Nadzwyczajny modem LTE w zestawie z całkowicie zwyczajnym routerem – testujemy zestaw D-Link DWP-812KT

Zestaw trafił do nas w nieco innym niż sklepowe opakowanie, ale zawartość jest identyczna, co w sztukach sprzedawanych detalicznie. W środku znajdziemy m.in. nieco już leciwy router D-Link DIR-825 (choć odświeżono jego obudowę), którego mieliśmy okazję testować 2 lata temu. Oczywiście sprawdzimy w ramach nowej procedury, jak wypada jego wydajność.

Składanie tego w całość sprawiało radość zbliżoną do układania modelu z klocków LEGO :)

Zawartość zestawu – nie zapomniano o niczym!

W pozostałych pudełkach ukryto całą masę akcesoriów. Mamy tu dwa przewody sieciowe RJ-45, z czego jeden o długości aż 10 metrów (drugi bardziej typowy o długości jednego metra), obejmę do montażu anteny na maszcie, adapter od zasilania PoE oraz dwa zasilacze 12 W do niezależnego zasilania routera oraz anteny.

Zasilacze są dwa (choć na foto tylko jeden), a drugi wcale nie jest zapasowy :)

Uchwyt do montażu jest bardzo solidnie wykonany – w całości z ocynkowanej stali, więc nie powinien rdzewieć z czasem. Regulacja, na jaką pozwala, to kąt pochylenia względem gruntu oraz obrót w osi słupa (co jest znacznie prostsze, gdy słup jest okrągły).

Regulację ułatwia naniesiony na uchwyt kątomierz, a ją samą można przeprowadzić kluczem nasadkowym lub śrubokrętem – miło mieć opcje :)

Nieco może też zaskoczyć obecność adaptera dodającego zasilanie PoE do kabla sieciowego. Wystarczy jednak sobie przypomnieć, że przecież DIR-825 nie posiada wbudowanego modemu LTE, zatem ten musi się znajdować w module anteny! I tak jest w rzeczywistości – antenę podpinamy nietypowo właśnie kablem RJ45 (zamiast przewodem antenowym).

Adapter PoE jest małych rozmiarów i można go przymocować do ściany blisko routera.

Rzut oka na moduł DWP-812KT

Można by się tutaj przyczepić, że zasilanie PoE można było zaimplementować w routerze, ale ostatecznie nie ma to dużego znaczenia, poza nieco dłuższym montażem. Ten zresztą i tak jest bardzo prosty – przykręcamy jedną część mocowania do modułu anteny, drugą część do masztu i na koniec łączymy ze sobą, ustalając kierunek, w który ma celować moduł. Ten moment ustawienia anteny jest w sumie bardzo ważny, gdyż ta jest kierunkowa i musi wskazywać na maszt BTS operatora.

Finalnie z modułu zwisa tylko jeden kabel – to ułatwia przeprowadzenie sygnału z dachu do routera w domu.

Moduł został wykonany całkowicie z plastiku, który zdaje się być odporny nawet na najtrudniejsze warunki atmosferyczne, jakie mogą go spotkać w naszym kraju (co potwierdza certyfikat szczelności IP67). Nie jest również duży (26 x 26 cm), więc nie powinien cierpieć znacznie podczas wichury (do 210 km/h). Na przedniej ścianie umieszczono całkiem dobrze prezentujące się logo D-Link.

Ręce ukazane na zdjęciach nie są częścią zestawu, ani nie należą do autora recenzji.

Tył obudowy posiada dodatkowo usztywniony segment do montażu chwytu. Wszystko oczywiście skręcamy dołączonymi w zestawie śrubami. Samą antenę można również otworzyć, choć ze względu na hermetyczność konstrukcji postanowiliśmy tego nie robić.

Na dole widać, że obudowa przewiduje również bardziej rozbudowane moduły z dwoma wyjściami LAN i jeszcze osobnym wyjściem do centrali telefonicznej. Nasz model jednak ogranicza się do dwóch środkowych przepustów.

