Age of Empires III to świetna gra, ale to "dwójkę" najbardziej kochają gracze. Dlaczego?

Nie zliczę, ileż to razy ostatnio odmieniałem przez przypadki słowa "remake" i "remaster", zarówno w recenzjach, jak i losowych rozmowach o grach. Tak, twórcy wiedzą, że gracze urodzeni w ubiegłym wieku potrzebowali Tony Hawk's Pro Skater 1+2, a ewentualny sukces Crash Bandicoot N. Sane Trilogy będzie skutkować zyskami z Crash Bandicoot 4: Najwyższy czas.

Logiczne jest więc sięganie po inne klasyki, po tytuły które w świadomości wielu z nas są wręcz świętością. No bo jak inaczej nazwać giganta gatunku RTS, którym przed laty była seria Age of Empires? A skoro powiedziało się A i Microsoft zdecydował się na wydanie dwóch pierwszych części w odświeżonym formacie "Definitive Edition", to trzeba powiedzieć B i zadbać też o tych, którzy pokochali "trójkę" i chcieliby ponownie podbijać wrogie osady w sprawdzonej formule. Tylko czy najnowsza i teoretycznie najlepsza część ma jeszcze szanse na sukces? I czy kiedykolwiek tak naprawdę go osiągnęła?

Age of Empires II - sentyment, który nie zaginie

Pamiętam, jak w latach dziewięćdziesiątych kopiowanie gier było czymś naturalnym, a elegancko wydane tytuły w kartonowych pudełkach nawet po 250 złotych były marzeniem, zerkającym na nas z katalogów w czasopismach i półek w raczkujących Empikach. Od kolegi pożyczało się płytę z Age of Empires z bazarowym tłumaczeniem, gdzie jednostki fanatyków były koślawo i z błędem przełożone jako "szleńcy". Z kolei wolnymi od zajęć w szkole popołudniami opracowywało się nowe taktyki, wertując czarno-białą instrukcję ze statystykami, wydrukowaną po cichu przez rodziców w pracy, na starej drukarce igłowej. 

Owszem, po latach udało mi się kupić kolekcjonerski już egzemplarz Age of Empires w klasycznym wydaniu, a także odświeżoną wersję w cienkim plastikowym pudełku, a do kompletu wersję cyfrową. Wciąż pamiętam jednak zabawę z podmianą scrackowanych plików .exe i te wspomnienia sprawiają, że skrót do "AoE2" ciągle często pojawia się na moim pulpicie. I tego sentymentu nie powtórzyło niestety Age of Empires III. Dlaczego? Cóż, z kilku powodów.

Więcej złożoności to więcej problemów

Co ważne - w tamtych czasach dobrych gier nie było aż tak dużo, co sprawiało, że łatwiej było wychwycić i pokochać prawdziwą perełkę. Do tego możliwości ówczesnych procesorów nie pozwalały na zbyt skomplikowaną zabawę, sterowanie setkami jednostek i uwzględnianie rozmaitych taktyk, ustawień jednostek czy zaawansowanych animacji "deszczu strzał". Prostota była niejako kluczem do dobrej zabawy. 

Jasne, obecnie świetnie bawię się w kolejnych skomplikowanych grach z serii Total War, jednak muszę poświęcić kilka godzin, by poczuć się w nich pewnie. Age of Empires II było po prostu kontynuacją hitowej "jedynki" i sprowadzało się do tych samych założeń, co pierwowzór: zbudować osadę, wysłać chłopów po surowce, a później stworzyć armię idealną złożoną z kombinacji kawalerii, piechoty i łuczników. Do celów specjalnych służyły jeszcze jednostki oblężnicze i lecznicze. I to w zasadzie wszystko - "tylko tyle i aż tyle". Ta prostota pozwoliła mi jednak na setki godzin dobrej zabawy, gdzie tylko dopieszczałem podstawowe strategie.

Z kolei Age of Empires III próbowało dać mi zbyt wiele i wprowadziło tym samym pewien chaos. Bonusy do walki otrzymywane przez konkretne typy jednostek były ukryte w statystykach, by zaskoczyć mnie w trakcie faktycznej, szybkiej bitwy. Zresztą, same modele jednostek były tak mało zróżnicowane, że w wojennym rozgardiaszu ciężko było się połapać, którą grupę jednostek wycofać z pola walki. 

Winę za to ponosi też częściowo umiejscowienie historyczne. W drugiej odsłonie serii końcowym etapem rozwoju było średniowiecze. Z kolei Age of Empires III stawia na czasy kolonializmu. W "trójce" znacznie więcej jednostek ma broń palną i przez to wyglądają niemal identycznie. Nie da się więc na pierwszy rzut oka ocenić, że rycerz z tarczą i zbroją będzie potężniejszy od chłopa z widłami lub siekierą, jak miało to miejsce wcześniej. Wbrew pozorom, to nie mankament wytykany "na siłę", ale element, przez który wielu graczy gubiło się na polu bitwy i wracało do bardziej czytelnej "dwójki".

"Klęska urodzaju" spotkała też same nacje dostępne w grze. Z jednej strony, w Age of Empires III mocarstwa były nieco mniej zróżnicowane pod względem geograficznym i etnicznym. Brakowało bowiem znanych z Age of Empires II Bizantyjczyków, Mongołów czy Celtów, a zamiast tego, wybierając między Hiszpanami, Francuzami i Niemcami wciąż pozostawałem na europejskim podwórku.

