Pomiary kolorymetrem

Procedura testowa

Testy monitora wykonałem za pomocą X-Rite i1 Display Pro. Skorzystałem z firmowego oprogramowania i1Profiler oraz aplikacji DisplayCAL. Procedura obejmuje pomiar najważniejszych parametrów monitora (najpierw w ustawieniach fabrycznych, a następnie przy optymalnych ustawieniach). Mierzone parametry to:

• Jasność i kontrast
• Gamut (odwzorowanie palety barw sRGB wyrażone w procentach) - im wyższa wartość tym lepiej
• Temperatura barwowa (optymalna to 6500K - wartość niższa oznacza cieplejszy obraz (przewaga czerwieni), podczas gdy wyższa oznacza chłodniejszy obraz (większa ilość barwy niebieskiej)
• Gamma - odwzorowanie jasności wyświetlania tonów pośrednich (im pomiar bliższy krzywej referencyjnej tym lepiej)
• Delta E - jakość odwzorowania kolorów (im niższy wynik tym lepiej, punkt odniesienia to 3)

Ustawienia fabryczne

Pierwszego pomiaru wykonałem po wyjęciu monitora z pudełka, na ustawieniach fabrycznych w trybie standard. Oto najważniejsze wyniki:

• Jasność bieli: 173 cd/m2
• Temperatura: 6780K
• Kontrast: 2295.9:1
• Jasność czerni: 0.0743 cd/m2
• Delta E: 2.5

Parametry jasności i kontrastu ustawione są na 50, co ma istotny wpływ na uzyskane wyniki luminancji. Kolorymetr pokazał jej wartość na 173 cd/m2, a po podwyższeniu jasności do maksimum, zwiększyła się ona do 213 cd/m2. Obie te wartości są zaskakująco niskie, a w każdym razie niższe niż podane w specyfikacji 250 cd/m2. Pochwalić muszę za to jasność czerni, z bardzo dobrym wynikiem 0,0743 cd/m2, a także kontrast, którego wartość wyniosła niemal 2300:1.

Gamut przy ustawieniach fabrycznych

Monitor pokrywa 96 procent palety sRGB (przy objętości 103,1 procent), w przypadku palety Adobe RGB pomiar kolorymetrem pokazał pokrycie 70,3 procent (przy objętości 71 procent), a DCI-P3 - 73 procent. Wyniki te są całkiem niezłe i pokazują, że monitor można wykorzystać do pracy, konsumpcji treści multimedialnych, a nawet półprofesjonalnej edycji zdjęć.

Wskaźnik Delta E wyniósł 2,5, czyli poniżej wartości 3 wskazującej na obecność błędów w odwzorowaniu kolorów, które są zauważalne bez konieczności użycia aparatury pomiarowej. Wynik 2,5 przy dla monitora o biznesowym, biurowym przeznaczeniu, jest jak najbardziej pozytywny. Zwłaszcza że można go obniżyć, przeprowadzając profilowanie urządzenia.

Gamma przy ustawieniach fabrycznych

Pomiar Gammy przy ustawieniach fabrycznych przyniósł nie najlepsze rezultaty. Można pokusić się o stwierdzenie, że to najsłabszy punkt zastosowanej w monitorze matrycy. Widać to zresztą jednoznacznie na powyższym wykresie. Gamma jest mocno zaburzona i odbiega od optymalnych wartości.

Pokrycie kolorów zmierzyłem także w pozostałych trybach przygotowanych przez producenta. Wyniki prezentują się następująco:

Text

• sRGB - 96% z 103%
• Adobe RGB - 70,2% z 70,9%
• DCI-P3 - 72,9%
• Delta E - 2,99
• temperatura - 6820K
• jasność - 179 cd/m2
• kontrast - 2297.8:1
• gamma - 1,96

Game

• sRGB - 92,4% z 98,2%
• Adobe RGB - 67% z 67,7%
• DCI-P3 - 69,6%
• Delta E - 4,23
• temperatura - 7200K
• jasność - 223 cd/m2
• kontrast - 2540.1:1
• gamma - 1,88

Movie

• sRGB - 84,4% z 89,5%
• Adobe RGB - 60,9% z 61,7%
• DCI-P3 - 63,4%
• Delta E - 7,87
• temperatura - 7300K
• jasność - 276 cd/m2
• kontrast - 2995.5:1
• gamma - 1,72

Zaskoczył mnie tryb Text, który zazwyczaj charakteryzuje się wyraźnie ciepłą paletą barw, a tutaj praktycznie nie różni się ona od standardowych ustawień z temperaturą kolorów 6820K, czyli z delikatną przewagą chłodnych odcieni. Jeśli chodzi o pozostałe tryby, to różnią się one dość mocno od siebie. Szczególnie tryb Movie z mocno podbitym kontrastem (przesadnie nawet) oraz jasnością. Skutkuje to przekłamaniami barw i nienaturalnym obrazem. Tryb Game jest nieco bardziej wyważony, chociaż także traci na wierności kolorów.

