A ty co byś wybrał(a)? Płaski IPS czy zakrzywiony VA? Oto recenzja porównująca HP X27q oraz HP X27qc!

Monitory HP z serii X pojawiły się po tym, jak wcześniejsza gamingowa seria HP OMEN usamodzielniła się. Wcześniej testowany HP X24ih zrobił na nas bardzo dobre wrażenie, więc z ekscytacją sięgnęliśmy po jego większych braci – zakrzywiony HP X27qc oraz płaski HP X27q. Literka "q" w nazwie zdradza, że są to monitory QHD (1440p), co idealnie koresponduje z 27-calową przekątną i 165-hercowym odświeżaniem. Ale czy faktycznie są aż tak do siebie podobne? Czy jednak różnice pomiędzy matrycami IPS i VA okażą się większę niż sugeruje specyfikacja? Sprawdziliśmy to dla Was!

HP dba o ekologię

Oba monitory zostały podobnie nietypowo dla tej branży zapakowane bez użycia nawet grama styropianu, co jest w oczywisty sposób znacznie lepsze dla środowiska – karton, jaki HP użyło do (bardzo dobrego) zabezpieczenia monitorów w transporcie, można łatwo ponownie przetworzyć. Niby drobiazg, ale w obecnych czasach doceniamy. Nieco mniej doceniamy natomiast skromny asortyment okablowania, gdyż w zestawie znajdziemy tylko jeden przewód (DisplayPort)…

W obu monitorach znajdziemy tylko takie dwa kable. Trochę zbyt skormnie...

Konstrukcja solidna, adekwatnie do ceny

Noga, na której monitory spoczywają, jest w obu przypadkach identyczna i szybko można ją złożyć, dokręcając podstawkę bez użycia narzędzi. Montaż w panelu jest równie prosty – wsuwamy mocowanie i na „klik” blokujemy je z tyłu panelu.

Identyczna dla obu monitorów kwadratowa podstawa z bokiem o długości 21,5 cm nie zajmuje dużo miejsca, a dzięki temu, że jest płaska, jeszcze mniej koliduje z aranżacją biurka.

Regulacja, na jaką dołączona noga pozwala, nie jest powalająca, choć w tej cenie można ją uznać za przyzwoitą. Poza standardowym regulowaniem pochylenia (-3°~+15°) możemy jeszcze ustawić wysokość panelu ponad blatem (od 4 cm do 14 cm). W obu modelach nie ma możliwości obrotu matrycy do pionu, co może być zrozumiałe dla zakrzywionego panelu VA, ale nieco smuci w przypadku płaskiej matrycy IPS.

Oto pełen zakres regulacji dla HP X27q.

A tutaj pełen zakres regulacji HP X27qc.

Jedyne, czego tutaj mocno brakuje, to sposobu na organizację kabli. Fakt, że HP nie daje ich zbyt wiele, ale jednak nawet te dwa niezbędne potrafią mało estetycznie zwisać spod dolnej krawędzi.

Nowoczesny i minimalistyczny design w obu przypadkach

Sam panel, podobnie jak noga, został obudowany w całości plastikiem wysokiej jakości. Patrząc na wyłączony monitor od przodu realnie widzimy tylko dolną krawędź z logo HP, gdyż pozostałe trzy zostały ukryte pod matową powłoką matrycy (widoczny jest tylko milimetrowy profil obramowania).

W dolnym prawym narożniku znajduje się jeszcze biała dioda sygnalizująca zasilanie. Obok znajdziemy również oznaczenie modelu. Po lewej HP X27q, a po prawej HP X27qc. 

Z tyłu obudowy HP również stawia na minimalizm. Nawet otwory montażowe dla uchwytu VESA 100x100 ukryto we wnęce na montaż fabrycznej nogi, co niestety oznacza, że uniwersalne zestawy (z obsługą formatów większych niż 100x100) nie obejdą się bez odpowiednich adapterów/tulei.

Blokada typu Kensington Lock została ulokowana w różnych miejscach. Naturalnie zakrzywiony monitor VA jest wyraźnie „grubszy” od płaskiego IPS. Po lewej HP X27q, a po prawej HP X27qc. 

