PCIe 5.0) | 4552 |
| Lexar NM1090 2TB (PCIe 5.0) | 4184 |
| Goodram IRDM PRO Gen5 2TB (PCIe 5.0) | 4125 |
| Patriot Viper PV553 2TB (PCIe 5.0) | 3833 |
| Kioxia Exceria Plus G4 2TB (PCIe 5.0) | 3621 |
| Lexar NM790 2TB (PCIe 4.0) | 2987 |
| Kingston KC3000 2TB (PCIe 4.0) | 2933 |
| Kioxia Exceria Plus G3 2TB (PCIe 4.0) | 2866 |
Test PCMark 10, symulujący rzeczywiste użytkowanie komputera, potwierdza doskonałe osiągi dysku — Samsung 9100 PRO wypada w nim nieco lepiej niż inne modele z interfejsem PCI-Express 5.0, choć przewaga nie jest wyraźna np. jak przy przesiadce z modeli pod PCIe 4.0.
3DMark Storage Benchmark
3DMark Storage Benchmark to pakiet testów, który symuluje wykorzystanie dysku już typowo pod kątem gamingowego komputera – benchmark sprawdza szybkość ładowania gier, instalowania gry, zapisywania postępów w grze, strumieniowania rozgrywki czy po prostu kopiowania plików gry.
3DMark Storage Benchmark
[punkty] więcej = lepiej
| Kioxia Exceria Plus G4 2TB (PCIe 5.0) | 3477 |
| Goodram IRDM PRO Gen5 2TB (PCIe 5.0) | 3178 |
| Lexar NM1090 2TB (PCIe 5.0) | 3174 |
| Patriot Viper PV553 2TB (PCIe 5.0) | 3142 |
| Samsung 9100 PRO 4TB (PCIe 5.0) | 3045 |
| Kingston KC3000 2TB (PCIe 4.0) | 2605 |
| Lexar NM790 2TB (PCIe 4.0) | 2438 |
| Kioxia Exceria Plus G3 2TB (PCIe 4.0) | 2378 |
Test w benchmarku 3DMark, symulującym użytkowanie komputera w grach, wypadł poniżej oczekiwań — Samsung 9100 PRO osiąga nieco gorsze rezultaty niż inne modele z interfejsem PCI-Express 5.0.
Kopiowanie plików
Na koniec przeprowadziłem test kopiowania plików w obrębie testowanego dysku. Wykorzystałem tutaj folder z 103 731 plikami o łącznej wadze 205 GB (może on symulować np. katalog ze ściągniętymi grami). Ze względu na nową bazę wyników, w teście porównałem tylko dyski pod PCI-Express 5.0.
Kopiowanie plików
[sekundy] mniej = lepiej
| Samsung 9100 PRO 4TB (PCIe 5.0) | 101 |
| Goodram IRDM PRO Gen5 2TB (PCIe 5.0) | 108 |
| Lexar NM1090 2TB (PCIe 5.0) | 108 |
| Patriot Viper PV553 2TB (PCIe 5.0) | 109 |
| Kioxia Exceria Plus G4 2TB (PCIe 5.0) | 118 |
Samsung 9100 PRO wypada nieco lepiej od innych modeli pod PCI-Express 5.0. Nie są to jednak duże różnice.
Samsung 9100 PRO został wyposażony w technologię Intelligent TurboWrite 2.0, która umożliwia utrzymanie wysokiej wydajności podczas kopiowania plików. W praktyce jest to bufor pSLC, którego rozmiar dostosowuje się do dostępnej przestrzeni. W przypadku modelu o pojemności 4 TB transfery w obrębie dysku wynosiły około 4–4,5 GB/s, jednak po zapełnieniu bufora (około 440 GB) szybkość spadła do około 1–1,5 GB/s.
Na koniec sprawdziłem, jak Samsung 9100 PRO radzi sobie przy dużym zapełnieniu — w tym przypadku dysk był zapełniony w 80%. Okazuje się, że transfery nie uległy znacznemu pogorszeniu, a nośnik nadal oferuje prędkości na poziomie 4–4,5 GB/s.
Było warto poczekać
Długo czekaliśmy na nowy dysk Samsunga, ale było warto. Model 9100 PRO ma szansę mocno namieszać na rynku najszybszych dysków pod PCI-Express 5.0.
Producent zastosował w pełni autorską konstrukcję, co przekłada się na doskonałe osiągi zarówno w transferach sekwencyjnych, jak i w symulacjach rzeczywistego użytkowania komputera. Co istotne, dysk nie zwalnia nawet przy znacznym zapełnieniu. Niestety, gorzej wypada wydajność w grach — w tej kategorii nośnik nieco ustępuje konkurencyjnym modelom pod PCI-Express 5.0.
Warto wspomnieć, że dysk generuje sporo ciepła i wymaga dodatkowego chłodzenia. Na szczęście większość płyt głównych oferuje już złącza M.2 PCI-Express 5.0 z solidnymi radiatorami, więc w większości przypadków nie będzie to poważnym problemem. Producent przygotował także specjalną wersję nośnika z radiatorem — co ważne, zmieści się ona nawet do laptopów i konsoli PlayStation 5.
Dysk Samsung 9100 PRO jest dostępny w całkiem przystępnej cenie jak na nośnik PCI-Express 5.0 — przetestowany przeze mnie model o pojemności 4 TB powinien kosztować niespełna 2100 zł. Wersja z radiatorem wymaga dopłaty około 100 zł. Jeśli takie ceny się utrzymają, model ten będzie jednym z najbardziej opłacalnych dysków PCI-Express 5.0, choć do poziomu opłacalności dysków PCI-Express 4.0 jeszcze mu daleko.
Opinia o Samsung 9100 PRO [4 TB]
- świetna wydajność transferach sekwencyjnych,
- świetna wydajność w testach użytkowania komputera,
- brak spadku wydajności przy mocnym zapełnieniu,
- wersja z radiatorem zmieści się do laptopa i konsoli PlayStation 5,
- 5 lat gwarancji z wysokim współczynnikiem TBW,
- atrakcyjna cena jak na dysk pod PCI-Express 5.0.
- wydajność w grach gorsza niż w konkurencyjnych modelach,
- wymaga płyty głównej z chłodzeniem slotu M.2 (jest dostępna wersja z radiatorem),
- wysoka cena na tle modeli pod PCI-Express 4.0.
Ocena Samsung 9100 PRO 4 TB
Produkt do przeprowadzenia testu został użyczony przez firmę Samsung. Firma użyczająca nie miała wpływu na treść ani wglądu w niego przed publikacją. Jest to niezależna recenzja dziennikarska.
Komentarze
1Ja na starym Netac mam 3093 pkt.
Na necie znalazłem że dyski PCIex Gen5 mają średnio 6500-6700pkt.
Czy platforma testowa jest ok? Nie ma tam jakiegoś wąskiego gardła?