Na plecach urządzenia również znajdziemy całkiem poręczny zestaw diodek, sygnalizujących stan jego pracy, łączności z routerem oraz aktywności karty SIM. Jest też wskaźnik zasięgu, ale ten działa bardzo poglądowo – w naszych testach prawie zawsze pokazywał 4 kreski, mimo że często operował tylko na jednym zakresie. W środku znajdziemy dwie anteny o wzmocnieniu 15 dBi dla całego pasma, zatem tyle, ile realnie można maksymalnie na rynku (dla tej konstrukcji anteny) odszukać. W tabelce niżej znajdziecie rozpiskę wzmocnienia dla poszczególnych zakresów.

Trochę szkoda, że diody nie zostały umieszczone od spodu, tak aby można było je odczytać wyglądając przez okno dachowe albo stojąc bezpośrednio pod masztem.

Jedynie dwa z czterech miejsc na otwory są faktycznie wykorzystane w D-Link DWP-812KT. Większy otwór służy do wprowadzenia kabla sieciowego, a mniejszy skrywa gniazdo karty miniSIM, przycisk reset oraz złącze serwisowe. Oba otwory posiadają uszczelki – ta od karty SIM na nakrętce, a w przypadku otworu na kabel RJ45 mamy fabrycznie naciętą uszczelkę, w którą idealnie wchodzi dołączony w zestawie przewód.

Kartę SIM bez problemu wymienimy, nawet jeśli antena już wisi na słupie.

Odświeżona wersja D-Link DIR-825 – jak się prezentuje?

Router, który otrzymujemy w zestawie, nigdy demonem szybkości nie był, a obecnie, gdy na rynku są już powszechnie dostępne konstrukcje korzystające z Wi-Fi 6, tym bardziej nikogo wydajnością nie zachwyci. Ale z drugiej strony nie ma co popadać w usilne trzymanie się cyferek i trzeba tu spojrzeć na całościowy kontekst. Router ten będzie przecież łączyć się z Internetem z przepustowością nie większą niż 300 Mbps (a realnie zwykle znacznie poniżej tego). Niewykluczone również, że zamontujemy go w domku letniskowym, gdzie przecież nie używamy całego stada urządzeń wymagających Internetu. Wszystko zatem zdaje się być dobrze do siebie dobrane.

W odświeżonej wersji router nieco przytył, ale komplet diodek pozostał na swoim miejscu.

Do dyspozycji mamy aż nadmiar złączy:

• 4x LAN RJ45 1 Gbps
• 1x WAN RJ45 1 Gbps
• 1x USB 2.0

Z tyłu umieszczono również przyciski do sterowania Wi-Fi, WPS oraz oczywiście zasilaniem.

Router jest lekki i bez problemu podwiesimy go na ścianie. Nieco potrafi się nagrzać podczas intensywnej pracy (zwłaszcza jeżeli będzie „na słońcu”), ale nie na tyle, aby było to problemem. Ułożenie czterech anten można w znacznym zakresie regulować.

Ten zestaw jest dosłownie nierozłączny!

Zanim przejdziemy do testów musimy podzielić się dosyć zaskakującym odkryciem. Oba urządzenia są wymagane do poprawnej pracy zestawu, a samodzielnie na wiele się nie zdadzą. Mamy tu na myśli to, że router DIR-825 dołączony w zestawie (na fabrycznym oprogramowaniu) nie obsługuje innego typu Internetu niż ten dostarczany przez DWP-812KT. Podobnie sam moduł nie chciał współpracować z żadnym innym routerem (a sprawdzaliśmy 3 innych producentów). To znaczne i wyjątkowo dla zestawu krzywdzące ograniczenie – zwłaszcza brak możliwości wymiany routera na szybszy (choć tu możliwe, że inne routery D-Link będą kompatybilne).

Specyfikacja zestawu DWP-812KT

Konfiguracja oraz zarządzanie – w zasadzie nic nie musisz robić :)

Zestaw po podłączeniu do prądu wymaga tylko szybkiej konfiguracji, podczas której możemy ustawić nazwę naszej sieci Wi-Fi oraz nowe hasła. Jeżeli nasza karta SIM nie wymaga podawania PIN, to zostaje tylko wpisać dane do połączenia naszego operatora (powszechnie dostępne). I to wszystko – można już cieszyć się szybkim Internetem, nawet z dala od cywilizacji.