Dostępne złącza nie rozpieszczają w żadnym z modeli

Panel z portami w obu monitorach dostępny jest od spodu, ale porty podpisano bezpośrednio na obudowie nad nimi, więc względnie realne jest wpinanie ich bez zaglądania pod spód. Do dyspozycji mamy następująco:

• 1x HDMI 2.0
• 1x Displayport 1.4
• 1x miniJack 3,5 mm (słuchawki)

Teoretycznie mało złączy, ale w praktyce typowy użytkownik nie będzie potrzebował więcej. Przynajmniej pod względem przesyłania obrazu, ponieważ zdecydowanie brakuje tu koncentratora USB.

Monitor nie posiada wbudowanych głośników, zatem sterowanie głośnością w OSD odnosi się tylko do urządzenia podpiętego przez miniJack. Po lewej HP X27q, a po prawej HP X27qc. 

Interesująca niekonsekwencja w sterowaniu OSD

Zarówno HP X27q, jak i jego odmiana „QC”, do sterowania menu ekranowym używają zestawu pięciu przycisków umieszczonych z tyłu przy prawej krawędzi ekranu. Co ciekawe, w zakrzywionym modelu przyciski umieszczono przy dolnym narożniku, podczas gdy w płaskim X27q znajdziemy je pośrodku tej prawej krawędzi. W obu przypadkach przycisk zasilania bardzo trudno rozróżnić od reszty i często zdarza się przypadkiem wyłączyć monitor zamiast cofnięcia się do poprzedniego menu.

Przyciski, z wyjątkiem tego od zasilania, nie są oznaczone. Ich rolę poznajemy z legendy menu ekranowego. Po lewej HP X27q, a po prawej HP X27qc. 

Samo OSD jest bardzo przejrzyste i funkcjonalne. HP nie zapomniało nawet o funkcjach ważnych dla graczy, jak wirtualny celownik lub licznik FPS (Hz). Gracze również będą ucieszeni z obecności (w obu monitorach) funkcji wstawiania czarnej klatki między kolejnymi odświeżeniami obrazu. HP nazwał ją „MPRT” – zapewne od frazy „Moving Picture Reaction Time”, gdyż czas reakcji obrazu w ruchu ta funkcja znacznie skraca.

Menu nadal nie jest dostępne po polsku – wydawać by się mogło, że to niewiele pracy, a jednak już dosyć długo za nim czekamy…

Część opcji staje się niedostępna w specyficznych trybach pracy (jak MPRT lub HDR). Naturalnie nie można łączyć adaptacyjnego odświeżania (w tym przypadku FreeSync Premium) z funkcją MPRT, która wymusza stałe, maksymalne odświeżanie.

Zasadniczo menu w obu monitorach niczym się nie różnią.

Specyfikacja testowanych monitorów HP X27q oraz HP X27qc

Pora sprawdzić, jak bardzo realnie te monitory się różnią!

Testy matrycy przeprowadziliśmy po jej wcześniejszym rozgrzaniu. Używaliśmy jak zwykle kolorymetru X-Rite i1display Pro, miernika input lag Leo Bonar oraz sondy światłoczułej, podpiętej do oscyloskopu (pomiary czasów reakcji). Pierwsza różnica czekała na nas zaraz po podłączeniu monitorów – płaski HP X27q akceptował sygnał 10 bit w natywnej rozdzielczości i odświeżaniu, podczas gdy model zakrzywiony HP X27qc nie pozwalał wybrać więcej niż 8 bit na kanał. Co więcej, dopiero tutaj zauważyliśmy, że zakrzywiony model nie obsługuje sygnału HDR.

