Jak to zwykle z nowymi wersjami Okien bywa, tak i w przypadku Visty dość często borykać się musimy z nietypowymi problemami, nieobecnymi podczas korzystania ze starszej wersji systemu. Co ciekawe, większą winą za wadliwe działanie programów przypisuje się producentowi systemu operacyjnego, niż autorom oprogramowania. Tymczasem to właśnie niechlujnie napisane programy w dużym stopniu przyczyniały się do nieostrożnego korzystania z komputera przez przeciętnego użytkownika. Nie znaczy to, że Microsoft nie ponosi winy za istniejący stan rzeczy. Wręcz przeciwnie - od wielu lat użytkownicy zbierają owoce zaniedbań firmy w kwestii zwalczania samowoli programistów odziedziczonej z czasów Windows 9x. W przypadku Visty poczyniono w końcu bardziej stanowcze kroki, co wiąże się z niemożnością uruchomienia lub niestabilnym działaniem wielu aplikacji. Niezależną od firmy z Redmond ocenę kompatybilności znaleźć możemy na Windows Vista RTM Software Compatibility List.
Podczas naszych testów napotkaliśmy mniejsze lub większe problemy z kilkoma programami (np.: Opera, SAS, VLC, Avira, PeerGuardian, Comodo i Sunbelt Kerio Personal Firewall, Nero 6, język R), niespodzianki (łącznie z zawieszeniem systemu) zdarzały się również podczas korzystania z myszy Logitech V270 for Bluetooth. Nieprawidłowości w działaniu programów w dużej mierze zdają się wynikać z niedostosowania do zaostrzonych rygorów bezpieczeństwa Visty, część z nich możemy rozwiązać uruchamiając program w trybie zgodności z poprzednimi wersjami systemu, innym razem wystarczy zmiana uprawnień do katalogów kłopotliwego programu, bądź na przykład instalacja w prywatnych folderach użytkownika. Większość producentów oprogramowania wydało lub pracuje nad zaktualizowanymi wersjami swoich produktów, które - miejmy nadzieję - będą działać poprawnie.
Zdarza się, że radość z posiadania nowego systemu przyćmiewana jest obecnymi w nim błędami. Powyżej widoczne jest okno Windows Update z aktualizacją ważną dla posiadaczy iPodów.
Sterowniki. Nowy model sterowników grafiki (WDDM) oraz sterowników audio sprawia, że wiele urządzeń nie może jak na razie działać poprawnie lub też działa nieoptymalnie. Brakiem optymalizacji tłumaczone są stosunkowo słabe wyniki niektórych benchmarków pod Vistą. Trudno nam oceniać poprawność takiego wnioskowania, zwłaszcza, że swego czasu Microsoft sam twierdził, że gry korzystające z DirectX niższych niż 10 pod Vistą będą działać o kilkanaście procent wolniej niż pod XP. DirectX 10 nie będzie dostępny pod XP, więc niełatwo przekonamy się jak sprawuje się nowy system z DX10. Nowe sterowniki mają również poprawić stabilność systemu.
Wirtualizacja rejestru i systemu plików. Niemożność uruchomienia niewłaściwie napisanego oprogramowanie może zmuszać użytkownika do zwiększania swoich uprawnień w systemie, a tym samym narażania się na efekty działalności szkodliwych programów. Nie da się ukryć, że na przykład spora część gier pod Windows 2000, czy XP musi zostać uruchomiona z uprawnieniami administratora. Niektóre aplikacje nie przestrzegające nowych standardów mogą być użytkowane na koncie z ograniczonymi uprawnieniami dzięki wirtualizacji rejestru i systemu plików. Vista zadba, aby podczas ich instalacji i użytkowania zdawało im się, ze mają pełen dostęp do rejestru oraz niemodyfikowalnych dla użytkownika ograniczonego zbiorów na dysku.
Tak skonstruowana warstwa kompatybilności z programami działającymi tylko ze starszymi wersjami Windows, pośrednio ma też znaczenie zabezpieczające. W praktyce nie wszystkie programy działają poprawnie mimo tych zabiegów.
DRM (Digital Rights Management). Po definicję DRM odsyłamy do Wikipedii. Zdaniem piszącego te słowa, DRM to żywy przykład na niedostosowanie metod dystrybucji multimediów do potrzeb współczesnego konsumenta, stwarzający problemy głównie posiadaczom LEGALNYCH nośników, którzy muszą borykać się z rozmaitymi utrudnieniami, bądź wręcz nie mogą skorzystać z zakupionych nośników na bardziej zaawansowanym sprzęcie, przenieść ich do przenośnego odtwarzacza, posłuchać w samochodzie, czy też odtworzyć na sprzęcie kolegi mieszkającego na innym kontynencie. DRM jest również dowodem, że prawo obowiązuje wszystkich, ale biedniejszych obowiązuje bardziej - niemożność wykonania kopii zapasowej nośnika nie wiąże się na ogół z dostarczeniem nam nieodpłatnie (lub po symbolicznej cenie) kopii zakupionych utworów w razie uszkodzenia oryginału. Komu pod wpływem upału płyta pozostawiona w samochodowym odtwarzaczu pięknie się powyginała zrozumie, o czym tu piszemy. Vista ma wsparcie dla technologii DRM, dzięki czemu możliwe będzie odtwarzanie w tym systemie zabezpieczonych multimediów. Oczywiście krótkowzrocznie patrząc wbudowanie takiej funkcjonalności w system może być uznane za dodatkowy atut przemawiający za zakupem. Z drugiej strony DRM jest jednak poważnym naruszeniem wolności użytkownika. Artykuł ten nie jest poświęcony problematyce DRM, dlatego tylko zaznaczamy poważne kontrowersje jakie budzi to zagadnienie. Dodatkowo DRM może być również wykorzystany w nieuczciwej konkurencji między produktami Microsoftu, a alternatywnymi systemami operacyjnymi.