Statystyk połączenia mamy bardzo wiele, ale regulacji praktycznie żadnej.

Nie oznacza to, że router nie posiada licznych opcji konfiguracji – wprost przeciwnie, ale o tym przeczytacie więcej w recenzji Piotra tutaj. Sam modem niestety nie posiada zaawansowanej konfiguracji. W większości kwestii jesteśmy skazani na automatyczne ustawienia. Dodatkowo tak router, jak i modem, nie posiadają dedykowanej aplikacji mobilnej – zarządzanie odbywa się tylko przez panel w przeglądarce (i to nadal tylko po angielsku – 3 lata po premierze!).

Jedna z niewielu zmian w panelu - możliwość wybrania szyfrowania WPA3.

Testy szybkości modemu DWP-812KT

Pomiary przeprowadziliśmy w sieci T-Mobile w dwóch miejscach. Pierwsze to około 500 metrów od wieży BTS, niemalże na wysokości anten nadawczych z czystym widokiem na maszt. To dało nam ogląd na maksymalną przepustowość testowanego zestawu. Drugie miejsce to nadal ten sam BTS, ale już nieco ponad 1,5 km dalej – odległość niby nadal nieduża, ale nadajnik znajduje się za wzniesieniem i ścianą lasu – w praktyce trudno o dużo gorsze warunki. W tej lokalizacji telefony tylko poza budynkiem momentami łapią jedną kreskę LTE, a zwykły modem LTE w budynku może robić co najwyżej za ozdobę. Ta lokalizacja sprawdzi prawdziwy sens posiadania takiego zestawu, czyli jak sobie radzi w miejscach, w których alternatywą jest wożenie Internetu z miasta wiadrami.

Na mapie oznaczono lokalizację nr 1 na zielono, a nr 2 na czerwono. BTS (na niebiesko) obsługuje pasma B8 (900 MHz), B3 (1800 MHz) oraz B1 (2100 MHz), z czego dwa ostatnie można agregować dla uzyskania 300/50 Mbps.

Testy wykonywaliśmy o godzinie 5:00 nad ranem, aby uniknąć zatorów po stronie BTS. Dodatkowo, aby nieco sprawę lepiej zarysować, testy rozbudowaliśmy o sprawdzenie wydajności typowego modemu Huawei B535 o podobnych parametrach pracy modemu. W lokalizacji nr 2 dodatkowo dołożyliśmy mu kierunkową antenę z serwisu aukcyjnego (o teoretycznie takim samym zysku).

Pomiar przepustowości łącza D-Link DWP-812KT [Mbps]

Lokalizacja nr 1 pobieranie:	285 226
Lokalizacaj nr 1 wysyłanie:	48 40
Lokalizacaj nr 2 pobieranie	42 36 1,5
Lokalizacaj nr 2 wysyłanie:	19 16 0,9
Legenda:	D-Link DWP-812KT Huawei B535 + Antena 15 dBi Huawei B535

Wydajność modemu ukrytego w D-Link DWP-812KT jest bardzo wysoka. W pierwszej lokalizacji, po wymuszeniu agregacji pasma 1800 i 2100 MHz, przepustowość jest na poziomie podstawowych łączy światłowodowych (choć oczywiście z wyższym, prawie dwukrotnie, opóźnieniem na poziomie 15-20 ms).

LTE potrafi zaskoczyć bardzo pozytywnie nie tylko prędkością, ale również niskim, jak na technologię radiową, pingiem, który nie jest uciążliwy nawet w potyczkach sieciowych

W przypadku drugiej z lokalizacji można całkowicie zapomnieć o pasmach powyżej 1 GHz. Zwyczajnie nie są w stanie spenetrować przeszkód na drodze do BTS. Testy zatem odbyły się na pojedynczym paśmie 900 MHz, gdzie w teorii można by wyciągnąć do 75 Mbps. Daleko od tej teorii się nie oddaliliśmy – przy pełnym zasięgu (według wskazań routera) uzyskaliśmy prawie 30x wyższy wynik niż na modemie bez zewnętrznej anteny! Wynik był również odczuwalnie (i powtarzalnie) wyższy od analogicznego zestawu, jaki sami skompletowaliśmy.