Pomiary predefiniowanych profili obrazu HP X27q oraz X27qc
wyniki HP X27q w kolorze zielonym, wyniki HP X27qc w kolorze niebieskim

Pomiary ustawień temperatury barwy HP X27q oraz X27qc
wyniki HP X27q w kolorze zielonym, wyniki HP X27qc w kolorze niebieskim

Wyniki pomiarów są dość zaskakujące – z jednej strony model z panelem IPS oferuje praktycznie 2x lepsze odwzorowanie barw z podstawowego gamutu sRGB (i można powiedzieć, że jest całkiem dobrze fabrycznie skalibrowany, podczas gdy zakrzywiony HP X27qc na takie pochwały nie zasługuje). Co ciekawe, nawet w szerszym gamucie, który zasadniczo w większej mierze pokrywa HP X27qc, i tak to model z IPS oferuje lepsze odwzorowanie. Oczywiście model z matrycą VA oferuje znacznie (4x) lepszy kontrast, dzięki dużo głębszej czerni. W tej kwestii w sumie HP X27q wypada bardzo przeciętnie, jak na IPS, podczas gdy HP X27qc oferuje zdecydowanie ponadprzeciętny kontrast, nawet jak na panel VA.

Po lewej jak zwykle HP X27q a po prawej, z nieco lepszymy wynikami zakrzywiony HP X27qc.

W przypadku sRGB oba monitory radzą sobie całkiem dobrze.

Dla szerszego, filmowego gamutu DCI-P3 bardziej łaskawy jest model z matrycą VA.

Profilowanie zdradziło, iż faktycznie zakrzywiony model oferuje szersze pokrycie spektrum barw (choć zdecydowanie gorzej wypada w kwestii poprawnego ich odwzorowania). Sama kalibracja nie pozwoliła modelowi z panelem VA zrównać się w kwestii odwzorowania sRGB z HP X27q, korzystającego z IPS, ale już w szerszych gamutach, jak filmowy DCI-P3 albo profesjonalny Adobe RGB, wyszedł na prowadzenie.

Weryfikacja odwzorowania gamutu sRGB - po lewej HP X27q (IPS), a po prawej HP X27qc (VA) - kliknij, aby powiększyć.

Weryfikacja odwzorowania gamutu DCI-P3 - po lewej HP X27q (IPS), a po prawej HP X27qc (VA) - kliknij, aby powiększyć.

Oba monitory należy pochwalić za bardzo dobrze przygotowane profile z temperaturą bieli – nie tylko nastaw neutralny faktycznie taki jest, ale również pozostałe dwa faktycznie odpowiadają działaniem swoim nazwom. Dodatkowo tryb nocny faktycznie przypomina temperaturą bieli zabarwienie stron w dosyć leciwej książce ;)

W podświetleniu mamy prawdziwą przepaść pomiędzy tymi monitorami

Wspomnieliśmy już, że tylko model HP X27q z płaskim panelem IPS umożliwia aktywowanie HDR. Obecnie, gdy Windows 11 oferuje tryb Auto HDR, jest to całkiem spora zaleta, zwłaszcza że w tym monitorze nie jest to „HDR tylko w specyfikacji”! HP w tym modelu zdecydowało się podzielić podświetlenie na kilka osobno sterowanych stref, co znacznie podnosi poziom kontrastu w treściach multimedialnych.

Certyfikat HDR 400 nie stawia wysokich wymagań dla producenta monitora, ale w przypadku HP X27q realnie bliżej tu do certyfikatu HDR600!

Samo podświetlenie jest również wystarczająco mocne, aby faktycznie akcentować jaśniejsze sceny. Nasze testy wykazały blisko 600 nit jasności - to rewelacyjny wynik! W tej kwestii model VA również nie ma się czego wstydzić, gdyż może wygenerować dokładnie takie same natężenie podświetlenia!

Pomiary delta E równomierności podświetlenia wypadają korzystniej dla modelu płaskiego (po lewej) - kliknij, aby powiększyć.

Pomiary równomierności wykazały ponownie wyższość modelu HP X27q, choć nie są to idealne odczyty. Górna i dolna krawędź nieco odstaje jasnością od reszty obszarów matrycy. Zakrzywiony HP X27qc lepiej radzi sobie ze sterowaniem jasnością, ale znacznie gorzej wypada utrzymanie odcienia.

Szczęśliwie dla HP X27qc nie udało nam się uchwycić na zdjęciu problemu z wyciekaniem - to jednak zawsze jest bardzo indywidualnym aspektem pracy danego egzemplarza.