Twórcy Age of Empires III postanowili więc dokonać zróżnicowania gdzie indziej - w cechach specjalnych wybranego mocarstwa. I moim zdaniem bonusy rasowe wpływały zbyt mocno na obraną strategię gry. Otrzymywanie dwukrotnie większej liczby robotników wymagało zmiany podejścia w początkowej fazie. Z kolei tylko jedna frakcja dostała możliwość "podkradania" jednostek przeciwnika. A przecież wszyscy wiedzą, że odgłos "Wololo!" towarzyszący analogicznej akcji w pierwszym Age of Empires był jedną z wizytówek serii.

A jak na rozgrywkę wpłynęło tak duże zróżnicowanie nacji? A no tak, że w każdej z nich trzeba się było wyspecjalizować. Dla kontrastu, w Age of Empires II kolejne mocarstwa różniły się przede wszystkim aspektem wizualnym oraz najmocniejszymi jednostkami, dostępnymi w ostatniej fazie gry. 

Oczywiście, potrafiły one zadecydować o zwycięstwie, jednak nie wpływały na taktykę podczas początkowego rozwoju. Dzięki temu łatwiej było przełożyć umiejętności na nową frakcję i ciężej było dać się zaskoczyć przeciwnikowi, który korzystał z nieznanego nam bonusu - jak ma to miejsce w Age of Empires III.

Age of Empires III: Definitive Edition – ładniej, lepiej, więcej

Oczywiście, byłbym niesprawiedliwy, gdybym nie uwzględnił kilku pozytywnych zmian, które zaszły między drugą, a trzecią częścią serii. Age of Empires III zdecydowanie cieszył oko lepszą grafiką, z możliwością przybliżania widoku. A wydanie Definitive Edition te wrażenia jeszcze poprawia.

Co tu dużo pisać, Age of Empires III: Definitive Edition potrafi wyglądać świetnie. Ulepszone tekstury, bardziej szczegółowe budynki i jednostki, a do tego jeszcze rozdzielczość 4K (dla tych, którzy mogą sobie na nią pozwolić) - to potrafi zrobić wrażenie, szczególnie na niektórych mapach. Oko cieszy także widok stolicy – w drugiej części serii widzieliśmy tylko budynki na mapie, a w „trójce”, niczym w Heroes of Might and Magic, dodano menu miasta, z dostępnym rozwojem.

No i właśnie, to wspomniane drzewo rozbudowy z odkrywanymi kartami ulepszeń jest nie tylko wizualnym smaczkiem, ale całkiem nową głębią rozgrywki, którą wprowadziło Age of Empires III. Ta mechanika sprawia, że żadna rozgrywka nie jest taka sama - no, chyba że zdecydujemy się na identyczną ścieżkę usprawnień spośród wielu dostępnych.

Age of Empires III: Definitive Edition - czy warto kupić?

Przyznaję, że w roku 2005 odrobinę odbiłem się od podstawowej wersji Age of Empires III. Ciągle jeszcze toczyłem sieciowe walki w drugiej części, a gdy z nią skończyłem, na horyzoncie pojawił się już StarCraft II. Czuję jednak, że nadejście Age of Empires III: Definitive Edition może być doskonałą okazją, by dać tej części serii drugą szansę. 

Może to być idealny pomost łączący staroszkolne strategie z nowoczesnymi rozwiązaniami. W podstawowej wersji, Age of Empires III przegrał z poprzedniczką, która była bardziej dopasowana do swoich czasów. Obecnie jednak jesteśmy bardziej przyzwyczajeni do większej ilości opcji, a ulepszona grafika może być ważnym argumentem przy wyborze gry. Chociaż z nieskrywanym sentymentem wyżej stawiam „dwójkę”, to uważam, że warto dać szansę odświeżonej wersji Age of Empires III: Definitive Edition i samemu spróbować czy teraz ta rozgrywka nam podejdzie.

Ocena Age of Empires III: Definitive Edition

• spory skok w jakości oprawy audiowizualnej
• w pakiecie oba wydane niegdyś dodatki
• dwie nowe nacje - Szwedzi i Inkowie
• poprawiony i dużo bardziej przejrzysty interfejs
• znacząco usprawniony tryb wieloosobowy
   
• czasami mocno irytująca sztuczna inteligencja
• nieco wolne tempo rozgrywki
• odczuwalny archaizm niektórych rozwiązań
• wciąż obecny dawny, nie do końca poprawny balans jednostek
   
• Grafika:
   dobry
• Dźwięk:
   dobry
• Grywalność:
   dobry

Ocena ogólna:

80% 4/5

Grę Age of Empires III: Definitive Edition na potrzeby niniejszej recenzji otrzymaliśmy bezpłatnie od firmy dFusion reprezentującej wydawcę gry.

Oto co jeszcze może Cię zainteresować:

• Age of Empires III powraca. Piękniejsza i bogatsza
• Oj, łezka Ci się w oku zakręci. Age of Empires II: Definitive Edition - powrócą wspomnienia!
• Age of Empires: Definitive Edition - echa dni minionych