Pomiary odświeżonego routera D-Link DIR-825

Pora przyjrzeć się samemu routerowi. Poprzednio testowaliśmy go w jednopoziomowym mieszkaniu o powierzchni 63 m2, a tym razem czas podnieść poprzeczkę i sprawdzić, jak poradzi sobie w domu jednorodzinnym o powierzchni około 220 m2. Tym razem jednak nie zapomnieliśmy wymusić pracy z pełną przepustowością, więc (przynajmniej z bliska) wyniki powinny wyjść wyższe. Niestety nie testowaliśmy w nowej procedurze żadnego innego routera Wi-Fi 5, aby móc go porównać bezpośrednio. Testy przeprowadzono z użyciem układu Intel AX201 w ultrabooku HP Spectre X360 14.

Na pomarańczowo oznaczono lokalizację routera (1. piętro). Łączna powierzchnia to 220 m2.

Pomiar zasięgu Wi-Fi D-Link DIR-825 [dBm]
testowane na HP Spectre X360 14 z AX201, więcej = lepiej

Lokalizacja testowa nr 1	-49 -41
Lokalizacja testowa nr 2	-53 -41
Lokalizacja testowa nr 3	-70 -58
Lokalizacja testowa nr 4	-74 -60
Lokalizacja testowa nr 5	-82 -63
Lokalizacja testowa nr 6	brak stabilnego połączenia -70
Lokalizacja testowa nr 7	-39 -38
Lokalizacja testowa nr 8	-55 -54
Lokalizacja testowa nr 9	-74 -61
Legenda:	Zakres 5 GHz Zakres 2,4 GHz

Wyniki pokrywają się z tymi sprzed dwóch lat – pasmo 5 GHz zdecydowanie gorzej sobie radzi od 2,4 GHz. Część z lokalizacji nie była w stanie nawet stabilnie utrzymać połączenia po wymuszeniu 80 Hz szerokości kanału.

Pomiar prędkości pobierania przez Wi-Fi [Mbps]
testowane na HP Spectre X360 14 z AX201, więcej = lepiej

Lokalizacja testowa nr 1	592 143
Lokalizacja testowa nr 2	457 136
Lokalizacja testowa nr 3	248 100
Lokalizacja testowa nr 4	165 92
Lokalizacja testowa nr 5	18 92
Lokalizacja testowa nr 6	0 52
Lokalizacja testowa nr 7	659 151
Lokalizacja testowa nr 8	334 122
Lokalizacja testowa nr 9	138 78
Legenda:	Zakres 5 GHz Zakres 2,4 GHz

Z bliska router D-Link działa bardzo dobrze – praktycznie na granicy możliwości swojego standardu. Jednak wystarczy nawet jedna ściana, aby przepustowość spadała o połowę w zakresie 5 GHz. Niższy z zakresów nieco lepiej trzyma parametry wraz ze wzrostem odległości od routera, aż w końcu w ostatnich lokalizacjach wychodzi na prowadzenie.

Pomiar prędkości przesyłania mniejszych plików [Mbps]
testowane na TP-Link TX3000E, więcej = lepiej

Kopiowanie dużego pliku (MKV 20 GB)	854 482 660 214
Kopiowanie średnich plików (MP3 3-9 MB)	756 325 381 187
Kopiowanie małych plików (JPG 50-300 KB)	133 44 33 25
Kopiowanie bardzo małych plików (TXT 1-50 KB)	46 12 12 8
Legenda:	LAN -> LAN Wi-Fi -> LAN LAN -> Wi-Fi Wi-Fi -> Wi-Fi

Wydajność jednordzeniowego procesora wspieranego przez 64 MB RAM jest nadal zaskakująco wysoka. W tej kwestii nie ustępuje pola znacznie (teoretycznie) szybszym konstrukcjom z nowszej oferty.