Srebrzenie czerni w modelu HP X27q (po lewej) jest umiarkowanie dokuczliwe, ale znacznie lepiej (przynajmniej w przypadku naszych dwóch egzemplarzy) wypadła kwestia wyciekania podświetlenia w tym modelu. HP X27qc (po prawej) nieco (w typowy dla zakrzywionych monitorów sposób) przebija podświetleniem przy dolnej i górnej krawędzi.

Nowe IPS są jednak szybsze od matryc VA

Pora odnieść się do tego, co dla graczy (którym, zdaje się, oba modele są dedykowane) będzie najważniejsze – szybkość obu matryc. W obu przypadkach do dyspozycji mamy 4 tryby funkcji overdrive, z czego jeden można uznać za dezaktywowanie tej funkcji. W obu przypadkach również możemy wybrać spośród 5 trybów działania funkcji MPRT (po jej aktywowaniu). Na wyróżnienie zasługuje możliwość regulacji obu funkcji niezależnie – konkurencyjni producenci często blokują najwyższy poziom overdrive, gdy aktywowana zostanie funkcja wstawiania czarnej klatki, co zwykle oznacza ogromny powidok.

Pomiar czasu reakcji GTG (HP X27q oraz HP X27qc)
mniej = lepiej

Overdrive 1	0,2% 7,6 ms 0,7% 11,7 ms
Overdrive 2	2,9% 6,7 ms 4,9% 9,1 ms
Overdrive 3	19% 5,9 ms 34% 8,6 ms
Overdrive 4	67% 5,2 ms 89% 7,5 ms
Legenda:	HP X27q: średni błąd (over/undershot) GTG średni czas reakcji piksela GTG H X27qc: średni błąd (over/undershot) GTG średni czas reakcji piksela GTG
Punkty odniesienia:
Dostrzegalny powidok: Czas odświeżania 165 Hz:	10% 6,07 ms

Tutaj nie ma się co oszukiwać – panel VA nadal odznacza się bardzo dużym czasem reakcji (i w konsekwencji smużeniem) dla ciemniejszych scen. Co prawda średni czas reakcji wypada tylko trochę gorzej, ale w praktyce różnica jest widoczna gołym okiem. Tutaj również nie poratujemy się zwiększeniem overdrive, gdyż już od 3. poziomu widoczny zaczyna być powidok. Panel IPS zdecydowanie ten pojedynek wygrywa, oferując przyzwoitą szybkość, jak na swoją cenę. Ponad 80% transformacji w jego przypadku wykonuje się w oknie czasu, jakie daje odświeżanie 165 Hz, więc smużenie jest znacznie mniejsze niż w przypadku modelu z panelem VA.

Pomiar czasu reakcji MPRT (HP X27q oraz HP X27qc)
Overdrive 2, odświeżanie 165Hz

MPRT Off	2,1 ms  583 nit  4,1 ms 575 nit
MPRT 1	1,9 ms  521 nit  3,6 ms 483 nit
MPRT 3	1,6 ms  301 nit 2,8 ms 298 nit
MPRT 5	1,4 ms  134 nit 2,1 ms 143 nit
Legenda:	HP X27q: średni czas reakcji piksela MPRT jasność  (więcej = lepiej) H X27qc: średni czas reakcji piksela MPRT jasność  (więcej = lepiej)

Dla działania funkcji MPRT bardzo przydaje się mocne podświetlenie, w jakie oba monitory zostały wyposażone. Nawet maksymalny poziom oferuje przyzwoity poziom jasności. To dzięki niemu udało się zejść z czasem reakcji MPRT do 1 ms w przypadku HP X27q z panelem IPS. Niestety HP X27qc nawet w tym trybie trzyma się powyżej 2 ms, gdy trzymamy się pozbawionego powidoków overdrive "Fast". 

Porównanie trybu overdrive 2 (Fast) na obu monitorach - w obu przypadakach to ostatni tryb wolny od wyraźnych powidoków.

Tutaj porównanie overdrive na najwyższym ustawieniu. Powidok w obu modelach sprawia, że połowa (ta szybsza) trybów pracy matrycy jest średnio użyteczna.

