Osłony i dekielki to akcesoria związane z ochroną optyki przed warunkami zewnętrznymi, zarysowaniem czy zabrudzeniem.
• Osłona przeciwsłoneczna to akcesorium które znajdziemy zwykle w zestawie z kupowanym obiektywem do lustrzanki (dotyczy to również zestawów). Bywa również dołączana do zestawów z aparatami kompaktowymi typu super/hiper-zoom. Akcesorium to spełnia dwie podstawowe role:
- Blokuje padające z boku obiektywu promienie świetlne, które mogą dostać się do jego wnętrza i w efekcie wywołać odblaski lub po prostu pogorszyć kontrast obrazu.
- Stanowi zabezpieczenie elementów optycznych, na przykład w sytuacji, gdy umieszczamy obiektyw bardzo blisko elementów, które mogą go zarysować. Chroni częściowo również przed wiatrem niosącym drobiny pyłu i wilgocią.
Tulipanowa osłona przeciwsłoneczna zamontowana na obiektywie.
Kupując osłonę warto dopasować model do najkrótszej ogniskowej obiektywu, do którego będzie mocowana. Jest to ważne dlatego, że element ten może przysłaniać nieco pole widzenia, powodując winietowanie. Najlepiej byłoby wybrać produkt firmowy, przeznaczony do danego modelu aparatu, ale oczywiście wiąże się to z większym wydatkiem niż przy kupnie uniwersalnej osłony.
Wiele osłon przeciwsłonecznych, np. plastikowe, posiadają wycięcia na tulei nadające im specyficzny kształt (stąd określenie osłona tulipanowa). Kształt ten ma zmaksymalizować efekt ochrony przed odblaskami. Jeśli nasza osłona ma kształt tulipanu, należy się upewnić czy po założeniu na obiektyw nie obraca się ona podczas ogniskowania. Jeśli tak, to zmuszeni będziemy do zakupu zwykłej osłony.
Osłony przeciwsłoneczne mogą być wykonane z różnych materiałów. Mamy tu najczęściej do wyboru:
- Metal – najczęściej jest to tuleja wyposażona w gwint, który wkręcamy w zakończenie obiektywu lub filtru (upewnijmy się czy osłonę da się zamocować na wąskim gwincie).
- Kompozyt węglowy – taka tuleja jest właściwie nie do odróżnienia od metalowej. Jest przy tym lekka a zarazem bardzo odporna.
- Plastik – to najmniej odporne osłony, niemniej spełniające swoją rolę. Dodawane często w zestawach z kompaktami lub tanimi obiektywami.
- Guma – osłony gumowe są elastyczne (wyposażone w metalowy gwint) i w najmniejszym stopniu chronią nas przed uszkodzeniem aparatu. Podstawową rolę (przeciwsłoneczną) spełniają jednak bardzo dobrze. Zaletą osłon gumowych jest to, że możemy je zwinąć/zrolować, gdy z nich nie korzystamy, bez odkręcania ich z obiektywu. Taka złożona gumowa osłona ma grubość mniejszą niż 1 centymetr. Świetnie sprawdzą się w sytuacji gdy nie chcemy zdejmować osłony przed włożeniem aparatu do torby – zdejmowanie osłony, zwłaszcza zakładanej na bagnetowy zatrzask, to bądź co bądź pewien stres dla mechaniki obiektywu.
• Dekielek to podstawowe akcesorium ochronne optyki obiektywu, które zawsze dostajemy w komplecie z obiektywem (o ile nie korzystamy z aparatu kompaktowego z obiektywem chowanym w korpus). Jeśli zgubimy dekielek, musimy czym prędzej kupić nowy. Warto wiedzieć że takie akcesorium jest tanie i dostaniemy je prawie w każdym sklepie foto. Mamy do wyboru dwie konstrukcje:
- dekielek wyposażony w rozporę – do jego założenia konieczny jest gwint na obiektywie/filtrze czy adapterze;
- dekielek nasuwany – przydatny, gdy zakończenie filtru nie ma gwintu (w przypadku bardzo cienkich filtrów).
Dekielek nie musi być firmowy, powinien być jednak dopasowany do obiektywu. Warto zadbać, aby po założeniu na obiektyw nie miał zbyt dużych luzów (niektóre dekielki mogą nie nadawać się do założenia na filtry/obiektywy o cienkim pierścieniu/gwincie). Dobrze dopasowany dekielek to także lepsza ochrona przed kurzem i innymi paprochami.
Oprócz dekielków chroniących optykę od zewnątrz, istnieją również dekielki ochronne, zakładane na tylną część obiektywu oraz na bagnet/gwint obiektywu w korpusie aparatu (chroniące wnętrze aparatu w przypadku przechowywania go bez obiektywu). Gdy zgubimy fabryczne dekielki, możemy dokupić zapasowe w sklepach foto – ważne, aby były zgodne z typem mocowania obiektywu, a najczęściej po prostu powinny być przeznaczone do danego typu aparatu.