Pomiar przepustowości USB D-Link DIR-825 [Mbps]

Odczyt liniowy Q32T1	389
Zapis liniowy Q32T1	151
Odczyt 4KiB Q32T1	43
Zapis 4KiB Q32T1	36
Odczyt 4KiB Q1T1	12
Zapis 4KiB Q1T1	13

USB 2.0 to zdecydowanie niedzisiejszy standard i to widać w prędkościach, jakie uzyskuje nasz dysk SSD podpięty do routera. Dobra wiadomość w sumie jest taka, że dysk w tym porcie zadziałał (bo potrzebuje nieco więcej prądu niż typowy pendrive) i można dane udostępniać dla całej sieci lokalnej oraz przez FTP.

Pomiar poboru energii D-Link DIR-825 z osobna i w zestawie z DWP-812KT [W]

Spoczynek DIR-825	3
Spoczynek DIR-825+DWP-812KT	6
Obciążenie typowe DIR-825	5
Obciążenie typowe DIR-825+DWP-812KT	7
Obciążenie pełne DIR-825	8
Obciążenie pełne DIR-825+DWP-812KT	12

Ilość pobieranej energii przez oba urządzenia jest niższa niż potrafią zażądać nowsze routery z wbudowanym modemem. Można też zaryzykować stwierdzeniem, że jeden zasilacz 12 W powinien wystarczyć, gdyby DIR-825 doposażyć o moduł PoE dla złącza WAN.

Czy warto kupić zestaw D-Link DWP-812KT z routerem DIR-825?

Po testach mamy nieco mieszane uczucia – modem DWP-812KT zrobił na nas bardzo dobre wrażenie – w zasadzie trudno o lepsze rozwiązanie dla standardu 4G. Można by zapytać, dlaczego nie 5G, skoro to się obecnie już prężnie rozwija, ale w naszym odczuciu ten standard nigdy nie będzie konkurować z 4G ze względu na absurdalne wymagania co do chociażby kontaktu wzrokowego z nadajnikiem, aby w ogóle rozsądnie działać. A w miejscach, gdzie 5G działa dobrze, nie ma sensu w ogóle używać Internetu mobilnego, bo mamy dostępne szybsze alternatywy w postaci światłowodu.

.

Modem w testach wykazał się wyjątkowo dobrym zasięgiem, nawet w bardzo trudnych warunkach. Oferuje przy tym wysoką przepustowość (w granicach technologicznych możliwości danego standardu). Bardzo dużą zaletą jest też kompletność tego zestawu – w pudełku mamy wszystko, co potrzebne (może poza kilkumetrowym masztem) i nie musimy się martwić o kompatybilność anten, kabli, modemu i routera – podpinamy i działa.

Zestaw D-Link DWP-812KT to świetna propozycja dla chcących szybko i skutecznie podnieść jakość połączenia z Internetem w miejscu, gdzie nie mamy innych niż LTE możliwości, a nawet z tym standardem są problemy w kwestii zasięgu!

Gorszą stroną zestawu jest router D-Link DIR-825. Nawet w chwili premiery nie był innowacyjną propozycją, a obecnie zwyczajnie odstaje możliwościami oraz wydajnością od konkurencji. O ile w tej ostatniej kwestii faktycznie nie jest to duży problem, bo i tak limitem będzie przepustowość LTE, tak pierwszy zarzut pozostaje aktualny. Szkoda, że D-Link w ramach odświeżenia tego routera nie dołożył tu Wi-Fi 6 oraz obsługi USB 3.0. Aplikacja mobilna również byłaby miłym dodatkiem. Mały plusik za implementację WPA3 w kwestii szyfrowania Wi-Fi.

.

Finalnie jednak zestaw oceniamy pozytywnie. W miejscach, do których zdaje się naturalnie najlepiej pasować, jego wady tracą na mocy, a zalety się uwypuklają. Nieco może deprymować koszt testowanego zestawu – niecałe 1200 zł to w naszym odczuciu o przynajmniej 200 zł za wysoka cena (ze względu na router, ale również LTE cat. 6, zamiast chociażby cat. 15), a czy warto jednak tyle wydać, to już zależy od Waszych możliwości i potrzeb.