Pod względem powidoków, jak już napisaliśmy, problem dotyka głównie model zakrzywiony. Dla HP X27q nawet najwyższy poziom overdrive nie generuje łatwego do wychwycenia powidoku. Na koniec zmierzyliśmy jeszcze input lag i w tej kwestii różnic brak – oba monitory oferują bardzo przyzwoity czas 8.5 ms dla 1080p i 60 Hz oraz 3.7 ms dla natywnej rozdzielczości i odświeżania. Na koniec jeszcze dodamy, że w obu przypadkach bez żadnych problemów działa G-Sync Compatible.

Czy wybór matrycy wpływa na pobór prądu?

Jako że oba monitory oferują podobnie mocne podświetlenie oraz są w tym samym rozmiarze, to różnic się nie spodziewaliśmy i faktycznie żadnych nie odnotowaliśmy. Oba monitory są rozsądnie energooszczędne jak na to, co mają do zaoferowania, w szczególności biorąc pod uwagę ich maksymalną jasność blisko 600 nit. Warto jednak odnotować, że w obu przypadkach odczyty maksymalne są 15-20% wyższe, niż wartości deklarowane przez producenta w specyfikacji. 

Spoczynek:	<0,5 W  <0,5 W
Jasność 0%:	12 W  15 W
Jasność 120 nit:	21 W  21 W
Jasność 70%:	29 W  31 W
Jasność 100%:	37 W  39 W
Legenda:	HP X27q  HP X27qc

Jaki monitor wybrać? Płaski czy zakrzywiony? IPS czy VA?

Odpowiedź na to pytanie może się wydawać prosta, jeżeli dobrze znacie swoje potrzeby. Co nie oznacza, że dla każdego będzie taka sama! HP X27q jest obiektywnie lepszym monitorem z testowanej pary, ale są zastosowania, w których ustępuje pola zakrzywionemu bratu. Owe zakrzywienie (R1500) może też być decydującym argumentem przemawiającym za (lub przeciw) danemu modelowi.

HP X27q - nieco droższy, ale też w wielu aspektach lepszy monitor.

Niewątpliwie w grach krzywa matryca nieco zwiększa immersję. Samo zakrzywienie też w pewnym stopniu niweluje słabsze niż w IPS kąty widzenia, jakie oferują panele VA (na obraz patrzymy zawsze pod kątem bliskim 90°). Z kolei w aplikacjach graficznych, projektowych czy też ogólnie przy pracy, takie zakrzywienie może nieco przeszkadzać (choć tu zaznaczamy, że nasze oko szybko się przyzwyczaja i kompensuje to zakrzywienie, tak że po przesiadce z R1000 na płaski panel, mamy wrażenie, że ten jest wypukły!).

Oba testowane monitory mają sporo zalet, ale to HP X27q zdaje się być bardziej uniwersalny

Za wyborem HP X27qc przemawia lepsze pokrycie szerokich gamutów kolorów i lepszy kontrast. Można by powiedzieć, że lepiej sprawdzi się w widowiskowych grach i filmach, choć pod tym względem na prowadzenie wychyla się płaski model, dzięki (całkiem dobrej) obłudzie HDR. Dla graczy casualowych obie matryce będą więcej niż wystarczająco szybkie, ale jeżeli chcecie grać kompetytywnie, to ponownie płaski HP X27q jest jedynym słusznym wyborem z tej dwójki.

HP X27qc - od frontu zakrzywienie nie jest aż tak widoczne.

Finalnie oba monitory zrobiły na nas całkiem dobre wrażenie, choć nie da się ukryć, że HP X27q wyraźnie lepsze. Znajduje to swoje odzwierciedlenie w ocenach, jakie tym monitorom wystawiamy. Tu jednak trzeba zaznaczyć, że zwykle płaski HP X27q z ceną około 1500 zł jest też odczuwalnie droższy od kosztującego około 1250 zł HP X27qc. Niemniej, choćby ze względu na poziom implementacji HDR uważamy, że droższy model zdecydowanie jest wart swojej ceny.