Ustawienia optymalne

Przyjmuje się, że optymalny poziom luminancji w warunkach domowych to 120 cd/m2, a za najlepszą temperaturą barwową uznawana jest wartość 6500K. Dzięki możliwości zmiany ustawień poszczególnych składowych kolorów (RGB) można dostroić monitor do tych wartości. W przypadku tego modelu wymagało to jednak dłuższej chwili, ale udało się odnaleźć pożądaną kombinację.

Przy kontraście 50 i jasności 35, poszczególne kolory należy ustawić w taki sposób:

R = 46
G = 33
B = 35

Oto uzyskane wyniki po kalibracji monitora:

Jasność bieli: 120 cd/m2
Temperatura: 6500K
Kontrast: 1894.5:1
Jasność czerni: 0.0637 cd/m2
Delta E: 0,85
Gamma: 2,19

Pierwsze co rzuca się w oczy, to wyraźnie niższy kontrast, którego wartość spadła poniżej 2000:1. Wciąż jednak jest wystarczająco wysoka, aby obraz wyświetlany na monitorze, odpowiednio się prezentował. Jasność czerni, mimo że już wcześniej była na niskim poziomie, dodatkowo się obniżyła. Przede wszystkim jednak gamma wróciła na swoje miejsce, tylko w końcowej części wykresu odbiegając od optymalnej wartości.

Profilowanie monitora warto przeprowadzić także z kolejnego powodu, jakim jest wskaźnik Delta E, który udało mi się zredukować do wartości poniżej 1, co jest już satysfakcjonującym wynikiem.

Gamma przy ustawieniach optymalnych

Poziomy luminancji

W specyfikacji technicznej producent podaje wartość maksymalną luminancję na poziomie 250 cd/m2, 

Test poziomu luminancji przeprowadziłem przy optymalnych ustawieniach monitora, temperaturze barwowej 6500K i kontraście 50. Oto wynik:

• 0% =  30 cd/m2
• 10% = 64 cd/m2
• 20% = 90 cd/m2
• 30% = 112 cd/m2
• 40% = 128 cd/m2
• 50% = 143 cd/m2
• 60% = 151 cd/m2
• 70% = 160 cd/m2
• 80% = 167 cd/m2
• 90% = 174 cd/m2
• 100% = 179 cd/m2

Przy ustawieniu jasności na 0 monitor jest jednak zbyt ciemny, aby można było z niego korzystać, nawet jeśli mielibyśmy fantazję robić to w ciemnym pomieszczeniu. Luminancja rośnie jednak bardzo szybko i optymalną wartość uzyskuje się już w 35 procent skali jasności monitora. Co ciekawe, przy takich ustawieniach składowych barw i kontrastu, maksymalna luminancja to zaledwie 179 cd/m2. Co więcej, od połowy skali, rośnie ona bardzo nieznacznie. Na przestrzeni od 0 do 50 zwiększa się bowiem o 113 cd/m2, a od 50 do 100 o zaledwie 36 cd/m2. Zmniejsza to swobodę regulacji luminancji przez użytkownika (całkowity jest zakres to jedynie 149 cd/m2).

Ponieważ na wartość luminancji wpływ ma także parametr kontrast, dokonałem drugiego pomiaru, ustawiając kontrast na wartość 70. Skąd akurat taka liczba? Otóż stosują ją w ustawieniach fabrycznych niektórzy producenci, dlatego można ją uznać za alternatywny punkt odniesienia. Oto wyniki:

• 0% =  37 cd/m2
• 10% = 80 cd/m2
• 20% = 112 cd/m2
• 30% = 140 cd/m2
• 40% = 160 cd/m2
• 50% = 177 cd/m2
• 60% = 188 cd/m2
• 70% = 199 cd/m2
• 80% = 208 cd/m2
• 90% = 216 cd/m2
• 100% = 223 cd/m2

Tutaj zakres regulacji jest już większy i wynosi 186 cd/m2. Zwiększony kontrast nie powoduje obniżenia jakości obrazu ani jego zaburzeń, dlatego osoby, którym zależy na jaśniejszym wyświetlaczu, może to być optymalne rozwiązanie.

Równomierność podświetlania

Pomiar kolorymetrem wskazał, iż różnice w podświetleniu pomiędzy środkiem ekranu a skrajnymi punktami przekraczają 10 procent. Dolna część matrycy jest wyraźnie ciemniejsza, tutaj te różnice są też największe. Środek i prawa część matrycy wypada o wiele lepiej z różnicami nieprzekraczającymi 5 procent.

Chociaż nie są to najlepsze wyniki, to jednak jeśli korzystać monitora będziemy głównie w warunkach biurowych, nie będzie to stanowiło większego problemu. Zwłaszcza jeśli weźmiemy pod uwagę dobrą ergonomię monitora, pozwalającą na optymalne ustawienie pozycji ekranu i zniwelowanie tej niedogodności.